Ngoại trưởng Đài Loan gửi lời cảm ơn đến ông Trump vì đã làm Đài Loan “mạnh hơn, an toàn hơn và có nhiều tiềm lực hơn để lựa chọn tương lai của chính mình”.

1591925388 5ee2da8c695f7 1
Quan hệ Mỹ – Đài Loan (Ảnh minh hoạ qua CNA)

Sau khi nhiều kênh truyền thông tại Mỹ dự đoán hôm 7/11 rằng ông Biden sẽ trở thành tổng thống mới của Hoa Kỳ, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn và Bộ Ngoai giao Đài Loan (MOFA) đã gửi tweet chúc mừng.

Sau đó, Ngoại trưởng Đài Loan Joseph Wu đã nhấn mạnh lòng biết ơn đối với “sự ủng hộ mạnh mẽ và tình bạn vững chắc” của chính quyền TT Trump đối với Đài Loan. Ông Wu khẳng định rằng trong nhiệm kỳ bốn năm của Tổng thống Donald Trump, Đài Loan đã trở nên “mạnh mẽ hơn, an toàn hơn và có nhiều tiềm lực hơn để lựa chọn tương lai của chính mình”. Ông Wu nhấn mạnh rằng đây sẽ là “di sản lâu dài” trong chính sách của ông Trump đối với đảo quốc tự trị này.

Một trong điểm nhấn quan trọng trong chính sách của ông Trump đối với Đài Loan là cuộc điện đàm giữa ông và Tổng thống Đài Loan vào ngày 2/12/2016. Đây là cuộc điện đàm đầu tiên giữa lãnh đạo của hai quốc gia kể từ năm 1979.

Chính quyền Tổng thống Trump đã có nhiều chính sách đặc biệt nhằm hỗ trợ Đài Loan. Mới đây nhất là các thương vụ bán vũ khí hiện đại cho Đài Loan trong vòng bốn năm bao gồm: 108 xe tăng chiến đấu M1A2T, 66 máy bay chiến đấu F-16C/D, 135 tên lửa phản ứng mở rộng tấn công đất liền (SLAM-ER) AGM-84H, 11 hệ thống tên lửa cơ động cao (HIMARS) M142, và 100 hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển (HCDS) Harpoon, cùng nhiều vũ khí hiện đại khác.

Những vũ khí này sẽ hỗ trợ Đài Loan trong việc phòng thủ và bảo vệ chủ quyền trước Trung Quốc.

Nhiệm kỳ 4 năm của ông Trump trong quan hệ với Đài Loan cũng là lần đầu tiên sau hơn 40 năm có các quan chức cấp cao Mỹ đến thăm chính thức Đài Loan, gồm Bộ trưởng Y tế Alex Azar và Thứ trưởng Ngoại giao Keith Krach. Ngoài ra, Quốc hội Mỹ đã thông qua nhiều luật ủng hộ Đài Loan, bao gồm Đạo luật Du lịch Đài Loan và Đạo Luật “Sáng kiến Bảo vệ và Tăng cường tính quốc tế của đồng minh Đài Loan” (TAIPEI).

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng lời cám ơn của Ngoại trưởng Wu đưa ra có lẽ là quá sớm. Ông Trump sẽ không bao giờ dễ dàng chấp nhận thất bại và sẽ có nhiều cuộc chiến pháp lý tại toà án trước khi kết quả bầu cử được ấn định chính thức.

Giới phân tích cũng đưa ra nhận định về quan hệ Mỹ – Đài trước Trung Quốc sẽ thay đổi ra sao nếu ông Biden đắc cử.

Trong bốn năm qua, ĐCSTQ đã phải đối đầu với một tổng thống Mỹ cứng rắn nhất, liên tục chỉ trích thẳng mặt và đưa ra các biện pháp trừng phạt chế độ độc tài này về việc vi phạm các chuẩn mực quốc tế và vô số hành vi tàn bạo xâm phạm nhân quyền mà Bắc Kinh gây ra trong nước và trên thế giới. Bộ mặt của ĐCSTQ đã bị bóc mẽ, danh tiếng của ĐCSTQ đã bị hủy hoại trong thời gian ông Trump nắm quyền.

Theo nhà phân tích David Spencer trên Taiwan News, viễn cảnh về một nhiệm kỳ Tổng thống dưới thời ông Biden sẽ rất khác. Ông Biden đã rất miễn cưỡng để lặp lại những chỉ trích của ông Trump đối với Trung Quốc. Thời gian ông làm phó tổng thống Mỹ là khoảng thời gian mà sự bạc nhược của Hoa Kỳ đã cho phép Trung Quốc trở thành một siêu cường kinh tế và quân sự toàn cầu, hầu như không bị ai kiểm soát. Trên hết, mối quan hệ kinh doanh bị cáo buộc của con trai ông – Hunter Biden – với Trung Quốc đã làm tăng thêm viễn cảnh về mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa Mỹ và Bắc Kinh chứ không chỉ như những gì ông Biden muốn thừa nhận.

Không phải vô cớ mà đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã tăng vọt vào thứ 6 (6/11) khi chiến thắng của ông Biden bắt đầu trong tầm tay.

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden sẽ giảm nhiệt căng thẳng kinh tế và chiến tranh công nghệ với Trung Quốc. Điều này cũng có thể cho phép đảng độc tài này cơ hội mở rộng ảnh hưởng chính trị toàn cầu của mình, theo ông Spencer.

Ngược lại, đối với Đài Loan, đây sẽ là một thời kỳ đầy lo lắng, bất chấp Tổng thống Thái Anh Văn đã phát biểu hồi đầu tuần rằng Đài Loan nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng tại Hoa Kỳ.

Mặc dù phần lớn luật ủng hộ Đài Loan được thông qua dưới thời chính quyền Trump thực sự nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng tại Quốc hội Mỹ, nhưng không có gì phải nghi ngờ, Đảng Dân chủ sẵn sàng làm ăn với Trung Quốc và nhượng bộ họ khi có những yêu cầu liên quan đến Đài Loan và những vấn đề địa chính trị khác hơn là Đảng Cộng hòa.

Những email rò rỉ của bà Hillary Clinton cho thấy bà sẵn sàng từ bỏ Đài Loan để duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc vẫn còn ở đó.

Liệu việc bán những vũ khí quân sự rất cần thiết cho Đài Loan có tiếp tục với tốc độ hiện tại dưới thời ông Biden? Liệu Hoa Kỳ có tiếp tục bảo đảm sự an toàn của Đài Loan khi đối mặt với mối đe dọa xâm lược ngày càng tăng của chế độ cộng sản Trung Quốc? Đó là câu hỏi không dễ trả lời.

Theo ông Spencer, một điều rõ ràng là rất khó có khả năng ông Biden sẽ nhận cuộc gọi của Tổng thống Thái Anh Văn để chúc mừng chiến thắng của ông như ông Trump đã từng làm bốn năm trước. Nhiều điều đã thay đổi kể từ thời điểm địa chấn đó theo hướng rất tích cực với Đài Loan. Với ông Biden, sự tình có lẽ sẽ không theo chiều hướng như vậy.

Gia Huy (t/h)

Xem thêm: