Tuần trước, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã trừng phạt 2 học giả người Mỹ là ông Dư Mậu Xuân (​​Miles Yu) và ông Todd Stein, đóng băng tài sản của họ ở Trung Quốc. Về vấn đề này, Dư Mậu Xuân nói với VOA rằng ĐCSTQ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với ông, nhưng họ lại không đủ can đảm để giải thích lý do của các lệnh trừng phạt, trước sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế, ĐCSTQ giống như một con đà điểu sẽ chỉ vùi đầu vào đống cát và trốn tránh giải quyết vấn đề.

id13157774 210211 Miles Yu in Annapolis Maryland. Tal Atzmon small 1200x687 600x400 1
Ông Dư Mậu Xuân. (Nguồn: Tal Atzmon/ Epoch Times)

Ông Stein nói rằng ông không quan tâm đến việc bị [ĐCSTQ] trừng phạt, nhưng ông không muốn vì thế mà chuyển hướng sự chú ý khỏi các vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ.

Ngày 23/12, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra tuyên bố, áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông Dư Mậu Xuân, cựu cố vấn trưởng về chính sách Trung Quốc tại Văn phòng Ngoại trưởng Mỹ; và ông Stein, hiện là phó giám đốc của Ủy ban Điều hành Quốc hội về Trung Quốc (CECC).

Tuyên bố nêu rõ, ngày 9/12, Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt bất hợp pháp đối với hai quan chức Trung Quốc với lý do liên quan đến cái gọi là vấn đề “nhân quyền Tây Tạng“. Theo “Luật chống trừng phạt nước ngoài của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa“, Trung Quốc đã quyết định áp dụng các biện pháp chống trừng phạt đối với ông Dư Mậu Xuân và ông Stein.

Theo tuyên bố, động thái của Trung Quốc nhằm chống lại Mỹ, nhưng không giải thích tại sao lại nhắm vào ông Dư Mậu Xuân và ông Stein

Về việc bị ĐCSTQ trừng phạt, ông Dư Mậu Xuân trả lời phỏng vấn qua email của VOA rằng: “ĐCSTQ là một chế độ giỏi trong việc trừng phạt. Mỗi người Trung Quốc luôn chịu sự chế tài và trừng phạt của ĐCSTQ. Nếu họ không thích bạn thì sẽ trừng phạt bạn, đây chuyên chính của giai cấp vô sản. Người nước ngoài cũng nằm trong danh sách có thể bị trừng phạt, vì vậy các biện pháp trừng phạt đối với tôi không có gì đáng ngạc nhiên.”

Ông Dư Mậu Xuân nói: “Điều kỳ lạ là họ không có can đảm để liệt kê cụ thể các lý do của lệnh trừng phạt, bởi vì một khi họ liệt kê chúng ra, điều đó sẽ gây xấu hổ và đặt chế độ ĐCSTQ ở phía đối lập với đạo đức và công lý.”

Sau khi ông Dư Mậu Xuân biết mình bị ĐCSTQ trừng phạt, ông đã ngay lập tức đăng trên Twitter cá nhân của mình rằng việc ông bị kẻ thù của nhân dân Trung Quốc xử phạt là một huân chương danh dự. Ông viết: “Nguyện dân Trung Quốc sớm được tự do và trở thành chủ nhân của chính đất nước mình”.

Ông cũng viết rằng các biện pháp trừng phạt của phía Trung Quốc (ĐCSTQ) “làm tổn thương nghiêm trọng tình cảm của người dân Mỹ”.

Ông Dư đã mượn câu quen dùng của ĐCSTQ là “làm tổn thương tình cảm của người dân Trung Quốc” để chế giễu chính ĐCSTQ.

Ông Dư Mậu Xuân nói: “Một trong những vấn đề lớn mà chúng ta giao tiếp với các quan chức ĐCSTQ là họ rất quan tâm đến vấn đề thể diện, điều này có liên quan đến quan niệm vĩ đại, quang minh và chính xác của ĐCSTQ. Nếu ĐCSTQ không nói bản thân nó là hoàn hảo, thì nó chính là có sự khủng hoảng về sự ổn định của chế độ. Do đó, các vấn đề đối nội và đối ngoại của ĐCSTQ không bao giờ có thể bị chỉ trích hay lên án.”

“Ngay khi có sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế, ĐCSTQ sẽ lao vào cát như một con đà điểu, và hoàn toàn không sẵn sàng hợp tác giải quyết các vấn đề cụ thể, chẳng hạn như nhân quyền, (ma túy) fentanyl, điều tra nguồn gốc của (virus corona mới) và sự phổ biến vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.”

Ông Dư Mậu Xuân là một học giả, chính trị gia người Mỹ gốc Hoa, đồng thời là giáo sư lịch sử quân sự và Đông Á tại Học viện Hải quân Mỹ. Ông từng là cố vấn trưởng về hoạch định chính sách Trung Quốc tại Văn phòng Hoạch định Chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ. Ông là du học sinh Trung Quốc đầu tiên vào được vòng tròn hạt nhân về chính sách đối với Trung Quốc của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Ông đưa ra nhiều ý kiến ​​tham khảo về chính sách đối với Trung Quốc cho chính quyền Trump, đặc biệt là khái niệm ĐCSTQ không đồng nghĩa với Trung Quốc, chính sách đối đẳng thực dụng “không tín nhiệm + phải kiểm chứng”, khiến ĐCSTQ không hài lòng. Ông hiện là nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Hudson và là nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện Hoover.

Ông Stein: Đừng để bị ĐCSTQ chuyển dịch sự chú ý

Ông Stein cũng trả lời phỏng vấn của VOA qua email, nói rằng ông không quan tâm lắm đến việc bị trừng phạt.

“Việc (bị ĐCSTQ trừng phạt) không quan trọng, điều quan trọng là hàng ngàn tù nhân lương tâm bị chính quyền Trung Quốc (ĐCSTQ) giam giữ, chúng ta đừng chuyển dịch sự chú ý khỏi những vi phạm nhân quyền của họ (ĐCSTQ),” ông Stein nói.

Ủy ban Điều hành Quốc hội về Trung Quốc (CECC) mà ông Stein đang làm phó giám đốc là một ủy ban độc lập trực thuộc Quốc hội Mỹ. Mục đích của ủy ban này là giám sát sự phát triển của pháp quyền và nhân quyền ở Trung Quốc. Kể từ khi thành lập vào năm 2000, hàng năm, ủy ban này đã đệ trình “Báo cáo về Hiện trạng nhân quyền và pháp trị ở Trung Quốc” cho Tổng thống và Quốc hội Mỹ.

Tác động không lớn đến quan hệ Mỹ – Trung

Ông Ngu Bình (Yu Ping), một học giả độc lập hiện đang định cư ở Mỹ, trả lời phỏng vấn của VOA, cho rằng các biện pháp trừng phạt lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ không làm xấu đi mối quan hệ giữa hai nước. Bởi vì các biện pháp trừng phạt như vậy là thuộc về biểu đạt thái độ chính trị và ý nghĩa biểu tượng lớn hơn ý nghĩa thực chất.

Ông cho rằng quan hệ Mỹ – Trung chắc chắn sẽ đi kèm với một số lệnh trừng phạt mang tính tuyên bố nằm ngoài chủ đề chính. Dựa trên sự hiểu biết của Tổng thống Mỹ Biden về Trung Quốc, ông sẽ không trừng phạt các quan chức cấp cao của Trung Quốc trừ khi cần thiết, vì ông biết rằng điều đó sẽ mang lại tác động tiêu cực. Nhưng trước sức ép của Quốc hội Mỹ và dư luận, đội ngũ của ông Biden vẫn phải có những biện pháp cứng rắn trong thời gian tới.

Ông Đằng Bươu (Teng Biao), giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Thành phố New York, cho biết sau chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ vào tháng Hai, trên thế giới đã có sự phân cực rõ ràng giữa sự thống nhất của các quốc gia chuyên chế và sự đoàn kết của các quốc gia dân chủ. Loại chế độ chính trị và ý thức hình thái khác nhau này đối kháng trên nhiều phương diện, trong tương lai 10 năm có thể dự kiến được, quan hệ Mỹ – Trung sẽ không có khả năng cải thiện. Do đó, các biện pháp trừng phạt mới nhất của Trung Quốc sẽ không khiến quan hệ Mỹ – Trung xấu đi hơn nữa.

Ông nói: “Trong vài năm qua, quan hệ Trung – Mỹ đã trải qua một sự đảo ngược rất sâu sắc. Từ chiến tranh thương mại đến việc ngăn chặn một số công nghệ, đến việc quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề nhân quyền, bao gồm trừng phạt của Mỹ  đối với một số công ty Trung Quốc và một số quan chức Trung Quốc, v.v. Vì vậy, lần này các lệnh trừng phạt đối với hai công dân Mỹ chỉ là một tình tiết nhỏ trong tổng thể quan hệ Trung – Mỹ, nó chỉ làm cho sự phát triển của quan hệ Trung – Mỹ ngày càng xấu đi, nhưng nó chỉ là một sự rất kiện nhỏ.”

Trí Đạt (t/h)