Trung Quốc lo ngại thất bại trong cuộc chiến của Tổng thống Vladimir Putin ở Ukraine có thể dẫn đến sự sụp đổ của Nga – một kịch bản khiến Bắc Kinh chỉ còn lại một mình khi đối đầu với phương Tây, nhà ngoại giao hàng đầu của Đài Loan cho biết.

Embed from Getty Images

Một tháng sau cuộc tấn công quân sự của Nga nhằm vào Ukraine, Trung Quốc tiếp tục tìm cách biện hộ cho Moscow về các hành động của mình. Trong khi Washington cho đến nay không thấy dấu hiệu nào về việc Bắc Kinh hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của ông Putin, thì Mỹ đã không thành công trong việc định hướng lại quan điểm thân Nga của chính phủ Trung Quốc.

“Mỹ tin rằng, để ngăn chặn Nga xâm lược Ukraine, Trung Quốc cần đứng cùng với các nước dân chủ khác và vạch ra ranh giới giữa mình và Nga. Điều này đang khiến Trung Quốc chịu áp lực lớn”, Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Joseph Wu nói trong một cuộc phỏng vấn ở Đài Bắc vào thứ Tư (30/3). “Áp lực này đang được gia tăng bởi Thứ trưởng ngoại giao, Ngoại trưởng, Cố vấn an ninh quốc gia và bây giờ là Tổng thống. Nó gây áp lực trực tiếp lên nhà lãnh đạo Trung Quốc.”

“Mỹ đưa ra yêu cầu rất rõ ràng. Nước này muốn ngăn chặn việc Nga tàn phá thêm Ukraine và muốn Trung Quốc đóng một vai trò tích cực bằng cách thúc giục Nga dừng lại, hoặc bằng cách lên án việc Nga giết người vô tội một cách bừa bãi. Trung Quốc không chấp nhận điều này,” ông Wu nói, tin rằng sự can dự của Washington với Bắc Kinh đã không mang lại hiệu quả như mong muốn.

Vào ngày 4/2, sau cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh, hai nước đã đưa ra một tuyên bố chung dài 5.000 từ chưa từng có, trong đó Bắc Kinh chính thức liên kết với Moscow để chống lại phương Tây và NATO, củng cố quan hệ đối tác chiến lược Trung – Nga. 

Theo ông Wu, mối quan tâm chính của Trung Quốc là đảm bảo Nga không thất bại ở Ukraine.

“Chúng ta có thể nghĩ về nó theo cách này: nếu Trung Quốc nhìn thấy Nga sụp đổ, điều đó tốt hay xấu cho họ? Tôi tin rằng chính phủ Trung Quốc và nhiều người Trung Quốc có thể điều này thật khó nhằn. Nếu Nga sụp đổ, Trung Quốc sẽ đơn độc. Ngay cả khi chính phủ Trung Quốc không tán thành hành động của Nga, họ cũng khó có thể gây áp lực lên Nga. Họ sợ Nga sẽ sụp đổ,” ông Wu nói.

Đồng thời, ông Wu cho biết, Trung Quốc hiểu rằng việc ràng buộc mình quá chặt chẽ với Nga có thể dẫn đến những tác động lan tỏa không mong muốn cho nền kinh tế của chính họ. “Vì vậy, họ phải đối mặt với một tình huống khó khăn.”

Ông kết luận: “Tôi không biết liệu Mỹ có muốn thấy Nga sụp đổ hay không, nhưng họ muốn Nga cảm thấy những hậu quả vô cùng nghiêm trọng của cuộc xâm lược Ukraine.”

Hôm thứ Tư (30/3), Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tại tỉnh An Huy. Đây là chuyến thăm đầu tiên của Ngoại trưởng Lavrov tới Trung Quốc kể từ khi cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu vào tháng trước.

Trong cuộc gặp, ông Vương Nghị bày tỏ với Ngoại trưởng Lavrov rằng Bắc Kinh ủng hộ Moscow nỗ lực tiếp tục các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine, nói rằng nước này “ủng hộ các nỗ lực của Nga và các bên liên quan nhằm ngăn chặn một cuộc khủng hoảng nhân đạo quy mô lớn.”

Ông Vương nói rằng “quan hệ Trung Quốc – Nga đã chống chọi được thử thách mới về thay đổi động lực quốc tế, duy trì hướng tiến bộ đúng đắn và thể hiện một động lực phát triển bền bỉ”, theo truyền thông nhà nước CGTN.

Trong cuộc họp báo hôm 30/3, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nêu rõ: “Không có giới hạn nào trong quan hệ hợp tác Trung Quốc – Nga trong việc theo đuổi hòa bình, không có giới hạn nào đối với nỗ lực của chúng tôi trong việc bảo vệ an ninh, và cũng không có giới hạn nào trong việc chúng tôi ngăn chặn bá quyền. Quan hệ Trung Quốc – Nga có đặc điểm là không liên minh, không đối đầu và không nhắm mục tiêu vào bất kỳ bên thứ ba nào.”

Lê Vy (t/h)