Đang có các ý kiến trái chiều về việc Iran đã cố tình phóng tên lửa trật mục tiêu khi tấn công căn cứ quân sự có lính Mỹ tại Iraq, nhằm tránh xung đột leo thang không kiểm soát được với Washington, đồng thời vẫn thực hiện được “lời thề” trả thù cho Tướng Qasem Soleimani vừa bị Hoa Kỳ hạ sát.  

lanh dao toi cao iran
Lãnh đạo Tối cao Iran Ali Khamenei khóc trước quan tài của Tướng Soleimani (Ảnh cắt từ video)

Theo Reuters, có ba nguồn tin ẩn danh của chính phủ Hoa Kỳ cho hay tình báo Mỹ đánh giá rằng Tehran đã cố ý đánh vào các vị trí quanh căn cứ nhằm tránh thương vong cho quân đội Mỹ để ngăn chặn xung đột vượt tầm kiểm soát. Các nguồn tin cho hay có tin báo từ nội bộ Iran xác nhận mục tiêu của kế hoạch tấn công này không phải là để sát nhân.

Bloomberg cũng cho hay các đánh giá của Mỹ chỉ ra rằng vụ tấn công của Iran có thể đã nhắm tới dải đất trống tại căn cứ không quân Al Assad, bởi vì các tên lửa gắn hệ thống dẫn đường chính xác của Iran đã lao xuống bãi cát, một quan chức giấu tên nói.

Việc không có thương vong cho người Mỹ có thể làm giảm bớt rủi ro leo thang thành xung đột toàn diện, Bloomberg nhận định.

Họ muốn đáp trả nhưng gần như chắc chắn là sẽ không leo thang”, Reuters dẫn một trong những nguồn tin của Hoa Kỳ cho biết.

Trong khi đó, một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ nhận định rằng Iran có thể muốn gửi một thông điệp tới Mỹ rằng: “Chúng tôi đã có thể tấn công nhưng chúng tôi đã không làm thế”. Vị quan chức này nói thêm Mỹ cũng cho Iran một “cơ hội để thực hiện những gì họ phải làm mà không gây bùng phát căng thẳng bằng việc giết người Mỹ”.

Bộ Trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho hay Iran đã bắn 16 tên lửa tầm ngắn từ 3 địa điểm bên trong Iran với mục tiêu trả thù cho cái chết của Tư lệnh lực lượng Quds Soleimani. Trong số đó, 11 tên lửa đánh trúng căn cứ Al-Assad và 1 quả đánh trúng căn cứ Erbil, 4 quả còn lại bị hỏng. Thiệt hại phần lớn nằm ở khu vực “lều trại, đường chạy máy bay, bãi để xe và làm hư hại một số máy bay trực thăng, những thứ như vậy, tôi cho là không có gì quan trọng”, ông Esper nói.

Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei, người đã thề sẽ trả thù cho cánh tay phải của mình – Tướng Qasem Soleimani, nói rằng vụ tấn công là “cái tát thẳng vào mặt nước Mỹ”. Truyền thông nhà nước Iran thì loan báo cho dân chúng thành công của nhiệm vụ tấn công trả thù được đặt tên là “Chiến dịch Liệt sĩ Soleimani” và tuyên bố 80 tên khủng bố Mỹ đã bị tiêu diệt.

Tuy nhiên trên Twitter, mạng xã hội bị cấm tại Iran, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif viết rằng Tehran đã thực hiện và “kết thúc” các biện pháp đáp trả tương xứng trong mức độ tự vệ và không muốn gây chiến với Hoa Kỳ.

Các phản ứng của Chính quyền Trump dường như cũng xác nhận giả thiết rằng Iran không tấn công để gây chiến.

Sau khi được báo cáo về việc Iran tấn công, Tổng thống Trump viết trên Twitter: “Tất cả đều ổn”. Trong bài phát biểu vào sáng hôm sau, hôm 8/1, ông Trump tuyên bố Iran đã “lùi bước” và Mỹ sẽ không gây chiến nhưng sẽ áp đặt các chế tài kinh tế khốc liệt hơn nên quốc gia Hồi giáo này.

Chừng nào tôi còn là Tổng thống Mỹ, Iran sẽ không bao giờ được phép có vũ khí hạt nhân”, ông Trump nói.

trump iran 2
Tổng thống Trump và nội các ra tuyên bố chính thức sau khi Iran phóng tên lửa vào căn cứ quân sự Mỹ tại Iraq (ảnh: Youtube)

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cùng ngày cũng nói rằng Washington đã nhận được thông tin tình báo cho thấy Iran yêu cầu dân quân không được tấn công vào các mục tiêu Mỹ.

Trong khi đó, Thủ tướng Iraq tiết lộ rằng ông đã được chính Iran cảnh báo về vụ phóng tên lửa trước khi nó xảy ra và đã cảnh báo cho binh lính Mỹ.

Theo trang tin Al Jazeera, phát ngôn viên của ông Abdul Mahdi nói: “Ngay sau nửa đêm hôm thứ Tư chúng tôi nhận được thông điệp truyền miệng từ Cộng hòa Hồi giáo Iran rằng hành động đáp trả vụ ám sát liệt sĩ Qassem Soleimani của Iran đã bắt đầu hoặc chuẩn bị bắt đầu”.

Tuy nhiên, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ cho rằng không nên vui mừng quá sớm và Iran có thể còn che giấu âm mưu tiếp tục tấn công người Mỹ. Ông Milley cũng có một nhận định khác biệt rằng Iran đã thực hiện cuộc tấn công này để giết người Mỹ và kết quả không có thương vong chỉ là nhờ hệ thống cảnh báo sớm của Mỹ đã làm việc hiệu quả. Theo Reuters, Tướng Milley Bộ trưởng Esper đều cho hay hai ông không biết về việc Iraq đã thông báo trước cho lính Mỹ rằng Iran sắp tấn công.

Tôi tin rằng, dựa vào những gì tôi biết và nhìn thấy, vụ tấn công là nhằm tạo ra thiệt hại hạ tầng, phá hủy xe cộ, thiết bị và máy bay và để giết nhân sự Mỹ. Đó là đánh giá cá nhân của tôi”, ông Milley nói với phóng viên hôm 8/1.

“Nhưng việc phân tích đang nằm trong tay của các nhà phân tích tình báo chuyên nghiệp, và họ đang làm việc đó”.

Tướng Milley cũng khẳng định ông và các tướng lãnh quân đội khác hoàn toàn dự đoán trước tình huống các nhóm Hồi giáo dòng Shia tại Iraq được Iran bảo trợ sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ và quân đồng minh của Mỹ tại Iraq và Syria.

Đức Trí

Xem thêm: