Các chuyên gia của Liên Hiệp Quốc (LHQ) vừa hoàn thành báo cáo gửi Hội đồng Bảo an trong đó nêu rõ Bắc Hàn vẫn chưa dừng các chương trình hạt nhân, tên lửa và nước này cũng đang vi phạm các chế tài của LHQ, trong đó có việc “gia tăng quy mô sang chuyển trái phép các sản phẩm xăng dầu trên biển”.

Donald Trump, Kim Jong Un
Gần đây xuất hiện nhiều báo cáo cho thấy Bắc Hàn vẫn chưa dừng phát triển chương trình hạt nhân, tên lửa như ông Kim đã cam kết với ông Trump. (Ảnh qua Tokyo News)

Hãng tin AP cho biết họ đã xem bản báo cáo mà các chuyên gia giám sát chế tài LHQ thực hiện gửi Hội đồng Bảo an vào tối thứ Sáu (3/8). Trong báo cáo đó nói rằng Bắc Hàn cũng đang vi phạm các chế tài bằng việc chuyển than trên biển và vi phạm lệnh cấm vận vũ khí và các chế tài tài chính.

Hội đồng các chuyên gia thực hiện báo cáo nêu trên cho biết Bắc Hàn đã nỗ lực bán các vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ, cùng các thiết bị quân sự khác thông qua các trung gian quốc tế, trong đó có các lái buôn người Syria bán vũ khí cho phiến quân Houthi tại Yemen và bán cho Libya, Sudan. Báo cáo cũng nói rằng Bắc Hàn vẫn tiếp tục hợp tác vũ khí với chính quyền Syria vi phạm các chế tài LHQ.

Hội đồng chuyên gia cho biết họ sẽ tiếp tục điều tra các cá nhân, công ty và các tổ chức tại Châu Á đã bị chế tài đang bí mật mua máy ly tâm cho chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn và nỗ lực bán hàng loạt các trang thiết bị quân sự tới các chính phủ và các nhóm vũ trang tại Trung Đông và Châu Phi.

Các chuyên gia cũng thông tin rằng việc sang chuyển sản phẩm xăng dầu, dầu thô và than trên biển liên quan tới “các kỹ thuật né tranh chế tài ngày càng tinh vi”.

Những biện pháp né tránh này bao gồm việc tắt Hệ thống Nhận dạng Tự động, thiết bị mà theo quy định quốc tế các tàu phải bật trong suốt hành trình; ngụy trang các tàu chở dầu; sử dụng các tàu nhỏ chưa đăng ký; đổi tên tàu bất hợp pháp; thực hiện chuyển hàng trong đêm và sử dụng các tàu bổ sung để chuyển hàng.

Tháng trước, Mỹ cho biết Bắc Hàn đang nhập lậu vượt quá hạn ngạch 500.000 thùng dầu/năm theo quy định của chế tài LHQ.

Trong các tài liệu mà Mỹ đã gửi Ủy ban giám sát chế tài Bắc Hàn của Hội đồng Bảo an có viện dẫn từ tháng 1 tới tháng 5/2018, Bắc Hàn đã có 89 lần vận chuyển các sản phẩm dầu tinh chế “mua bất hợp pháp” thông qua sang chuyển từ tàu này sang tàu kia trên vùng biển quốc tế.

Các tài liệu của Mỹ cho biết rằng ngay cả trong trường hợp mỗi tàu chỉ chở 1/3 trọng tải, tổng số hàng mà Bắc Hàn mua lậu trong 89 lần nêu trên đã vượt quá hạn ngạch 500.000 thùng. Phía Mỹ nói rằng nếu các tàu đó chở khoảng 90% trọng tải, thì số lượng xăng dầu tinh chế chuyển tới Bắc Hàn là gần 1,4 triệu thùng, vượt gần gấp 3 lần hạn ngạch mà LHQ cho phép.

Các chuyên gia nói rằng nếu báo cáo nêu trên là chính xác, Bắc Hàn đang vi phạm chế tài và tất cả các nước “sẽ phải lập tức dừng tất cả việc vận chuyển xăng dầu” tới Bắc Hàn.

Đối với các chế tài tài chính, báo cáo của Hội đồng chuyên gia LHQ nói rằng đây là các chế tài đang thực thi kém nhất và Bắc Hàn có nhiều biện pháp né tránh.

Các chuyên gia cho biết các cá nhân được trao quyền hoạt động cho các thể chế tài chính Bắc Hàn nằm vùng ở ít nhất 5 quốc gia và dường như “được quyền miễn trừ” chế tài.

Báo cáo thông tin rằng các tài khoản ngân hàng đã bị đóng tại Châu Âu để tuân thủ chế tài LHQ lại được chuyển tới các tài khoản tại các thể chế tài chính ở Châu Á.

Bắc Hàn cũng đang sử dụng các công ty và cá nhân ở hải ngoại để che đậy các hoạt động tạo doanh thu cho chính phủ. Cuộc điều tra của các chuyên gia phát hiện có hơn 200 liên doanh và doanh nghiệp vi phạm chế tài LHQ bằng việc duy trì liên kết với các công ty và tổ chức đã bị liệt vào danh sách chế tài.

Theo các chuyên gia LHQ, những nhà ngoại giao Bắc Hàn vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc né tránh chế tài, bao gồm việc kiểm soát các tài khoản ngân hàng ở nhiều quốc gia và mở tài khoản ngân hàng theo tên của thành viên gia đình và các công ty bình phong.

Xuân Thành

Xem thêm: