Moscow đã buộc phải rút lui khỏi những cứ điểm chính của mình ở đông bắc Ukraine vào thứ Bảy (10/9). Đây được coi là sự sụp đổ bất ngờ của các lực lượng Nga tại một trong những tiền tuyến chính của cuộc chiến sau khi các lực lượng Ukraine phản công nhanh chóng.

Sự thất thủ nhanh chóng của Izium ở tỉnh Kharkiv là thất bại nặng nề nhất của Moscow kể từ khi quân đội của họ bị buộc phải rút lui khỏi thủ đô Kyiv vào tháng 3. Điều này có thể được xem như một bước ngoặt quyết định trong cuộc chiến kéo dài 6 tháng, với việc hàng nghìn binh sĩ Nga bỏ kho đạn và thiết bị khi họ chạy trốn. 

Các lực lượng Nga đã sử dụng Izium làm căn cứ hậu cần chính khi tiến hành các cuộc tấn công kéo dài nhiều tháng từ phía bắc vào khu vực Donbass, gồm các tỉnh Donetsk và Luhansk.

Tránh dùng từ ngữ thừa nhận thất bại, hãng thông tấn nhà nước TASS dẫn lời Bộ Quốc phòng Nga cho biết nước này đã ra lệnh cho quân đội rời khỏi khu vực và tăng cường các hoạt động ở những nơi khác tại Donetsk.

Người đứng đầu chính quyền của Nga tại Kharkiv đã yêu cầu người dân sơ tán khỏi tỉnh và chạy sang Nga để “giữ lấy mạng sống”, TASS đưa tin. Các nhân chứng mô tả cảnh ô tô ùn tắc khi đoàn người rời khỏi lãnh thổ do Nga nắm giữ.

Đây được xem như một đòn giáng nặng nề đối với Nga, trong bối cảnh các cơ quan tình báo phương Tây cho rằng họ đã phải gánh chịu thương vong lớn. Đây cũng sẽ là một động lực lớn đối với Ukraine, quốc gia muốn chứng tỏ các quốc gia phương Tây rằng họ xứng đáng được tiếp tục hỗ trợ.

Kyiv đã phải chịu áp lực để thể hiện có những tiến bộ trên chiến trường trước khi mùa đông bắt đầu, trong bối cảnh Tổng thống Nga Vladimir Putin đe dọa sẽ dừng tất cả các chuyến hàng năng lượng tới châu Âu nếu Brussels tiếp tục đề xuất áp mức giá trần đối với dầu xuất khẩu của Nga.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba cho biết tại Kyiv rằng các lực lượng Ukraine đã chứng minh rằng họ có khả năng đánh bại quân đội Nga với những vũ khí được phương Tây cấp cho họ.

Ông nói: “Và vì vậy tôi nhắc lại rằng: chúng ta nhận được càng nhiều vũ khí, chúng ta sẽ giành chiến thắng càng nhanh, và cuộc chiến này sẽ kết thúc càng nhanh”.

Trong bài phát biểu hàng đêm vào thứ Bảy, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết các lực lượng vũ trang của Ukraine đã chiếm lại được khoảng 2.000 km vuông lãnh thổ kể từ khi cuộc phản công được tiến hành hồi đầu tháng.

“Quân đội Nga đang khẳng định danh hiệu quân đội [chạy] nhanh nhất thế giới … hãy tiếp tục chạy đi!” Andriy Yermak, chánh văn phòng của Zelensky, viết chế giễu trên Twitter.

Các quan chức Ukraine tuy chưa xác nhận rằng họ đã chiếm lại được Izium, nhưng ông Yermak trước đó đã đăng một bức ảnh về quân đội ở ngoại ô của thành phố và tweet một biểu tượng cảm xúc về những quả nho. Tên của thành phố có nghĩa là “nho khô”.

Tuyên bố rút quân của Nga được đưa ra vài giờ sau khi quân đội Ukraine chiếm được thành phố Kupiansk ở xa hơn về phía bắc, trung tâm đường sắt duy nhất cung cấp hậu cần cho toàn bộ tiền tuyến của Nga qua miền đông bắc Ukraine. Các quan chức Ukraine đã đăng ảnh vào đầu ngày thứ Bảy về quân đội của họ giương cao lá cờ xanh và vàng của đất nước trước tòa thị chính Kupiansk.

Điều đó sẽ khiến hàng nghìn quân Nga đột ngột bị cắt nguồn cung cấp dọc theo mặt trận này.

Igor Girkin, một cựu chỉ huy của các lực lượng thân Nga ở miền đông Ukraine, gọi cuộc rút lui của Nga là “một thất bại lớn” trong bài đăng trên Telegram.

Trong những tuần vừa qua, Ukraine đã nói về một cuộc phản công lớn ở phía nam đang được tiến hành, mặc dù các chi tiết còn ít. 

Nga vẫn chiếm đóng lãnh thổ rộng lớn ở Donbass và ở phía nam gần Bán đảo Crimea mà nước này chiếm được vào năm 2014.

Cách đây vài ngày, lực lượng của Kyiv đã xông vào tiền tuyến ở phía đông bắc và kể từ đó đã chiếm lại hàng chục thị trấn và làng mạc, đồng thời tiến về phía trước hàng chục km mỗi ngày.

Xuân Lan (theo Reuters)