Vào ngày 27/4, Hạ viện Mỹ đã thông qua đạo luật điểm tên nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình, gọi tắt là “Dự luật Trục tâm”, yêu cầu điều tra và đánh giá định kỳ xem liệu ĐCSTQ có ủng hộ cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine hay không.

shutterstock 634594754
Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Ảnh: plavevski / Shutterstock)

Tên đầy đủ của dự luật là “Đánh giá sự can thiệp và lật đổ của Tập Cận Bình” (Assessing Xi’s Interference and Subversion Act), gọi tắt là “Dự luật Trục tâm” (AXIS Act).

Chiều ngày 27/4, Hạ viện Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật một cách áp đảo với tỷ lệ phiếu bầu 394 : 3. Thượng viện đã nhận được dự luật vào 28/4, và đã bắt đầu các thủ tục trước khi biểu quyết về dự luật này. 

Dự luật yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ phải thường xuyên báo cáo trước Quốc hội “liệu và bằng cách nào Chính phủ Trung Quốc, ĐCSTQ hoặc bất kỳ thực thể nào khác của Trung Quốc đã hỗ trợ cho việc Nga xâm lược Ukraine” trong vòng 30 ngày kể từ ngày ban hành dự luật và định kỳ báo cáo cứ 90 ngày sau đó.

Dự luật yêu cầu các báo cáo của Bộ Ngoại giao phải bao gồm bất kỳ nỗ lực nào của ĐCSTQ trong các vấn đề cụ thể sau:

(1) Giúp Chính phủ Nga hoặc các thực thể của Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt hoặc kiểm soát xuất khẩu;

(2) Cung cấp công nghệ cho Nga để hỗ trợ khả năng quân sự hoặc tình báo của Nga;

(3) Phổ biến hơn nữa các nỗ lực tuyên truyền và thông tin sai lệch của Nga.

Dự luật được đưa ra lần đầu tiên bởi Dân biểu Andy Barr vào ngày 31/3 và được Hạ viện thông qua trong vòng chưa đầy một tháng với tỷ lệ áp đảo. Điều này cho thấy sự công nhận và ủng hộ cao của lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ về vấn đề này.

Phát biểu trước cuộc bỏ phiếu về dự luật vào thứ Tư (27/4), Dân biểu Andy Barr nói: “Liên minh giữa ĐCSTQ và Điện Kremlin Nga là một trục tà ác mới đe dọa Mỹ và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Chúng ta cần một báo cáo đầy đủ về mức độ hợp tác giữa Nga và Trung Quốc (ĐCSTQ), để thông báo cho công chúng và cho phép các nhà lập pháp bắt đầu định vị Mỹ để vượt qua thách thức địa chính trị này.”

Ông Andy Barr nhấn mạnh: “Đã đến lúc Mỹ phải đối đầu trực diện với trục ma quỷ mới này.”

Phó Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul đã đưa ra tuyên bố sau khi dự luật được thông qua: “ĐCSTQ đã chứng tỏ rằng họ không muốn hoặc không thể trở thành một đối tác mang tính xây dựng trong cuộc tấn công vô cớ của Nga vào Ukraine. Ngược lại, họ là đồng lõa. Tôi khen ngợi Dân biểu Barr đã đề xuất dự luật này, nó sẽ giúp người dân Mỹ hiểu về mức độ của liên minh tà ác này.”

Chính phủ Trung Quốc chưa hề lên án hành động xâm lược phi pháp của Nga vào Ukraine, thậm chí còn bỏ phiếu trắng đối với nghị quyết của Liên Hợp Quốc về việc lên án hành động xâm lược Ukraine của Nga.

Vào ngày 4/2 năm nay, 20 ngày trước khi Nga tiến hành cuộc xâm lược Ukraine, lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình nói trong một tuyên bố chung sau cuộc gặp ở Bắc Kinh với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng Trung Quốc và Nga là quan hệ đối tác chiến lược “không có giới hạn” .

Ngay sau khi Nga xâm lược Ukraine, Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận lớn với tập đoàn dầu khí khổng lồ Gazprom của Nga để nhập khẩu khí đốt của Nga.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết tại phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện hôm thứ Năm (28/4) rằng nếu “Dự luật Trục tâm” có hiệu lực, Bộ Ngoại giao sẽ hợp tác đầy đủ với các yêu cầu của dự luật để điều tra xem liệu Trung Quốc có cung cấp bất cứ sự giúp đỡ nào cho Nga xâm lược Ukraine hay không.