Không lâu sau khi Nga tấn công Ukraine, Đại tá Pháp Clement Torrent nhận được lệnh xây dựng căn cứ cho 1.000 binh sĩ ở biên giới phía đông của NATO trong sáu tháng. Kể từ đó, ông và khoảng 200 binh sĩ từ Pháp, Bỉ và Hà Lan hiện đang bận rộn san lấp một đỉnh đồi ở vùng Transylvania thuộc Rumani. Kế hoạch xây dựng dự kiến sẽ hoàn thành trước mùa đông. 

Embed from Getty Images

Khi các cường quốc phương Tây chạy đua để đối đầu với mối đe dọa do TT Nga Vladimir Putin gây ra, cuộc chiến của Nga với nước láng giềng đã trả lời một câu hỏi cơ bản mà các quốc gia Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã đặt ra trong nhiều năm: liệu các thành viên lão làng như Mỹ, Pháp và Đức có chiến đấu vì những nước không giàu có bằng, hay các đồng minh cộng sản cũ nếu họ bị tấn công hay không.

Nhưng nó cũng đã làm dấy lên những vấn đề khác, bao gồm việc liệu liên minh có đủ sức ngăn chặn chủ nghĩa bành trướng của Nga sau nhiều năm không chú trọng đầu tư và phớt lờ những lời cảnh báo hay không, và liệu nỗ lực củng cố khu vực Biển Đen bị bỏ quên trước đây có nên xảy ra từ lâu hay không.

Sáu tháng sau khi ông Putin xâm lược Ukraine, NATO đang tập trung vào việc làm thế nào để ngăn chặn Nga ở khu vực đông nam của Châu Âu và củng cố một trong những khu vực nghèo nhất của lục địa này để nó không trở thành vùng đất yếu thế về an ninh.

Biển Đen phân chia châu Âu với châu Á và được bao quanh bởi Nga, Ukraine, Rumani, Bulgaria, Thổ Nhĩ Kỳ và Georgia. Đây là tuyến đường thương mại quan trọng đối với các sản phẩm nông nghiệp từ Ukraine và Nga và nó liên kết với Biển Địa Trung Hải qua eo biển Bosphorus của Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Matthew Orr, một nhà phân tích an ninh tại Stratfor, Moscow đã đặt ưu tiên vào khu vực Đông Nam châu Âu. 

Trong nhiều năm, các nhà lãnh đạo Đông Âu đã cảnh báo rằng mối đe dọa từ Nga đang hình thành sau khi Moscow tấn công Gruzia vào năm 2008. Sau đó, vào năm 2014, TT Putin kích động chiến tranh ở khu vực Donbass, miền đông Ukraine và chiếm Crimea.

Trong thời gian đó, Điện Kremlin củng cố khả năng quân sự của mình ở Biển Đen, chuyển lực lượng trên bộ sang, tăng cường phòng không và hiện đại hóa hạm đội trên biển khi nước này tăng cường hoạt động ở các vùng chiến sự bao gồm Libya và Syria, nơi có căn cứ hải quân.

Chỉ vài tuần sau cuộc xâm lược ngày 24 tháng 2, liên minh NATO đã đồng ý tại một Hội nghị thượng đỉnh ở Brussels để thành lập bốn nhóm chiến đấu mới cho Rumani, Bulgaria, Hungary và Slovakia, để bổ sung cho bốn nhóm đã được triển khai đến Ba Lan và các nước Baltic như một phần của cái gọi là phương pháp tiếp cận “ba chân”.

Rumani, quốc gia gần 19 triệu dân có đường biên giới dài gần 640 km với Ukraine, đã từng tiếp nhận khoảng 1.000 binh lính NATO – chủ yếu là Mỹ – trước chiến tranh, với căn cứ Biển Đen tại Mihail Kogalniceanu đóng vai trò là điểm trung chuyển cho các khu vực xung đột ở Trung Đông.

Sau cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, các đồng minh của NATO đã tăng cường đáng kể sự hiện diện của họ tại các biên giới phía đông của liên minh như triển khai thêm quân đội, máy bay phản lực và tàu.

Kế hoạch bây giờ là tạo ra các đơn vị đồn trú ở các nước còn lại của NATO tại khu vực biên giới, nơi các đơn vị mới của lực lượng quốc tế bao gồm khoảng 1.000 quân sẽ được luân chuyển thường xuyên.

Sự hiện diện bổ sung này là điều mà các nước Baltic và Ba Lan đã ủng hộ trong nhiều năm. Nga đã đe dọa sẽ đáp trả, mặc dù chưa có bất kỳ hành động cụ thể nào.

Đại tá Flavien Garrigou Grandchamp, đại diện cấp cao của Pháp tại Rumani, cho biết bằng cách tạo mối quan hệ với quân đội nước sở tại và định vị trước vũ khí, đạn dược và thiết bị hạng nặng, những lực lượng này có thể được nhân lên với quy mô một lữ đoàn 5.000 người.

Ông nói: “Chúng tôi đang chuẩn bị để có thể sát cánh chiến đấu với người Rumani, Mỹ và các lực lượng dự phòng khác. “Trong trường hợp xấu nhất, nếu nó xảy ra, chúng tôi sẽ chiến đấu.”

Hàng trăm nghìn quân đồng minh hiện đang ở trạng thái sẵn sàng cao độ.

Trong khi hầu hết các quan chức nghi ngờ rằng Nga sẽ tấn công trực tiếp một thành viên NATO, liên minh hiện có kế hoạch giữ quân đội quốc tế dàn trận trên biên giới của mình trong “nhiều năm để đảm bảo rằng tình hình đã ổn định”, ông Garrigou Grandchamp nói.

Thủ tướng Rumani Nicolae Ciuca nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 2/8: “Không chỉ là về quốc phòng, mà còn là về an ninh lương thực. “Vì vậy, tất cả những quyết định này được thực hiện để tăng khả năng răn đe và phòng thủ dọc theo toàn bộ sườn phía đông đều rất đáng hoan nghênh.”

Một lĩnh vực đầu tư khác, đáng kể hơn là xây dựng quân đội Rumani. Hầu hết các thành viên NATO từ lâu đã không hoàn thành mục tiêu của liên minh là chi ít nhất 2% tổng sản phẩm quốc nội cho quốc phòng.

Nhưng Rumani đã đạt được mục tiêu đó kể từ năm 2015 và sẽ tăng lên 2,5% vào năm tới khi nước này chuẩn bị tung ra mọi thứ từ tàu sân bay bọc thép, máy bay chiến đấu đến xe tăng và tàu ngầm.

Tổng cộng, hóa đơn mua sắm quân sự sẽ lên tới ít nhất 12 tỷ Euro (12,2 tỷ USD). Hạng mục lớn nhất cho đến nay là tổ hợp tên lửa phòng không Patriot trị giá 4 tỷ euro sẽ đi vào hoạt động trong năm nay.

Xuân Lan (theo Bloomberg)