Tập đoàn Wagner ước tính có khoảng 50.000 chiến binh ở Ukraine, 80% trong số họ được thuê từ các nhà tù của Nga.

Embed from Getty Images

Hoa Kỳ đã chỉ định nhóm lính đánh thuê Wagner của Nga là một “tổ chức tội phạm xuyên quốc gia”, nơi đã tuyển mộ hàng chục nghìn tù nhân Nga để chiến đấu ở Ukraine.

Người phát ngôn an ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby hôm thứ Sáu cho biết Tập đoàn Wagner, được kiểm soát bởi Yevgeny Prigozhin, một doanh nhân thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin, có khoảng 50.000 chiến binh ở Ukraine, 80% trong số họ đến từ hệ thống nhà tù của Nga.

Việc chỉ định sẽ cho phép áp dụng rộng rãi hơn các biện pháp trừng phạt đối với mạng lưới toàn cầu đang mở rộng của nhóm, bao gồm các hoạt động đánh thuê cũng như các doanh nghiệp ở Châu Phi và các nơi khác.

Việc tuyên bố Wagner là “Tổ chức tội phạm xuyên quốc gia” theo sắc lệnh hành pháp 13581 của Hoa Kỳ sẽ đóng băng mọi tài sản của Wagner tại Hoa Kỳ và cấm công dân Hoa Kỳ cung cấp tiền, hàng hóa hoặc dịch vụ cho nhóm.

Ông Kirby cũng cho biết Hoa Kỳ đã từng cung cấp thông tin tình báo cho đơn vị của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về các biện pháp trừng phạt Triều Tiên về việc Wagner mua vũ khí của Triều Tiên. Ông cho rằng việc chuyển giao vũ khí từ Triều Tiên trực tiếp vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Chủ sở hữu của Wagner, Yevgeny Prigozhin, hồi tháng trước đã phủ nhận việc nhận vũ khí từ Triều Tiên và mô tả báo cáo là “tin đồn và suy đoán”.

Ông Kirby cũng cho biết có bằng chứng cho thấy sự tự tin của Prigozhin vào thành công của các chiến binh của ông ta ở Ukraine đã tạo ra căng thẳng trong Điện Kremlin.

Ông Kirby nói: “Wagner đang trở thành một trung tâm quyền lực đối địch với quân đội Nga và các bộ khác của Nga.”

“Prigozhin đang cố gắng thúc đẩy lợi ích của riêng mình ở Ukraine và Wagner đang đưa ra các quyết định quân sự chủ yếu dựa trên những gì họ sẽ tạo ra cho Prigozhin một cách công khai tích cực.”

Ông Prigozhin đã nhận công trạng cho những bước tiến của Nga trong vài tháng qua đối với thành phố Bakhmut phía đông Ukraine, bao gồm cả việc chiếm được thị trấn Soledar lân cận vào tuần trước.

Hôm thứ Năm, ông Prigozhin cho biết trong một thông cáo báo chí rằng Nga có “rất nhiều điều để học hỏi” từ quân đội Ukraine. Nhưng ông khẳng định “khu định cư Artemovsk sẽ bị chiếm”, sử dụng tên tiếng Nga cho Bakhmut.

Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh của Hoa Kỳ, ông Putin “ngày càng đứng về phía” các đối thủ của ông Prigozhin trong giới quyền lực cấp cao.

Viện nghiên cứu lưu ý rằng ông Putin cũng không trực tiếp ghi nhận công lao của Wagner về những bước tiến ở khu vực Bakhmut.

“Ông Putin có khả năng đang cố gắng giảm bớt vai trò nổi bật của Prigozhin để ủng hộ quân đội Nga chuyên nghiệp đang tái xuất và các quan chức chính phủ Nga,” nhóm này cho biết hôm thứ Năm.

Tháng trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tuyên bố ông đã chỉ định Tập đoàn Wagner là “thực thể cần quan tâm đặc biệt” vì các hoạt động của họ tại Cộng hòa Trung Phi.

Wagner đã chịu lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ kể từ năm 2017. Tháng trước, Bộ Thương mại đã công bố các hạn chế xuất khẩu mới nhắm vào Wagner nhằm hạn chế hơn nữa khả năng tiếp cận công nghệ và nguồn cung của họ.

Liên minh Châu Âu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Wagner vào năm 2021 và nêu tên các cá nhân có liên quan đến nhóm vì họ có liên quan đến “các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, bao gồm tra tấn và các vụ hành quyết và giết người phi pháp.”

Wagner đã tham gia “vào các hoạt động gây bất ổn ở một số quốc gia mà họ hoạt động, bao gồm Libya, Syria, Ukraine (Donbas) và Cộng hòa Trung Phi. Nhóm này cũng đang lan rộng ảnh hưởng của mình ở những nơi khác, đặc biệt là ở khu vực Sahel,” EU cho biết.

Lê Vy (theo Al Jazeera)