Lần đầu tiên Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence công khai ủng hộ “người biểu tình ôn hòa ở Hồng Kông” trong cuộc phản kháng bảo vệ quyền dân chủ của mình, đồng thời chỉ trích Nike và NBA đã “cúi đầu trước chế độ độc tài”.

mike pence ytb
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence phát biểu về quan hệ Mỹ-Trung tại Trung Tâm Woodrow Wilson hôm 24/10 (Ảnh: Youtube)

“Hồng Kông là một ví dụ sống về điều có thể xảy ra khi Trung Quốc lựa chọn tự do”, ông Pence nói tại một sự kiện tại Washington hôm thứ Năm, 24/10.

“Thế nhưng, trong vòng vài năm qua, Bắc Kinh đã tăng cường can thiệp vào Hồng Kông, thực hiện các hành vi ngăn cản quyền và tự do mà người Hồng Kông được đảm bảo bằng một thỏa thuận quốc tế có tính ràng buộc”.

“Hỡi hàng triệu người Hồng Kông, những người đã, đang biểu tình ôn hòa để bảo vệ quyền lợi của các bạn trong nhiều tháng qua, chúng tôi ủng hộ các bạn”.

“Chúng tôi được truyền cảm hứng bởi các bạn. Chúng tôi thúc giục các bạn giữ vững con đường phản kháng phi bạo lực”.

Phó Tổng thống cũng lên án các công ty Mỹ đã đứng về phe chính quyền Trung Quốc khi bị đụng chạm đến quyền lợi.

NBA hành động như một công ty con hoàn hoàn bị sở hữu bởi chế độ độc tài Trung Quốc”, ông Pence nói. Ông cũng chỉ trích hãng bán đồ thể thao Nike vì đã rút các mặt hàng liên quan đến đội bóng rổ Houston Rockets sau khi quản lý của đội này đăng tweet ủng hộ Hồng Kông.

“Nike tự cổ súy cho bản thân mình như một kẻ bảo vệ công lý xã hội. Nhưng khi nói đến Hồng Kông, họ bỏ lại lương tâm xã hội của mình ở ngoài cửa”, ông Pence nói.

Tuyên bố của ông Pence cho thấy chuyển biến rõ ràng trong thái độ của chính quyền Trump đối với vấn đề về Hồng Kông, cũng như bác bỏ các cáo buộc của giới truyền thông gần đây rằng ông Trump đã “bán đứng người Hồng Kông” để làm vừa lòng Tập Cận Bình trong quá trình đàm phán thương mại.

Hồi đầu tháng 10, một loạt báo chí cánh tả như CNN và The Guardian (báo Anh) dẫn các nguồn tin giấu tên cho hay ông Trump đã hứa với ông Tập sẽ giữ im lặng về Hồng Kông và cấm các quan chức Mỹ lên tiếng ủng hộ cuộc biểu tình ở thành phố này.

Trong cao trào của cuộc biểu tình, ông Trump từng nói rằng ông “muốn thấy vấn đề Hồng Kông được giải quyết một cách nhân đạo” và ông tin tưởng “Chủ tịch Tập có khả năng làm điều đó nếu ông ta muốn”.

Ngoài ra, trong bài phát biểu dài khoảng 30 phút của mình, Phó Tổng thống Mỹ lên án Trung Quốc trên nhiều mặt, từ việc đàn áp nhân quyền, bắt nạt các nước nhỏ hơn trên Biển Đông đến hoạt động thương mại bất công.

Hoa Kỳ và các lãnh đạo của chúng tôi không còn hy vọng rằng chỉ cần tương tác kinh tế sẽ giúp nhà nước độc tài của Trung Quốc cộng sản thay đổi thành một xã hội tự do, cởi mở, tôn trọng tài sản cá nhân, pháp quyền và các luật lệ quốc tế về thương mại”, ông Pence nói.

Tuy nhiên ông cũng cho hay Mỹ không muốn “đóng băng” quan hệ hay kiềm chế sự phát triển kinh tế của bất kỳ quốc gia nào.

Mỹ không muốn kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc. Chúng tôi muốn một mối quan hệ mang tính xây dựng với lãnh đạo Trung Quốc”.

“Trung Quốc nên nắm bắt lấy thời khắc đặc biệt này trong lịch sử để bắt đầu lại một lần nữa bằng cách chấm dứt các hoạt động thương mại dựa trên sự lợi dụng người dân Mỹ mà họ đã làm thời gian quá lâu rồi”.

Phó Tổng thống Mỹ nhiều lần chỉ trích Trung Quốc trong các bài phát biểu công khai. Hồi tháng 8, ông cảnh báo rằng Mỹ sẽ chỉ đồng ý ký thỏa thuận chấm dứt chiến tranh thương mại với Trung Quốc chừng nào Trung Quốc tôn trọng cam kết về Hồng Kông.

“Để Mỹ có thể đồng ý một thỏa thuận với Trung Quốc, Bắc Kinh cần phải tôn trọng các cam kết của mình, bắt đầu bằng cam kết mà Trung Quốc đã hứa hẹn vào năm 1984 rằng họ sẽ tôn trọng sự toàn vẹn của luật pháp Hồng Kông thông qua tuyên bố chung Trung-Anh. Giống như Tổng thống Trump đã nói ngày hôm qua, sẽ khó hơn nhiều để chúng tôi thỏa thuận với Trung Quốc nếu có bạo lực xảy ra ở Hồng Kông” ông Pence nói.

Trọng Đức

Xem thêm: