Hơn 60 nghị sĩ của Nghị viện châu Âu và nhóm nhân quyền Phóng viên Không Biên giới (RSF) đang kêu gọi các lãnh đạo hàng đầu của châu Âu đề cập các vấn đề vi phạm nhân quyền của Trung Quốc tại Hội nghị thượng đỉnh EU – Trung Quốc được tổ chức trực tuyến từ ngày 14/9, theo Epoch Times.

Embed from Getty Images

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đồng chủ trì cuộc họp với ông Charles Michel, chủ tịch Hội đồng châu Âu, nơi quyết định các chính sách và ưu tiên chung của Liên minh châu Âu. Bà Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, cơ quan hành pháp của EU và Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng sẽ tham gia cuộc họp. Đức hiện đang giữ chức chủ tịch luân phiên của EU.

Cuộc họp ban đầu dự kiến sẽ tổ chức tại thành phố Leipzig của Đức, nhưng do đại dịch COVID-19 nên đã chuyển sang tổ chức thông qua hình thức hội nghị truyền hình.

Theo trang web của Hội đồng châu Âu, bốn nhà lãnh đạo sẽ thảo luận các vấn đề như biến đổi khí hậu, kinh tế và thương mại, cũng như phản ứng đối với đại dịch gây ra bởi virus Vũ Hán.

Hội nghị trực tuyến đang được nhiều người chú ý khi quan hệ giữa Trung Quốc và EU gần đây đang có chiều hướng tuột dốc. Tháng 3 năm ngoái, Ủy ban châu Âu gọi Trung Quốc là “một đối thủ có hệ thống” trong một báo cáo về quan hệ song phương. Tháng trước, Ngoại trưởng EU Joseph Borrell gọi Trung Quốc là “một đế chế mới” và yêu cầu các thành viên EU “sửa chữa” sự mất cân bằng kinh tế của họ với Trung Quốc trong một bài bình luận đăng trên một tờ báo Pháp Le Journal de Dimanche.

Trong khi đó, 63 nghị sĩ của Nghị viện châu Âu đã ký một bức thư chung gửi ông Michel, bà Von der Leyen và bà Merkel, thúc giục các lãnh đạo EU đảm bảo rằng sẽ có hậu quả nếu chính phủ Trung Quốc tiếp tục khoe khoang trách nhiệm nhân quyền của mình.

Bức thư viết: “Chúng tôi kêu gọi EU đặt vấn đề nhân quyền lên hàng đầu trong chương trình nghị tại Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc và tại các cuộc thảo luận trong tương lai.”

Bức thư đã chỉ ra những vi phạm nhân quyền của Trung Quốc đối với các nhà hoạt động và luật sư Trung Quốc, người Tây Tạng, việc tước đoạt quyền ngôn ngữ của người dân tộc Mông Cổ tại Nội Mông, và việc giam giữ hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ Hồi giáo tại các trại lao động cưỡng bức. Bức thư cũng kêu gọi sự chú ý đến việc xói mòn quyền tự do tại Hồng Kông sau khi Bắc Kinh áp đặt Luật An ninh quốc gia.

Vào cuối tháng 8, học sinh ở Nội Mông bắt đầu tẩy chay các lớp học trong khi người dân tổ chức các cuộc biểu tình sau khi cơ quan giáo dục địa phương ban hành quy định mới yêu cầu dạy tiếng Quan Thoại và sử dụng sách giáo khoa tiếng Trung tiêu chuẩn tại các trường tiểu học và trung học. Khu vực Nội Mông là nơi sinh sống của nhiều người dân tộc Mông Cổ có văn hóa và ngôn ngữ khác biệt với người dân tộc Hán.

Hôm 12/9, Đài Á châu Tự do đưa tin rằng chính quyền tỉnh Thanh Hải, phía bắc Trung Quốc, đang đóng cửa các trường tiểu học và buộc học sinh vào các trường nội trú do chính quyền chỉ định, nơi các lớp học sẽ được dạy bằng tiếng Trung thay vì tiếng Tây Tạng. Tỉnh này là quê nhà của khoảng 1,37 triệu người Tây Tạng, theo thống kê chính thức.

Bức thư cho biết những nỗ lực nhằm giải quyết vấn đề vi phạm nhân quyền của Trung Quốc “đã không dẫn đến bất kỳ sự thay đổi có ý nghĩa nào trong thái độ của chính phủ Trung Quốc. Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc là một cơ hội lý tưởng để EU lên tiếng về vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc cùng với hành động cụ thể.”

Hội nghị thượng đỉnh ngày 14/9 là tiếp nối hội nghị thượng đỉnh trực tuyến ngày 22/6, khi đó ông Tập và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã họp với bà Von de Leyen và ông Michel.

Sau cuộc họp tháng 6, hai đại diện của EU đã đưa ra một tuyên bố báo chí chung bày tỏ “những quan ngại nghiêm trọng về các bước mà Trung Quốc thực hiện” để áp đặt Luật An ninh tại Hồng Kông, và nó “không phù hợp với Luật Cơ bản của Hồng Kông [hiến pháp thu nhỏ] và các cam kết quốc tế của Trung Quốc.”

Bất chấp những quan ngại của quốc tế ở khắp nơi, Bắc Kinh vẫn tiếp tục thực hiện Luật An ninh quốc gia tại Hồng Kông vào ngày 30/6, nhằm trừng phạt các tội danh được xác định một cách mơ hồ như ly khai và lật đổ với mức án tối đa là chung thân.

Kết thúc bức thư, các nhà lập pháp EU nói rằng họ ủng hộ “các biện pháp trừng phạt có mục tiêu và đóng băng các tài sản của các quan chức Trung Quốc chịu trách nhiệm về các chính sách vi phạm nhân quyền.”

Trong một tuyên bố đưa ra vào ngày 12/9, RSF đã kêu gọi ba nhà lãnh đạo châu Âu nêu lên vấn đề vi phạm quyền tự do báo chí của chính phủ Trung Quốc. 

Tổng thư ký RSF Christophe Deloire tuyên bố “Nhân quyền là giá trị cơ bản của Liên minh châu Âu và nếu không cương quyết yêu cầu điều này chỉ sẽ khiến chính phủ Trung Quốc tiếp tục chính sách kiểm soát thông tin và đàn áp những tiếng nói độc lập.”

Ông nói thêm: “Bất kỳ sự mềm yếu nào sẽ không kiềm chế được Trung Quốc áp đặt trật tự thông tin thế giới mới, điều này có thể gây bất lợi hơn cho các công dân châu Âu hơn so với hiện nay.”

RSF chỉ ra rằng Trung Quốc là “nơi bắt giữ các nhà báo lớn nhất thế giới,” với ít nhất 118 người đang bị giam giữ.

Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến ngày 14/9 diễn ra sau chuyến công du của ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị với các điểm đến là Pháp và Đức. Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đã công khai chỉ trích ông Vương sau khi ông này đe dọa rằng Chủ tịch Thượng viện Séc Milos Vystrcil sẽ “trả giá đắt” cho chuyến viếng thăm Đài Loan.

Ông Maas nói trong một buổi họp báo chung với ông Vương vào ngày 1/9: “Chúng tôi, các nước châu Âu, hành động với tinh thần hợp tác chặt chẽ. Chúng tôi tôn trọng các đối tác quốc tế của mình và chúng tôi cũng trông đợi điều tương tự từ họ… Đe dọa không phù hợp ở đây.”

Chính phủ Trung Quốc xem Đài Loan là một tỉnh nổi loạn và là một phần lãnh thổ của mình, bất chấp đảo quốc tự trị này có quân đội và tiền tệ riêng và một chính phủ được bầu cử một cách dân chủ. Bắc Kinh luôn phản đối bất kỳ lời nói hoặc hành động của các quan chức chính phủ nước ngoài công nhận chủ quyền của hòn đảo này, chẳng hạn như chuyến viếng thăm của ông Vystrcil tới Đài Loan.

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và EU cũng đã xấu đi do đại dịch virus corona, vốn khởi phát ban đầu từ Trung Quốc. Trong một cuộc thăm dò gần đây của Hội đồng Đối ngoại châu Âu, cơ quan tư vấn toàn châu Âu, 48% số người châu Âu được hỏi nói rằng quan điểm của họ về Trung Quốc trở nên tiêu cực hơn trong cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu.

Frank Fang/ The Epoch Times

Xem thêm: