Theo một báo cáo mới đây, gần 4.000 việc làm của người Mỹ đã bị cắt giảm vào tháng trước trong bối cảnh các doanh nghiệp đang ngày càng cân nhắc triển khai trí tuệ nhân tạo (AI) vào hoạt động thường xuyên của họ.

shutterstock 2229125163
(Ảnh minh họa: VesnaArt/Shutterstock)

Các nhà tuyển dụng có trụ sở tại Hoa Kỳ đã thông báo cắt giảm 80.089 việc làm vào tháng Năm, trong đó 3.900 việc làm bị cắt giảm là do AI. Theo báo cáo sa thải tháng 5/2023 của công ty hỗ trợ tìm việc làm Challenger, Grey & Christmas, AI là nguyên nhân khiến 4,86% tổng số công việc cắt giảm trong tháng trước. Đây cũng là lần đầu tiên AI được Challenger đề cập đến như một lý do khiến nhân công bị sa thải. Báo cáo trên được đưa ra vào thời điểm các doanh nghiệp đang ngày càng khám phá tiềm năng của việc sử dụng AI ở các cấp độ khác nhau trong tổ chức của họ.

Một cuộc khảo sát vào mùa xuân năm 2023 của Challenger cho thấy 11,76% doanh nghiệp đang “xem xét” việc sử dụng các AI như ChatGPT trong hoạt động nhân sự.

Khi được hỏi về mục đích sử dụng AI, các doanh nghiệp cho biết việc triển khai công nghệ này như một công cụ giúp nhân viên làm việc hiệu quả hơn chiếm vị trí đầu tiên. Việc thay thế một số nhiệm vụ của nhân viên và hợp lý hóa các hoạt động đứng ở vị trí thứ hai. Sử dụng AI để nâng cao trải nghiệm của nhân viên và khách hàng được xếp hạng thứ ba và thứ tư.

Một số công ty lớn đã bắt đầu xem xét thay thế nhân công bằng AI. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Bloomberg, giám đốc điều hành của IBM, ông Arvind Krishna, nói rằng việc tuyển dụng các vị trí văn phòng như nhân viên quản trị nguồn nhân lực sẽ bị chậm hoặc dừng lại.

Các vị trí công việc không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng chiếm khoảng 26.000 nhân viên tại IBM. Ông Krishna chia sẻ: “Tôi có thể dễ dàng nhận thấy 30% trong số đó sẽ bị thay thế bởi AI và tự động hóa trong khoảng thời gian 5 năm. Điều này có thể dẫn đến khoảng 7.800 việc làm tại IBM bị cắt giảm.”

Mất việc làm

Một báo cáo ngày 5/4 của các nhà kinh tế thuộc Goldman Sachs đã tính toán rằng những tiến bộ trong công nghệ AI cuối cùng có thể kích hoạt các thay đổi trong quy trình công việc và “khiến tương đương 300 triệu việc làm toàn thời gian trở nên tự động hóa”.

Sau khi phân tích các vị trí công việc từ hơn 900 ngành nghề khác nhau, các nhà kinh tế ước tính rằng khoảng 2/3 nghề nghiệp ở Hoa Kỳ đều có nguy cơ bị AI tự động hóa ở “một mức độ nào đó”. Ngoài ra, các chuyên gia cũng dự báo rằng khoảng 1/4 đến 1/2 khối lượng công việc trong các ngành nghề này có thể được AI đảm nhận.

Các nhà kinh tế viết: “Mặc dù có sự không chắc chắn đáng kể về tiềm năng của [công nghệ] AI tạo sinh nhưng khả năng tạo ra nội dung không thể phân biệt được với sản phẩm của con người cũng như khả năng phá vỡ các rào cản giao tiếp giữa con người và máy móc phản ánh một bước tiến lớn kèm theo tác động kinh tế vĩ mô lớn mang tính tiềm năng.”

Một cuộc khảo sát với 1.000 nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ vào tháng Hai do Resumebuilder.com thực hiện cho thấy 49% công ty đã sử dụng ChatGPT và 30% có dự định làm như vậy. Ngoài ra, 48% cho biết họ đang sử dụng ChatGPT để thay thế nhân viên, trong khi 93% mong đợi mở rộng việc sử dụng chatbot AI của họ.

Các nghề nghiệp bị ảnh hưởng

Theo báo cáo ngày 4/4 của Challenger, Grey & Christmas, ít nhất 4,8 triệu việc làm ở Mỹ có thể bị thay thế bởi ChatGPT. Con số dự đoán này là do ChatGPT đưa ra sau khi Challenger đặt câu hỏi về chủ đề AI sẽ loại bỏ việc làm của con người.

ChatGPT ước tính rằng nó có thể thay thế các vị trí đại diện dịch vụ khách hàng, một công việc sử dụng 2,9 triệu lao động ở Hoa Kỳ; nhân viên nhập dữ liệu, hiện có 1,4 triệu nhân lực; và những người viết nội dung quảng cáo, hiện có 347.000 nhân lực. Ngoài ra, chuyên viên thiết lập tài liệu kỹ thuật, cũng như biên dịch và phiên dịch viên, là những vị trí việc làm khác trong số 5 công việc mà Chatbot AI này cho biết có thể thay thế.

ChatGPT cũng tuyên bố rằng nó có thể tạo ra việc làm trong các lĩnh vực như khoa học máy tính, khoa học dữ liệu, máy học, người máy và tự động hóa, toán học và thống kê cũng như kinh doanh.

Một bài báo nghiên cứu ngày 27/3 ước tính rằng AI có thể tác động nhiều nhất đến các công việc được trả lương cao. So với những công việc được trả lương thấp, tỷ lệ công việc được trả lương cao bị AI ảnh hưởng lớn hơn gấp đôi.

Những công việc yêu cầu bằng cử nhân trở lên cũng bị AI ảnh hưởng nhiều hơn so với những công việc chỉ cần bằng cao đẳng trở xuống.

Phát biểu trong một chương trình của Fox vào ngày 18/5, người dẫn chương trình Mike Rowe đã nhấn mạnh vấn đề này, chỉ ra rằng AI đang “tiến đến” các vị trí công việc văn phòng.

“Mọi người từng nói rằng robot sẽ tiêu diệt lao động lành nghề. Hmm, không thực sự là vậy. Tôi chưa thấy bất kỳ robot sửa ống nước nào. Tôi chưa thấy bất kỳ robot thợ điện nào. Và tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy bất kỳ trí thông minh nhân tạo nào trong các ngành nghề đạt được kỹ năng ở mức độ đó. Bạn không thể dừng nó lại. Tất cả những gì bạn có thể làm là quyết định sẽ hoảng sợ hay không”, trích lời ông Rowe.

Ông Rowe cũng chỉ ra rằng mọi người có thể bị đẩy vào những công việc cần tay nghề như thợ hàn mặc dù có sự kỳ thị xung quanh những công việc này.

“Quỹ của tôi đã đào tạo gần 1.700 người trong các ngành đòi hỏi tay nghề. Nhiều người trong số họ là thợ hàn, [và] nhiều người trong số họ kiếm được hơn 6 con số. Không ai tin điều đó. Không ai nói về điều đó bởi vì sự kỳ thị rõ ràng đến mức, ‘Ồ, con tôi cuối cùng sẽ trở thành một thợ hàn. Đó là bởi vì thằng bé hoặc con bé không thể đạt được thành công như mong đợi.’ Điều này thật vô lý.”

Vy An (Theo The Epoch Times)