Sau chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Nga và gặp Tổng thống Putin, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã công bố các quy tắc được đề xuất vào thứ Ba (21/3) để ngăn chặn 52 tỷ đô la tài trợ nghiên cứu và sản xuất chất bán dẫn bị các quốc gia mà Hoa Kỳ lo ngại, như Trung Quốc, khai thác.

Gina Raimondo Biden
Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo nói chuyện cùng Tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng hôm 27/7/2022. (Nguồn: Adam Schultz/ Nhà Trắng Flickr)

Các quy định mới sẽ hạn chế việc mở rộng năng lực sản xuất của các công ty lớn như TSMC, Samsung và Intel ở Trung Quốc, đồng thời ngăn các công ty Trung Quốc trong danh sách đen, như Huawei, SenseTime và Yangtze (Trường Giang) Memory, tiếp cận công nghệ và thiết bị có liên quan của Hoa Kỳ.

Các quy tắc mới hạn chế những người nhận quỹ của Hoa Kỳ đầu tư vào việc mở rộng sản xuất chất bán dẫn ở nước ngoài có liên quan, như Trung Quốc và Nga, đồng thời hạn chế những người nhận các quỹ liên bang này tiến hành nghiên cứu chung, hoặc nỗ lực xin cấp phép công nghệ với các tổ chức nước ngoài có liên quan.

Những quy định này còn phân loại một số chất bán dẫn là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Chúng được định nghĩa là chip phi truyền thống, do đó phải chịu các hạn chế chặt chẽ hơn.

Biện pháp bao gồm “các chip thế hệ hiện tại và chip trong khâu hoàn thiện, gồm cả những chip được sử dụng trong điện toán lượng tử, môi trường sử dụng nhiều bức xạ, và các khả năng quân sự chuyên biệt khác.”

Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo cho biết: “Những hàng rào bảo vệ này sẽ giúp đảm bảo chúng ta luôn đi trước các đối thủ trong nhiều thập kỷ tới”.

Bộ Thương mại có kế hoạch bắt đầu nhận đơn đăng ký chương trình trợ cấp sản xuất chất bán dẫn trị giá 39 tỷ USD vào cuối tháng 6. “Đạo luật Khoa học và Chips” cũng tạo ra khoản tín dụng thuế đầu tư 25% để xây dựng các nhà máy sản xuất chip, trị giá ước tính 24 tỷ USD.

Tháng 10/2022, Bộ Thương mại đã ban hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới, nhằm ngăn chặn Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và bất kỳ nơi nào trên thế giới sử dụng thiết bị của Mỹ, để sản xuất một số chip bán dẫn.

Biện pháp này đã mở rộng đáng kể phạm vi ảnh hưởng, nhằm làm chậm quá trình sử dụng công nghệ cao của Bắc Kinh để phát triển quân sự và giám sát.

Biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới yêu cầu các nhà sản xuất công cụ chip hàng đầu của Hoa Kỳ như KLA Corp, Lam Research Corp và Applied Materials Inc. ngừng vận chuyển thiết bị cho các nhà máy sản xuất chip logic tiên tiến của Trung Quốc.

Hạn chế mới bao gồm những gì

“Đạo luật về chip của Mỹ về cơ bản là một sáng kiến ​​an ninh quốc gia. Những biện pháp bảo vệ này sẽ giúp đảm bảo rằng những kẻ xấu không có quyền truy cập vào công nghệ tiên tiến, có thể được sử dụng để chống lại Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng ta”, bà Raimondo cho biết trong một tuyên bố được Bloomberg xác nhận.

“Chúng ta cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các đồng minh và đối tác của mình, nhằm đảm bảo kế hoạch thúc đẩy các mục tiêu chung của chúng ta, củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng cường an ninh tập thể của chúng ta.”

Để đảm bảo rằng những người thụ hưởng tài trợ của liên bang không thể mở rộng năng lực sản xuất chip tiên tiến ở “các quốc gia đáng quan ngại”, gồm Nga và Trung Quốc, một cách hợp pháp, các quy tắc mới sẽ cấm các công ty này chi hơn 100.000 USD để tăng thêm năng lực sản xuất chip logic 28nm.

Các công ty này cũng không thể tăng công suất hiện tại của bất kỳ nhà máy nào ở Trung Quốc sản xuất chip lên hơn 5%.

Thông thường, số nanomet nhỏ hơn biểu thị các chip logic cao cấp hơn trong việc xử lý thông tin hoặc xử lý tác vụ. Việc hạn chế đầu tư vào công suất chip tiên tiến sẽ kéo dài trong 10 năm.

Những người nhận trợ cấp liên bang cũng bị cấm tăng công suất của các cơ sở hiện có của họ ở “các quốc gia liên quan” lên hơn 10% đối với chip logic 28 nanomet hoặc kém tiên tiến hơn, mà luật định nghĩa là chất bán dẫn thông thường.

Nếu họ muốn xây dựng các nhà máy mới cho loại chip này, thì ít nhất 85% sản lượng phải được nước sở tại tiêu thụ, và công ty phải thông báo cho Bộ Thương mại Hoa Kỳ.

Mặc dù chip 28 nanomet đi sau chất bán dẫn tiên tiến nhất vài thế hệ, nhưng chúng được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm gồm ô tô và điện thoại thông minh. Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết Hoa Kỳ họ có thể thu hồi tất cả các khoản trợ cấp liên bang, nếu người nhận tiền liên bang vi phạm các quy tắc.

Những công ty nào bị ảnh hưởng bởi các hạn chế mới

Các hạn chế mới liên quan đến dự luật chip nhằm áp đặt các giới hạn chặt chẽ hơn đối với các công ty dự kiến ​​sẽ nhận được tài trợ của liên bang, gồm các nhà lãnh đạo ngành của Công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan TSMC, Công ty điện tử Samsung và Tập đoàn Intel, tất cả đều có hoạt động tại Trung Quốc.

Những hạn chế này khiến Bắc Kinh gặp khó khăn trong việc xây dựng công nghệ chip tiên tiến trong nước.

Danh sách các thực thể nước ngoài đáng lo ngại sẽ được mở rộng, bao gồm danh sách các thực thể của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, danh sách các doanh nghiệp công nghiệp quân sự Trung Quốc của Bộ Tài chính, và danh sách các thiết bị và dịch vụ của Ủy ban Truyền thông Liên bang có nguy cơ gây rủi ro an ninh quốc gia.

Những công ty này bao gồm nhiều công ty công nghệ lớn nhất của Trung Quốc, như nhà lãnh đạo chip như Huawei, gã khổng lồ trí tuệ nhân tạo SenseTime và Yangtze Memory.

Nhà sáng lập TSMC ủng hộ Mỹ kìm hãm tiến bộ công nghệ chip của Trung Quốc

Ngày 16/3, Tạp chí Thế giới (Cw.com.tw) Đài Loan đã đặc biệt mời nhà sáng lập TSMC là ông Trương Trung Mưu (Morris Chang) và tác giả sách “Cuộc chiến chip” (Chip War: The Fight for the World’s Most Critical Technology) là ông Chris Miller đối thoại trực tiếp.

Về vấn đề Mỹ ra các chính sách kiềm chế xu thế phát triển công nghiệp chất bán dẫn của Trung Quốc, Trương Trung Mưu cho hay ông ủng hộ xu hướng như vậy. Ông chỉ ra công nghệ chip của Trung Quốc chậm hơn Đài Loan khoảng 5-6 năm, Trung Quốc gặp khó khăn trong sản xuất những con chip tiên tiến trong khi đó từ 5-6 năm trước TSMC có thể dễ dàng sản xuất chúng.

Bình Minh (t/h)