Hạ viện Mỹ tối thứ Sáu 15/5 (giờ địa phương) đã thông qua dự luật cứu trợ kinh tế 3 nghìn tỷ USD. Đây là dự luật chi tiêu lớn nhất lịch sử từng được Hạ viện thông qua. Đảng Dân chủ đã ca ngợi đây là phản ứng cần thiết chưa từng có tiền lệ để đối phó với đại dịch virus và cứu vãn nền kinh tế đang suy thoái. Trong khi đó, Đảng Cộng hòa cho rằng đây là “bản danh sách điều ước cánh tả” và nhiều thứ trong đó không liên quan gì tới cuộc khủng hoảng sức khỏe hiện tại.

toa nha quoc hoi my
Toà nhà quốc hội Mỹ. Ảnh Shutterstock)

Dự luật 1.815 trang được Hạ viện thông qua với 208 phiếu thuận và 199 phiếu chống. 14 Dân biểu Dân chủ đã bỏ phiếu “không” và 1 Dân biểu Cộng hòa bỏ phiếu “có”.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói sau khi dự luật được thông qua rằng: “Tôi rất vui mừng. Tôi rất tự hào về các thành viên của mình. Họ vừa mới làm được một điều rất lớn lao cho người dân Mỹ, cho sức khỏe của họ, cuộc sống của họ, sinh kế của họ và cho nền dân chủ của chúng ta. Chúng ta không thể không vui mừng về điều đó”.

Không như 4 dự luật cứu trợ kinh tế liên quan tới dịch virus corona trước đó đều nhận được sự ủng hộ của đa số lưỡng đảng, dự luật cứu trợ với chi phí kỷ lục lần này do Đảng Dân chủ đơn phương soạn thảo và không nhận được sự đồng thuận của Đảng Cộng hòa. Chính quyền Trump đã đánh tiếng sẽ phủ quyết dự luật này, trong khi Đảng Cộng hòa chỉ trích gói cứu trợ này là “bản danh sách điều ước cánh tả” và sẽ không thể được thông qua tại Thượng viện.

Ngay cả bà Pelosi cũng không thể thuyết phục toàn bộ thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện ủng hộ dự luật chi tiêu khổng lồ này. Những thành viên cực tả trong Đảng Dân chủ chỉ trích gói chi tiêu này chưa đủ lớn, trong khi những thành viên trung dung ở các quận có số cử tri hai đảng khá cân bằng nói rằng họ không thể ủng hộ một dự luật mà nó quá thiên lệch đảng phái và quá tốn kém.

Dân biểu Dân chủ Joe Cunningham của bang Nam Carolina cho hay: “Vào thời điểm khi nước ta đang gặp rắc rối thực sự, chúng ta không nên sử dụng thời gian quý giá vào những giải pháp một phía mà sẽ không đi đến đâu”.

14 Dân biểu Dân chủ nói “không” với dự luật cứu trợ 3 nghìn tỷ gồm: Cunningham, Cindy Axne và Abby Finkenauer của bang Iowa, Sharice Davids của bang Kansas, Jared Golden của bang Maine, Kendra Horn của bang Oklahoma, Pramila Jayapal của bang Washington, Conor Lamb và  Susan Wild của bang Pennsylvania,  Elaine Luria và Abigail Spanberger của bang Virginia, Ben McAdams của bang Utah, Kurt Schrader của bang Oregon, và Xochitl Torres Small của New Mexico.

Tuy nhiên, hầu hết các Dân biểu Dân chủ còn lại đều nói rằng người Mỹ cần gói cứu trợ này ngay bây giờ. Họ dẫn ra bằng chứng về sự cần thiết phải đưa ra gói cứu trợ kỷ lục bằng cách nói về hơn 85.000 người chết do COVID-19, những hàng dài người xếp hàng trước các ngân hàng thực phẩm tại quận của họ, hơn 36 triệu người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp, và nhiều gia đình đang phải vật lộn trả tiền thuê nhà.

Dân biểu John Garamendi của bang California nói tại phiên bỏ phiếu: “Nhiều người nói dự luật này sẽ chết sớm. [Nhưng] nếu chúng ta không xúc tiến được dự luật này, thì sự chết chóc sẽ hiện hữu trong quận của chúng ta”.

Dự luật được đặt tên là Đạo luật Những người Anh hùng (HEROES Act) bao gồm 915 tỷ USD viện trợ cho các bang và địa phương để giúp các chính quyền bang và địa phương không phải sa thải viên chức công như các nhân viên cứu hộ khẩn cấp và giáo viên; một khoản quỹ “những người anh hùng” 200 tỷ USD chi vào việc trả lương cho lao động trong các ngành nghề thiết yếu; 100 tỷ USD chi cho giáo dục phổ thông (từ mẫu giáo đến lớp 12) và đại học và 75 tỷ USD chi cho hoạt động xét nghiệm virus corona.

Đạo luật này nhằm mục đích rót thêm tiền vào túi của những người Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề do các doanh nghiệp đóng cửa trên diện rộng. Những cá nhân đủ điều kiện sẽ được nhận mỗi người 1.200 USD tiền mặt, tổng cộng mỗi gia đình có thể nhận tới 6.000 USD.

Dự luật tăng thêm trợ cấp thất nghiệp 600 USD vào khoản phúc lợi hiện có của bang, thời gian tăng thêm trợ cấp này kéo dài tới tháng 1/2021 và cung cấp 175 tỷ USD cho các gia đình chi trả các khoản cầm cố vay nợ và thuê nhà. Dự luật cũng bao gồm việc xóa nợ sinh viên và tăng 15% ngân sách cho chương trình tem phiếu thực phẩm.

Nhưng Đảng Dân chủ cũng lồng vào dự luật này những điều khoản mà Đảng Cộng hòa kiên quyết phản đối. Những nội dung này bao gồm việc mở rộng hỗ trợ tiền mặt 1.200 USD cho cả những người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ; khôi phục toàn bộ Khoản Khấu trừ Thuế của Bang và Địa phương (SALT) giúp các cá nhân ở các bang Dân chủ đánh thuế cao; 25 tỷ USD giải cứu cho Dịch vụ Bưu chính Mỹ; cho phép các doanh nghiệp cần sa hợp pháp tiếp cận sử dụng dịch vụ ngân hàng; và các điều khoản hỗ trợ bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu qua thư.

Dân biểu Cộng hòa Tom Cole của bang Oklahoma nói rằng: “Quá nhiều nội dung trong dự luật này không có gì liên quan đến cuộc khủng hoảng hiện tại. Nó giống một danh sách điều ước Giáng sinh của phe cấp tiến. Đúng ra dự luật này nên được gửi tới Ông già Noel Santa Claus thay vì gửi tới Thượng viện Mỹ. Nếu gửi tới Santa Claus, thì dự luật này sẽ có nhiều cơ hội để trở thành luật hơn”.

Đảng Dân chủ thừa nhận dự luật cứu trợ 3 nghìn tỷ mà họ vừa thông qua sẽ không thể qua được cửa Thượng viện và họ đã có chủ ý dùng dự luật này làm phương án đề xuất ban đầu để đàm phán với Đảng Cộng hòa. Lãnh đạo Đảng Dân chủ cho biết họ không lựa chọn đưa ra luật lưỡng đảng bởi vì Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell muốn chặn bất cứ dự luật cứu trợ mới nào và ông đề xuất rằng các bang nên được cho phép lựa chọn giải pháp tuyên bố vỡ nợ.

Đảng Cộng hòa cho rằng bây giờ là lúc phải “tạm dừng” chi tiêu thêm và dự luật mà Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát thông qua chỉ là những “điều tốt đẹp” theo cách nhìn của phái tự do cấp tiến.

Bà Pelosi đã phản bác những lời chỉ trích đó, bà nói: “Đây không phải là cây thông Giáng sinh, không có điều gì vui mừng ở đây cả. Đây là luật đã được lên kế hoạch rất chiến lược”.

Trong khi đó, Dân biểu Dân chủ Maxine Waters của bang California đã la mắng những thành viên Hạ viện, những người mà bà cho rằng họ chỉ nói đãi môi ủng hộ lực lượng cứu hộ và những người anh hùng chứ không ủng hộ chi tiền.

Hãy làm như nói hoặc ngậm miệng lại”, bà Waters nói với các đồng nghiệp tại Hạ viện. “Bây giờ là lúc phải làm điều đó”.

Mặc dù phiên bỏ phiếu hôm 15/5 tại Hạ viện mang tính chia rẽ đảng phái sâu sắc, nhưng các nhà lập pháp của cả hai bên đều bày tỏ lạc quan rằng họ có thể đi đến thống nhất được một thỏa thuận lưỡng đảng trong tương lai.

Dân biểu Cộng hòa Tom Cole nói: “Chúng tôi đã chứng minh rằng chúng tôi có thể hợp tác với nhau. Chúng tôi đã thông qua được 4 dự luật. Chúng tôi biết cách đạt được điều này”.

Xuân Thành (Theo Fox News)

Xem thêm: