Hôm thứ Năm 15/12, Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua ngân sách quốc phòng với con số kỷ lục 858 tỷ đô la cho niên khóa 2023, nhiều hơn 45 tỷ đô la so với đề xuất của Tổng thống Joe Biden, theo Reuters đưa tin. Trong đó ngân sách đã tính đến khoản 10 tỷ đô la viện trợ Đài Loan trong 5 năm, và thêm ít nhất 800 triệu đô la cho Ukraine.

52264822998 be761773c4 b
Tổng thống Joe Biden. (Nguồn: Adam Schultz/ Nhà Trắng)

Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA), một đạo luật phải thông qua hàng năm, đã được Thượng viện Hoa Kỳ thông qua với tỷ lệ áp đảo 83-11 phiếu của lưỡng đảng. Không có phiếu ủng hộ từ những nghị sĩ hỗn hợp và tự do, vốn là những người phản đối gia tăng ngân quỹ quân sự, và muốn quản lý chặt hơn về chi tiêu.

Dự luật này đã được Nhà Trắng gửi tới để xem xét từ tuần trước. Nay đã được Thượng viện thông qua, nó sẽ được gửi lại, và rất nhanh sẽ được Tổng thống Biden ký để trở thành luật.

Về Đài Loan

Trong NDAA có phần “luật tăng cường phòng thủ cho Đài Loan”, cho phép phân bổ tài trợ quân sự cho Đài Loan lên tới 2 tỷ đô la mỗi năm từ năm 2023 đến năm 2027, nếu Ngoại trưởng Hoa Kỳ xác nhận rằng Đài Loan đã tăng chi tiêu quốc phòng.

Dự luật có thêm khoản mới, ủy quyền khoản vay tài chính quân sự cho Đài Loan lên tới 2 tỷ đô la với thời hạn hoàn trả là 12 năm.

Dự luật cho phép Tổng thống Hoa Kỳ sử dụng “quyền rút tiền của tổng thống” để chuyển các vật liệu hoặc dịch vụ quốc phòng trị giá tới 1 tỷ đô la từ kho của Bộ Quốc phòng sang Đài Loan mỗi năm.

Dự luật cũng cho phép thành lập một “kho dự trữ dự phòng khu vực” cho Đài Loan chứa đạn dược và vũ khí phòng thủ phù hợp khác, đồng thời trao cho Đài Loan quyền hợp tác với các quốc gia ở sườn phía Nam và Đông Nam của Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), và một số đồng minh chủ chốt ngoài NATO, tức là Đài Loan có địa vị đối xử ngang với Philippines, và có thể được ưu tiên nhận “các vật liệu quốc phòng dư thừa” từ Hoa Kỳ.

Để đẩy nhanh việc cung cấp thiết bị quân sự cho Đài Loan, dự luật yêu cầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Bộ Quốc phòng ưu tiên và đẩy nhanh việc xử lý các yêu cầu mua thiết bị quân sự của Đài Loan và không được trì hoãn việc xử lý với lý do đóng gói bưu kiện.

Dự luật cũng nêu rõ theo “ý nghĩa của Quốc hội” rằng tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung với Đài Loan là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của Đài Loan, kêu gọi mời Đài Loan tham gia cuộc tập trận quân sự Vành đai Thái Bình Dương năm 2024, đồng thời bày tỏ ủng hộ đối với việc Đài Loan tham gia có ý nghĩa vào các tổ chức quốc tế, cũng như kêu gọi cơ quan hành pháp Hoa Kỳ tìm kiếm cơ hội mở rộng quan hệ kinh tế Hoa Kỳ-Đài Loan, bao gồm thiết lập khuôn mẫu pháp lý cần thiết cho các thỏa thuận ký kết trong tương lai.

Dự luật nhấn mạnh rằng Đài Loan đang phải đối mặt với các mối đe dọa từ ĐCSTQ và các mối đe dọa khác. Dự luật nhấn mạnh rằng Đài Loan đang phải đối mặt với các mối đe dọa từ ĐCSTQ và các mối đe dọa khác. Dự luật yêu cầu người đứng đầu các bộ và ủy ban liên quan xây dựng kế hoạch đối phó với các hành động của ĐCSTQ trong việc chống lại Đài Loan trên các phương diện như chiến tranh thông tin, tấn công mạng, chiến tranh tuyên truyền văn hóa truyền thống, và dùng “Mặt trận Thống nhất” thúc đẩy cưỡng bức hoặc hủ hóa các quan chức của Đài Loan. Dự luật cũng yêu cầu Tổng thống Hoa Kỳ thành lập một nhóm liên bộ trong vòng 180 ngày kể từ ngày dự luật có hiệu lực để chống lại áp chế kinh tế của ĐCSTQ.

Theo SET News (Tam Lập Tân Báo, Đài Loan), Bộ Quốc phòng Đài Loan hôm nay (16/12) trả lời rằng Hoa Kỳ đã thông qua NDAA năm 2023, và về các biện pháp liên quan đến Đài Loan này sẽ giúp quân đội quốc gia chuẩn bị cho chiến tranh và đảm bảo tự do, cởi mở, hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Bộ Quốc phòng bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Quốc hội Hoa Kỳ vì sự ủng hộ mạnh mẽ của họ đối với Đài Loan và thúc đẩy Đạo luật Hữu nghị.

Bộ Quốc phòng nhấn mạnh rằng Đài Loan sẽ tiếp tục căn cứ theo các mức độ đe dọa của kẻ thù và theo nhu cầu tự vệ, mà tự tăng cường chuẩn bị quân sự một cách có hệ thống, thực hiện trách nhiệm của mình và đảm bảo an ninh quốc gia.

Các vấn đề khác

Chính sách bắt buộc dùng vắc-xin virus Vũ Hán (COVID-19) trong quân đội cũng được dự luật NDAA này bãi bỏ. Bãi bỏ bắt buộc vắc-xin là điều mà trong quá trình dự thảo được nhiều nghị sỹ Đảng Cộng Hòa đề xuất, và bị nhiều nghị sĩ của Đảng Dân Chủ phản đối.

Dự luật này cũng tăng ngân sách cho phát triển vũ khí siêu thanh, đóng cửa Cơ sở Chứa dầu khí Red Hill phục vụ quân sự ở Hawaii, và mua một số hệ thống vũ khí trong đó gồm máy bay chiến đấu F-35 của Lockheed Martin Corp, và tàu chiến của General Dynamics.

NDAA không phải quyết định cuối cùng. Nó là luật cho phép ngân sách, nhưng Quốc hội còn phải thông qua các luật tương ứng để trao cho chính phủ quyền hợp pháp chi tiêu tiền liên bang.

Thiên Đức (t/h)