Trong cuộc tổng tuyển cử Hoa Kỳ năm 2020, quan hệ Mỹ – Trung luôn là tâm điểm chú ý của cử tri. Quan điểm của Tổng thống Trump – người đang tìm cách tái nhiệm và ứng cử viên Đảng Dân chủ Biden cũng rất khác nhau.

Trump biden 3
Ứng cử viên Donald Trump và Joe Biden (Ảnh: Chụp màn hình video C-SPAN)

Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã sử dụng các quan chức phái diều hâu, liên tục “xuất chiêu” chống lại Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), như cuộc chiến tranh thương mại, tẩy chay Huawei, kiểm tra các học giả và sinh viên được quân đội hậu thuẫn ở nước ngoài trong “Kế hoạch ngàn nhân tài”; thách thức các yêu sách của ĐCSTQ ở Biển Đông và eo biển Đài Loan v.v. Chính sách đối với Trung Quốc trong cương lĩnh tranh cử nhiệm kỳ 2 của ông cũng được liệt kê thành một chương riêng biệt.

Ngược lại, trong cương lĩnh tranh cử của ông Biden không đề cập cụ thể đến chính sách đối với Trung Quốc.

Dưới đây chúng ta hãy cùng làm rõ ​​chủ trương của mỗi người.

1. Kẻ thù lớn nhất của Mỹ là ai?

Chính quyền Tổng thống Trump đã coi ĐCSTQ là kẻ thù số 1 của Mỹ. Báo cáo của Tổ công tác về Trung Quốc của Đảng Cộng hòa ngày 30/9 đã liệt ĐCSTQ là đối thủ của thế kỷ. Đồng thời đưa ra 430 đề xuất lập pháp trong quân đội và các lĩnh vực khác như một kế hoạch chi tiết cho chính sách về Trung Quốc.

Ông Biden từng tuyên bố trong một cuộc trò chuyện với công chúng do CNN tổ chức rằng, Nga mới là đối thủ của Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ là một kẻ cạnh tranh nặng ký. Vào tháng 5 năm ngoái, ông ấy nói trong một sự kiện vận động tranh cử rằng: “Trung Quốc sẽ ăn mất bữa trưa của chúng ta ư? Nào các bạn, hãy quên nó đi.”

Sau đó, ông đã sửa lại, nói rằng nếu được bầu, ông sẽ có lập trường cứng rắn chống lại Trung Quốc (ĐCSTQ).

2. Truy cứu trách nhiệm về dịch bệnh

Tổng thống Trump đã tuyên bố trong cương lĩnh chính trị của mình: “Yêu cầu Trung Quốc (ĐCSTQ) phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc lây lan của virus đến tất cả các nơi trên thế giới.” Kể từ khi được chẩn đoán mắc viêm phổi Vũ Hán vào ngày 01/10, Tổng thống Trump đã bày tỏ rằng ông muốn ĐCSTQ phải trả giá đắt gấp nhiều lần.

Ông Biden lại luôn đổ mọi lỗi về dịch bệnh cho Tổng thống Trump. Một số ý kiến ​​chỉ ra rằng điều này dường như ngụ ý rằng ông Biden sẽ không truy cứu trách nhiệm về dịch bệnh đối với ĐCSTQ.

3. Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung và thuế quan

Vào tháng 1 năm nay, Tổng thống Trump và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn I. Bắc Kinh đồng ý mua khoảng 200 tỷ USD nông sản và các hàng hóa khác của Mỹ trong vòng 2 năm. Hoa Kỳ sẽ cắt giảm thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Hoa Kỳ hiện áp thuế quan bổ sung 7,5% đối với 120 tỷ USD và 25% thuế quan bổ sung đối với khoảng 250 tỷ USD hàng hóa của Trung Quốc.

Tổng thống Trump đã nhiều lần nhấn mạnh rằng ĐCSTQ phải trả giá rất đắt cho sự lan rộng của dịch viêm phổi Vũ Hán, và nói rằng ông không còn quan tâm đến việc nói chuyện với ông Tập Cận Bình, các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung đã đi vào bế tắc. Sau vài ngày nhiễm virus gần đây, Tổng thống Trump cũng nói rằng ông sẽ tiếp tục áp đặt thuế quan đối với Trung Quốc.

Ông Biden từng nói rằng sau khi ông đắc cử, mức thuế 25% đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ được bãi bỏ. Ông Jon Lieber, Giám đốc điều hành của tập đoàn Eurasia Group Hoa Kỳ, tin rằng vì người dân Hoa Kỳ nhìn chung chán ghét ĐCSTQ, nên ông Biden khó có thể làm trái lòng dân, vì vậy rất có khả năng sẽ duy trì thuế quan đối với Trung Quốc.

Ông Myrow, đối tác quản lý của Công ty Beacon Policy Advisors, LLC, tin rằng tình trạng thuế quan cao hiện nay kéo dài ít nhất 4 năm. Nếu ông Biden thắng cử, chính quyền của ông có thể không yêu cầu Bắc Kinh tôn trọng giai đoạn đầu của hiệp định thương mại Mỹ – Trung, nhưng ông sẽ tiếp tục gây áp lực với Trung Quốc về các vấn đề như tiếp cận thị trường. Nhưng “vũ khí” hàng đầu sẽ không phải là thuế quan, mà là các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và hạn chế đầu tư.

4. Sự tách rời giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc

Tổng thống Trump đã nhiều lần đề xuất ý tưởng tách rời nền kinh tế Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ông nhấn mạnh rằng ngành công nghiệp sản xuất phải được chuyển trở lại Mỹ, không thể tiếp tục phụ thuộc vào Trung Quốc. Hơn nữa Hoa Kỳ sẽ không bị thiệt hại vì điều này sau khi hai nước tách ra.

Tổng thống Trump chỉ trích ông Biden quá yếu nhược so với ĐCSTQ, nếu ông Biden đắc cử, ĐCSTQ sẽ tuyên bố chiến thắng và Trung Quốc sẽ “tiếp quản” Hoa Kỳ.

Ông Biden đồng ý với quan điểm của Tổng thống Trump về “hành vi săn mồi của Trung Quốc”, nhưng tin rằng, ngoại trừ các lĩnh vực quan trọng, việc tách rời hoàn toàn là điều vô nghĩa.

5. Chiến tranh công nghệ

Hai chính sách tương tự nhau.

Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố sẽ phụ trách mạng 5G trong tương lai, thực hiện phong tỏa toàn bộ Huawei, thúc đẩy kế hoạch Internet sạch và coi các công ty công nghệ Trung Quốc là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

Ông Biden cũng nói Trung Quốc đã làm suy yếu lợi thế công nghệ của Hoa Kỳ, chẳng hạn như chuyển giao công nghệ cưỡng bức, tấn công mạng. Ông sẽ ưu tiên cho công nghệ của Hoa Kỳ.

Cuộc tranh biện tranh cử tổng thống và phó tổng thống đầu tiên

Trong cuộc tranh biện tranh cử tổng thống đầu tiên, các vấn đề về Trung Quốc không được đưa vào cuộc tranh luận. Nhưng Tổng thống Trump đã nắm bắt cơ hội để tấn công ông Biden, nói rằng khi ông Biden còn là phó tổng thống, con trai ông là Hunter Biden đã nhận được một khoản tiền khổng lồ từ Trung Quốc.

Ông Biden chỉ đáp lại “Điều đó không đúng”.

Trên thực tế, vào đầu tháng 9, Thượng viện đã đưa ra một báo cáo liên quan đến vụ bê bối kinh tế của Hunter. Báo cáo nói rằng Hunter và các thành viên khác của gia đình Biden “đã tham gia vào một mạng lưới tài chính khổng lồ, kết nối họ với các công dân nước ngoài và các chính phủ nước ngoài trên khắp thế giới.” Một số nhà bình luận chỉ ra rằng chưa hẳn Biden, Phó tổng thống vào thời điểm đó, không biết gì về vấn đề này.

Trong cuộc tranh biện tranh cử Phó tổng thống giữa ông Pence và bà Harris, khi người dẫn chương trình hỏi liệu Trung Quốc (ĐCSTQ) là kẻ thù hay là bạn, bà Harris lảng tránh, không trả lời trực tiếp, thay vào đó, lại công kích Tổng thống Trump đã thua trong cuộc chiến thương mại.

Phó tổng thống Pence trả lời: “Ông Biden thậm chí còn không chiến đấu.” Ông mô tả ông Biden là “cổ động viên” của ĐCSTQ trong nhiều thập kỷ, và Hoa Kỳ đã mất 200.000 việc làm trong nhiệm kỳ Phó tổng thống của ông Biden. Ông Pence cũng nói rõ rằng Tổng thống Trump luôn cứng rắn với ĐCSTQ và sẽ tiếp tục cứng rắn trong tương lai.

Quan hệ Mỹ – Trung trong tương lai sẽ thay đổi như thế nào đều liên quan chặt chẽ đến cục diện và an ninh toàn cầu. Đây cũng là một lý do quan trọng về cuộc tổng tuyển cử năm 2020 của Hoa Kỳ.

Tiêu Nhiên

 Xem thêm: