Mới đây, Bộ Năng lượng Mỹ đã kết luận COVID-19 (viêm phổi Vũ Hán) có thể có nguồn gốc rò rỉ từ một phòng thí nghiệm của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Vào thứ Hai (27/2), Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phủ nhận và Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó đã phản hồi.

50903010652 72524c2a70 k
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price. (Nguồn: Ron Przysucha/ BNG Mỹ)

Tạp chí Phố Wall (WSJ) đưa tin độc quyền vào ngày 26/2 rằng dựa trên một báo cáo tình báo mật gần đây được cung cấp cho Nhà Trắng, Bộ Năng lượng Mỹ có kết luận đại dịch COVID-19 rất có thể là do rò rỉ phòng thí nghiệm tại Trung Quốc.

Tờ WSJ cho rằng kết luận của Bộ Năng lượng Mỹ là kết quả mới của tình báo và có ý nghĩa quan trọng, vì cơ quan này có chuyên môn khoa học đáng kể và giám sát mạng lưới các phòng thí nghiệm quốc gia của Mỹ, một số trong đó tiến hành nghiên cứu sinh học tiên tiến.

Hôm thứ Hai, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói rằng nguồn gốc của COVID là một vấn đề khoa học và không nên bị chính trị hóa, đồng thời yêu cầu “các bên liên quan ngừng khuấy động cuộc tranh luận về ‘rò rỉ phòng thí nghiệm’”.

Tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Mỹ vào chiều thứ Hai, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết: “Tôi không muốn lời qua tiếng lại vấn đề này với phía Trung Quốc (ĐCSTQ). Nhưng điều chắc chắn là chúng tôi quan tâm đến vấn đề này (nguồn gốc của COVID-19)”.

Ông cho biết Mỹ quan tâm đến việc tìm hiểu nguồn gốc của COVID-19, lý do là để thế giới, và dĩ nhiên là cả Mỹ, có thể chuẩn bị tốt hơn cho sự xuất hiện của những trường hợp bệnh truyền nhiễm khác. Điều này phù hợp với mối quan tâm của Mỹ đối với câu hỏi về nguồn gốc của COVID-19, giúp hiểu rõ hơn về sự xuất hiện dịch bệnh cũng như cách để chúng ta có thể ứng phó tốt hơn trong những trường hợp đó… Tất cả đều nhằm mục đích cứu mạng sống con người.

“Tôi chỉ có thể cho các vị biết ý định của chúng tôi, chúng tôi nghĩ rằng phải nỗ lực để tìm hiểu nguồn gốc của COVID-19 để bảo vệ người dân của chúng tôi và bảo vệ mọi người trên khắp thế giới trong tương lai. Đó là nguyên nhân cộng đồng tình báo (Mỹ) đang làm công việc này, cũng là nguyên nhân tổng thống chỉ đạo cộng đồng tình báo Mỹ chuẩn bị đánh giá, cập nhật những đánh giá mới đó”, ông nói.

Ông Price cũng nhấn mạnh rằng việc điều tra nguồn gốc của COVID-19 không liên quan gì đến chính trị, đó là vấn đề an ninh quốc gia, trong khi vấn đề sức khỏe cộng đồng có mối liên hệ rất chặt chẽ vấn đề an ninh quốc gia.

“Tôi nghĩ rằng khi nói đến COVID-19, chúng ta thấy mối liên hệ giữa sức khỏe cộng đồng và an ninh quốc gia, bởi vì một đại dịch lan rộng khắp thế giới như COVID-19, sự xuất hiện của một đại dịch bất chấp ranh giới quốc gia này nhanh chóng chuyển từ vấn đề sức khỏe cộng đồng sang vấn đề an ninh quốc gia rộng lớn hơn”, ông nói.

Sau khi dịch bệnh bùng phát ở Vũ Hán Trung Quốc vào cuối năm 2019, chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán và Viện nghiên cứu virus P4 Vũ Hán thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Khi đó có hai luồng quan điểm: Một là cho rằng virus có nguồn tự nhiên từ ​​động vật lây sang người, quan điểm thứ hai cho rằng virus có thể do rò rỉ trong hoạt động thí nghiệm.

Vì Viện Virus học Vũ Hán đang tiến hành nghiên cứu về loại virus corona mới, nên giả thuyết về sự cố rò rỉ virus ở đó vẫn luôn được lưu ý. Các điện tín năm 2018 của Bộ Ngoại giao Mỹ và các tài liệu nội bộ của Trung Quốc cũng cho thấy vấn đề lo ngại về tính an toàn của phòng thí nghiệm virus Trung Quốc.

Bà Mao Ninh đã tuyên bố rằng Trung Quốc luôn “tích cực” hỗ trợ và tham gia cùng thế giới về tìm kiếm ngọn nguồn trong các vấn đề khoa học,  việc “COVID-19 rò rỉ phòng thí nghiệm là điều cực kỳ khó xảy ra” được phản ánh chính xác trong Báo cáo nghiên cứu chung giữa Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về truy xuất nguồn gốc COVID-19.

Nhưng phát biểu của bà Mao Ninh về “sự hợp tác tích cực” của Trung Quốc mâu thuẫn với những nhận xét trước đó của Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Phái đoàn của WHO sau khi đến Trung Quốc để điều tra nguồn gốc của COVID-19 đã công bố báo cáo vào ngày 30/3/2021. Báo cáo xác định khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán là “cực kỳ khó xảy ra”. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã làm rõ khi báo cáo được công bố rằng nhóm điều tra của WHO đã đến Vũ Hán – Trung Quốc để nghiên cứu nguồn gốc của COVID-19 nhưng họ đã bị ngăn chặn thu thập dữ liệu ở Trung Quốc, vấn đề nguồn gốc COVID-19 này cần được điều tra thêm. Ông cũng công khai thừa nhận trong bài phát biểu của mình rằng không loại trừ khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán.

Ông Price nói: “Chúng tôi hy vọng Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ có trách nhiệm hơn vì lợi ích của người dân Trung Quốc, tuy nhiên hiểu rõ về nguồn gốc của COVID-19 còn là vấn đề an toàn của loài người. Vì những gì đã xảy ra ở một số vùng của Trung Quốc 4 năm trước liên quan đến hành động của chúng ta bây giờ với tư cách là một cộng đồng toàn cầu, qua đó để chuẩn bị cho những làn sóng lây nhiễm khác có thể xảy ra. Chúng tôi hy vọng điều này sẽ không xảy ra lần nữa, nhưng hy vọng không mang lại chiến lược để có thể hành động, vì chúng ta cần phải sẵn sàng đối phó với vấn đề có thể xảy ra”.