Tổng thống lâm thời tự xưng Juan Guaido của Venezuela hôm thứ Năm (31/1) đã công bố đại chương trình chính phủ mà ông gọi là “Kế hoạch Quốc gia”. Lãnh đạo đối lập gọi chương trình của ông là liều thuốc hiệu quả để chấm dứt khủng hoảng nhân đạo được tạo ra do hai thập kỷ thực hành các chính sách xã hội chủ nghĩa.

Embed from Getty Images

Ông Juan Guaido thông báo “Kế hoạch Quốc gia” hôm 31/1

Kế hoạch của ông Guaido bao gồm ba thành tố chính: đổi mới xã hội, đổi mới kinh tế và kiểm soát nguồn cung xăng dầu. Ông Guaido và đội ngũ của ông cho rằng khía cạnh xã hội của kế hoạch này là giúp “đưa Venezuela trở về với khả năng có thể kiếm sống bằng công việc của mình”. Trước tiên, chính phủ mới sẽ tạo ra 11 chương trình xã hội, nằm trong một chương trình an sinh xã hội lớn hơn, sẽ giúp người dân Venezuela trở lại mưu sinh bằng sức lao động của mình.

Kế hoạch kinh tế này sẽ bao gồm các chương trình trợ cấp chính phủ cho “mọi gia đình cần được hỗ trợ”, cũng như đầu tư mạnh vào giáo dục và chăm sóc y tế nhà nước.

Kế hoạch kiểm soát nguồn cung xăng dầu của ông Guaido là chuyển đổi công ty dầu mỏ PDVSA từ công ty nhà nước, thành mô hình sản xuất tiền xã hội chủ nghĩa. Phe đối lập của ông Guaido đã hứa sẽ không tư nhân hóa nghành công nghiệp dầu mỏ, nhưng chuyển đổi ngành này vào tay của các chuyên gia dầu mỏ có khả năng – những người có thể tìm và khai thác đủ dầu thô cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Dưới chế độ của cố Tổng thống Hugo Chavez, các quản lý của công ty PDVSA phần lớn đã bị sa thải và thay thế bằng bộ sậu xã hội chủ nghĩa của ông Chavez – những người có ít kinh nghiệm trong ngành dầu mỏ. Ông Maduro sau đó tiếp tục thực hành chính sách này, khiến cho quốc gia với trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới đã buộc phải nhập khẩu dầu cho nhu cầu nội địa.

Ông Guaido dự kiến sẽ sử dụng tiền thu được từ tài nguyên dầu mỏ và vàng để tài trợ các chương trình an sinh xã hội. Thay vì cho các nước khác khai thác dầu mỏ, Venezuela sẽ tự mở rộng sản xuất và bán nguồn tài nguyên này cho thị trường thế giới và sau đó chính phủ sẽ dùng tiền thu được đầu tư và các chương trình xã hội.

Phát biểu với những người ủng hộ về kế hoạch kinh tế sẽ triển khai, ông Guaido cho biết những nội dung này do ông Leopoldo López soạn thảo. Ông Lopez là cố vấn của ông Guaido và là lãnh đạo của Đảng Ý chí Nhân dân (Popular Will), hiện vẫn bị chính quyền Maduro quản thúc tại gia do lãnh đạo cuộc biểu tình chống chính phủ vào năm 2014.

Theo hãng tin Breitbart, Đảng Ý chí Nhân dân là một trong những đảng đối lập lớn nhất tại Venezuela và là thành viên của Quốc tế Xã hội chủ nghĩa. Tuyên ngôn của đảng này nói rằng họ chấp nhận thực phẩm, nơi ở và giáo dục do chính phủ cung cấp là quyền cơ bản của con người và chỉ trích chính quyền Maduro đã không đầu tư đủ tiền nhà nước vào các chương trình xã hội cho người nghèo. Bất chấp thực tế này, những người trung thành với ông Maduro và những người theo chủ nghĩa Marxist cực đoan tại phương Tây vẫn đang cố gắng gắn nhãn ông Guaido là một chính trị gia theo đường lối bảo thủ, cánh hữu mà không đưa ra được bất kỳ đề xuất chính sách nào của ông này có thiên hướng theo tư tưởng bảo thủ.

Hiện tại ông Guaido nhận được sự công nhận của Mỹ, các nước Châu Âu và hầu hết các nước Nam Mỹ. Tuy nhiên, Nga, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn ủng hộ Tổng thống Maduro.

Trong một nỗ lực nhằm trấn án Nga, Trung Quốc – những chủ nợ chính của chính quyền Maduro, ông Guaido trong cuộc trả lời phỏng vấn Reuters hôm 31/1 đã cam kết rằng chính phủ chuyển tiếp sẽ “chịu trách nhiệm” với các chủ nợ của đất nước và những người nắm giữ trái phiếu chính phủ Venezuela.

“Điều phù hợp nhất đối với Nga và Trung Quốc là sự ổn định của đất nước này và sự thay đổi chính phủ. Ông Maduro không bảo vệ Venezuela, ông ta không bảo vệ các khoản đầu tư của bất kỳ nước nào, và ông ta không phải là một đối tác tốt cho những nước này,” ông Guaido khẳng định.

Kể từ khi tuyên thệ là tổng thống lâm thời Venezuela hôm 23/1 tới nay, ông Guaido vẫn chưa kiểm soát được bất kỳ chức năng nhà nước nào, tất cả đều đang duy trì lòng trung thành với Tổng thống Maduro cho dù phe đối lập đã kêu gọi họ nổi dậy phản kháng.

Tân Bình