Lầu Năm Góc hôm thứ Hai (29/5) nói rằng Trung Quốc đã từ chối lời mời họp mặt giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và người đồng cấp Trung Quốc Lý Thượng Phúc bên lề Đối thoại Shangri-La tại Singapore trong tuần này.

Thiếu tướng Pat Ryder, phát ngôn viên Lầu Năm Góc nói trong tuyên bố phát đi hôm 29/5 rằng: “Đêm qua, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) đã thông tin với Mỹ rằng họ từ chối lời mời hồi đầu tháng Năm về việc Bộ trưởng Austin sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tại Singapore trong tuần này”.

Ông Ryder nói thêm: “Việc PRC không sẵn sàng tham gia các cuộc đối thoại có ý nghĩa giữa quân đội hai nước sẽ không xóa bỏ cam kết của Bộ Quốc phòng Mỹ trong việc tìm kiếm các đường dây liên lạc mở với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA)”.

Trong khi đó, theo AFP, một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ đã nhận định việc từ chối lời mời họp mặt lần này “chỉ là biểu hiện mới nhất trong hàng loạt các lý cớ” mà Trung Quốc đưa ra từ năm 2021. Ông này cho biết Trung Quốc từ năm 2021 đến nay “đã từ chối hoặc không phản hồi hơn chục yêu cầu của Bộ Quốc phòng Mỹ về việc đối thoại giữa các lãnh đạo quan trọng, nhiều yêu cầu là về các cuộc đối thoại đã có từ trước, và gần 10 cuộc đối thoại ở cấp độ làm việc”.

Ông Lý Thượng Phúc hồi năm 2018 đã bị chính phủ Mỹ liệt vào danh sách chế tài vì liên quan đến các thương vụ mua vũ khí của Nga. Tuy nhiên, Lầu Năm Góc nói lệnh trừng phạt đó không ngăn cản Bộ trưởng Austin tiến hành làm việc với người đồng cấp Trung Quốc.

Theo Reuters, tuần trước phát ngôn viên Nhà Trắng John Kirby nói rằng đã có những cuộc thảo luận trong Bộ Quốc phòng Mỹ về việc sắp xếp đối thoại giữa Bộ trưởng Lloyd và Bộ trưởng Lý.

Ông Kirby cũng nói khả năng sẽ có cuộc gặp mặt giữa Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai và người đồng cấp Trung Quốc trong khuôn khổ diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Detroit, tiểu bang Michigan, Mỹ.

Bộ trưởng Austin sẽ công du Singapore vào cuối tuần này để tham dự Đối thoại Shangri-La, một hội nghị thượng đỉnh quốc phòng. Trong khuôn khổ hội nghị này vào tháng Sáu năm ngoái, ông Austin đã gặp ông Ngụy Phượng Hòa, người tiền nhiệm của ông Lý Thượng Phúc.

Ông Austin và ông Ngụy sau đó đã gặp lại nhau tại Campuchia vào cuối năm 2022, nhưng căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đã tăng lên trong năm nay do nhiều vấn đề, trong đó có Đài Loan và Mỹ bắn rơi khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay qua lục địa Mỹ.

Ông Austin và các quan chức khác của Mỹ đã đang nỗ lực làm việc để thúc đẩy các liên minh và quan hệ đối tác tại châu Á để ứng phó với những động thái quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh. Nhưng cũng đã có những dấu hiệu mang tính thăm dò cho thấy hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang làm việc để giảm nhiệt mâu thuẫn.

Hồi đầu tháng Năm này, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã gặp nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị tại Vienna, Áo. Tổng thống Joe Biden gần đây cũng nói rằng mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh sẽ tan băng “rất sớm”. Ông Biden thừa nhận sự vụ khinh khí cầu do thám là yếu tố đã gây gia tăng căng thẳng Mỹ – Trung thời gian qua.

Hải Đăng