Kyiv đã khai hỏa tấn công trù bị từ lâu và đã thất bại?

Reuters (Anh), AP (Mỹ), và một số kênh phương Tây khác đồng loạt dẫn nguồn chiến báo của Nga rằng họ đã đập bẹp một cuộc tấn công quy mô lớn của Kyiv hôm Chủ Nhật (4/6) vào 5 địa điểm chiến tuyến vùng Donetsk, tiêu diệt 250 lính, hủy 16 xe tăng, 3 xe chiến đấu bộ binh, 21 xe bọc thép, trong khi phía Kyiv vẫn im lặng trước việc này. Cả Reuters và AP đều đặt câu hỏi phải chăng chiến dịch phản công đã bắt đầu?

“Sáng ngày 4/6, kẻ thù đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào 5 khu vực của mặt trận ở hướng Nam Donetsk,” Bộ Quốc phòng Nga đăng trên mạng xã hội 1:30 sáng (giờ Moskva, 22:30 GMT).

“Mục tiêu của kẻ thù là chọc thủng hàng phòng thủ của chúng ta ở khu vực mà kẻ thù cho rằng dễ bị tổn thương nhất, các điểm tại chiến tuyến,” theo tuyên bố của Trung tướng Igor Konashenkov, người phát ngôn của Bộ. “Quân địch không đạt được nhiệm vụ, không có thành công.”

Cả Reuters và AP đều nói họ không thể xác minh ngay lập tức tuyên bố của Nga và Bộ Quốc phòng và quân đội Ukraine đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận bằng văn bản.

Sau bản tin này, Reuters có một bản tin khác báo cáo rằng thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin cho biết quân Kyiv đã tấn công vào trấn Bakhmut —nơi Nga mới hoàn tất chiếm đòng vào tháng trước sau trận chiến được coi là trận phục kích thành công— và quân Kyiv chiếm lại được một phần trong các khu dân cư ở phía bắc của thị trấn này.

• Quân Kyiv tái chiếm một số điểm ở Bakhmut:

Cuộc phản công đã bắt đầu?

Với những gì đang diễn ra, giới quan sát đặt câu hỏi phải chăng đây đã là bắt đầu của cuộc phản công mà được nói tới lâu nay?

Chiến dịch phản công mùa xuân 2023 đã được nói tới từ năm ngoái. Đã không ít lần báo chí phương Tây cho rằng nó đã bắt đầu khi quan sát tình hình chiến sự. Tuy nhiên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng tất cả các quan chức Kyiv hầu như đều thống nhất thông điệp rằng cuộc tấn công này chưa bắt đầu.

Gần đây nhất, hôm 4/6, một thông điệp của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov viết rằng “Từ ngữ là rất không cần thiết, và chúng chỉ có thể làm tổn thương” © Depech Mode. Kèm theo đoạn video mà Reuters gọi là “tận hưởng sự im lặng” cùng bình luận rằng đó là một thông điệp khó hiểu.

• “Từ ngữ là rất không cần thiết, và chúng chỉ có thể làm tổn hại,” — Oleksii Reznikov:

"Words are very unnecessary
They can only do harm"

(c) Depeche Mode pic.twitter.com/0Ul78wSv9q

— Oleksii Reznikov (@oleksiireznikov) June 4, 2023

Thông điệp này cũng được cấp phó của ông, bà Hanna Maliar, đăng trên mạng xã hội.

Đoạn video đó là tuyên truyền của Bộ Quốc phòng về chiến dịch phản công mùa xuân được nhắc tới từ lâu. Các hình ảnh cho thấy chiến binh Ukraine đặt ngón trỏ lên môi —biểu hiện hãy im lặng— ám chỉ rằng cuộc phản công sẽ diễn ra một cách bất ngờ mà không được báo trước, điều mà giới chức Kyiv đã nhắc đến rất nhiều lần khi miêu tả về cuộc phản công này. Các hình ảnh vũ khí tối tân của phương Tây được đưa vào cùng với các chiến binh Ukraine, ám chỉ sự hợp tác và vai trò của quân lính Kyiv và vũ khí Âu Mỹ.

Với hậu thuẫn của phương Tây, Kyiv tuyên bố mục đích của chiến dịch này là phản công và lấy lại các vùng đất mà Kyiv cho rằng họ đang bị Nga chiếm đóng, gồm cả Crimea, nơi rơi vào tay Nga từ 2014.

Nga cho rằng sau đảo chính 2014 ở Kyiv lật đổ chính phủ hợp hiến, các vùng nói trên —nơi gồm phần đông người nói tiếng Nga và bị chính phủ mới do Hoa Kỳ chèo chống đối xử tệ hại— đã không thừa nhận chính phủ mới, và “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga là giải phóng cho những người này.

Kyiv và phương Tây không nhắc tới sự vụ lật đổ năm 2014, trong khi thừa nhận chính phủ ở Kyiv hiện nay là hợp pháp, và gọi hoạt động quân sự của Nga là cuộc chiến tranh xâm lược. Vũ khí đưa vào chiến trường Ukraine là để giúp chính quyền Kyiv bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, khôi phục tình trạng biên giới 1991.

Nga gọi việc làm của Hoa Kỳ và phương Tây là tiến hành chiến tranh ủy nhiệm, một phần trong cuộc chiến toàn diện chống Nga —từ quân sự tới kinh tế, từ ngoại giao tới truyền thông— nhằm kéo sập Nga.

Điều đã thấy trong thời gian những tháng qua

Diễn giải của 2 phe về cuộc chiến này như thế nào, tạm thời chưa bàn tới. Nhưng những gì diễn ra trong thời gian qua chung quanh chiến dịch này của Kyiv cho thấy nổi lên mấy lần mâu thuẫn, mà ngay cả các báo chí phương Tây —các cơ quan báo chí của Âu Mỹ— cũng thừa nhận.

Ít nhất đã vài lần báo chí phương Tây cho rằng cuộc phản công đã bắt đầu khi dựa theo tình hình chiến sự trên thực tiễn, nhưng sau đó Kyiv liên tiếp phủ nhận. Chuyện này không rõ có lặp lại sau đợt tấn công này hay không.

Một điều có thể thấy rõ, Kyiv không muốn trận phản công mở màn bằng một trận chiến bại. Ít nhất là trong các công bố, đặc biệt là trong các tuyên truyền trong nước.

Đầu tháng trước, quân Kyiv tuyên bố đánh chạy quân chính quy Nga ở Bakhmut và các báo cáo đã tăng mạnh để quảng bá chiến thắng này. Biểu hiện trên chiến trường cho thấy quân tinh nhuệ của Kyiv cùng các vũ khí hạng nặng đã được huy động khiến cho giới quan sát cho rằng chiến dịch đã bắt đầu rồi. Nhưng bất ngờ quân Wagner của Nga đã nhanh chóng chiếm lại Bakhmut và tuyên bố hoàn thành nhiệm vụ “cối xay thịt” ở đây.

Phe Kyiv đã không nhắc đến trận thất bại đó nữa, cũng không công bố thiệt hại. Kyiv bấy giờ tuyên bố trận phản công chưa bắt đầu.

Xem thêm

Học giả: Mỹ châm ngòi là nguyên nhân chiến tranh Ukraine, cần hóa giải để đạt hòa bình

Học giả Jeffrey Sachs chỉ ra rằng chiến tranh tàn khốc đang diễn ra ở Ukraine là do Mỹ thúc đẩy và châm ngòi mà thành.