Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã chính thức ký Dự luật “Cho mượn – Cho thuê Quốc phòng Dân chủ Ukraine 2022” vào thứ Hai (9/5) về việc nhanh chóng cung cấp vũ khí cho Ukraine. Dự luật làm sống lại chương trình “Lend-Lease” (Đạo luật cho mượn – cho thuê) vũ khí đã giúp Đồng minh đánh bại Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ II, nhằm hỗ trợ Ukraine, quốc gia hiện đang bị Nga xâm lược, và các nước Đông Âu xung quanh.

Embed from Getty Images

Ngày 9/5/2022, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden chính thức ký Dự luật ‘Cho mượn-Cho thuê Quốc phòng Dân chủ Ukraine 2022’ tại Nhà Trắng, nhằm giúp Ukraine chống lại cuộc xâm lược của Nga trên chiến trường một cách hiệu quả hơn. (Ảnh: Drew Angerer / Getty Images)

Đạo luật này sẽ cho phép mở rộng hỗ trợ về pháo, tên lửa phòng không, vũ khí chống tăng và các loại vũ khí hạng nặng khác của phương Tây cho quân đội Ukraine. Nó tách biệt với nỗ lực chuyển vũ khí từ kho dự trữ của Mỹ cho Ukraine đã và đang diễn ra.

Tuy nhiên theo đạo luật này, chính quyền Kiev sau đó phải trả lại hoặc chi trả chi phí cho bất cứ vũ khí nào họ được viện trợ.

Cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tổ chức lễ duyệt binh thường niên trên Quảng trường Đỏ ở Moscow, kỷ niệm “Ngày Chiến thắng” khi Liên Xô cũ đánh bại Đức Quốc xã.

Việc ông Biden lựa chọn chính thức ký Đạo luật vào ngày này, một lần nữa nhấn mạnh Hoa Kỳ ủng hộ Ukraine phản đối cuộc chiến xâm lược của Nga.

Theo hãng tin AP, trước khi ký dự luật vào thứ Hai (9/5), ông Biden cho biết “cuộc chiến của ông Putin” “một lần nữa mang lại sự hủy diệt vô nghĩa cho châu Âu,” và đề cập đến ý nghĩa của ngày này.

Ông cũng nhấn mạnh tính biểu tượng của ngày ký lại Đạo luật Lend-Lease mới: một ngày sau ngày 8-5 là ngày Mỹ và Tây Âu kỷ niệm Ngày chiến chắng tại châu Âu; là Ngày châu Âu – ngày kỷ niệm thành lập Liên minh châu Âu vào năm 1950.

Đạo luật Lend-Lease được ký thành luật bởi ông Biden, đã khởi động lại chiến lược của Hoa Kỳ, nhằm xúc tiến việc vận chuyển thiết bị quân sự tới Ukraine. Thỏa thuận Lend-Lease này được khởi xướng trong Thế chiến thứ II, đánh dấu việc Hoa Kỳ, nước chưa tham chiến, trở thành “kho vũ khí của nền dân chủ” như lời Tổng thống Hoa Kỳ lúc bấy giờ là ông Franklin D.Roosevelt nói, đã giúp Anh và các đồng minh khác đánh bại Đức Quốc xã.

Dự luật Lend-Lease được áp dụng cho Ukraine đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng và được nhất trí thông qua tại Thượng viện vào đầu tháng Tư, mà không cần đến một cuộc bỏ phiếu chính thức; nó đã được đa số áp đảo tại Hạ viện thông qua vào cuối tháng Tư.

Khi ông Biden ký dự luật, ngoài phó tổng thống, còn có 2 đảng viên Dân chủ và 1 đảng viên Cộng hòa đứng sau lưng ông, để chứng kiến ​​khoảnh khắc này và thể hiện sự ủng hộ của lưỡng đảng.

Đề cập đến sự ủng hộ của lưỡng đảng đối với Ukraine, ông Biden nói: “Điều này thực sự quan trọng, rất quan trọng.”

Quốc hội Hoa Kỳ đang chuẩn bị chi thêm hàng trăm triệu đô la chống lại Nga khi ông Biden ký Đạo luật cho Ukraine thuê vũ khí vào thứ Hai (9/5). Đảng Dân chủ đã chuẩn bị 40 tỷ USD viện trợ quân sự và nhân đạo, nhiều hơn so với 33 tỷ USD mà ông Biden yêu cầu trước đó.

Tất cả những điều này đều là sự phản bác lại Nga. Tổng thống Vladimir Putin đã sử dụng “Ngày Chiến thắng” như một cơ hội yêu cầu người dân Nga ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine.

“Sự hỗ trợ này là rất quan trọng đối với thành công của Ukraine trên chiến trường”, ông Biden nói trong một tuyên bố.

Ông Biden cho biết Quốc hội cần gấp rút phê duyệt gói viện trợ tiếp theo cho Ukraine, nhằm tránh bất kỳ sự gián đoạn nào đối với hoạt động viện trợ và gửi quân nhu cho Ukraine, với thời hạn chính là 10 ngày tới.

Ông nói: “Chúng tôi không thể cho phép các chuyến hàng viện trợ của mình dừng lại trong khi chờ đợi hành động tiếp theo từ Quốc hội”, đồng thời thúc giục Quốc hội hành động “nhanh chóng”.

Trong một bức thư gửi tới Quốc hội hôm thứ Hai (9/5), Bộ trưởng Quốc phòng của chính quyền Biden, ông Lloyd Austin và Ngoại trưởng Antony Blinken đã kêu gọi Quốc hội hành động trước khi các khoản tiền rút hiện có được dùng hết vào ngày 19/5.

Lầu Năm Góc đã vận chuyển số vũ khí và thiết bị trị giá 3,4 tỷ USD cho Ukraine từ kho dự trữ hiện có, cộng thêm 100 triệu USD cuối cùng dự kiến ​​sẽ dùng hết vào ngày 19/5.

Trong thư, 2 vị bộ trưởng cấp cao trong nội các cho biết: “Tóm lại, chúng tôi cần sự giúp đỡ của các ngài. Khả năng tận dụng hàng tồn kho hiện có của Bộ quốc phòng luôn là một công cụ quan trọng để chúng ta hỗ trợ người Ukraine trong cuộc chiến chống lại cuộc xâm lược của Nga, cho phép chúng ta nhanh chóng mua sắm trang thiết bị và đảm bảo tiếp tục hỗ trợ an ninh cho Ukraine.”

Quyết tâm của ông Biden và Quốc hội nhằm duy trì sự ủng hộ đối với Ukraine là lâu dài và bất thường. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh với Nga có thể kéo dài, hiện đã là 2,5 tháng. Các đồng minh của Hoa Kỳ và châu Âu ngày càng tiến gần hơn đến cuộc xung đột, biểu hiện của lưỡng đảng Hoa Kỳ cũng sẽ được thử nghiệm.

Vào thứ Ba (10/5), một dự luật viện trợ Ukraine đã được đề cập trong lịch trình của Hạ viện, cho thấy sớm nhất là trong tuần này, Hạ viện có thể sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật mới nhất viện trợ Ukraine, sau đó đệ trình Thượng viện biểu quyết. Thượng viện cũng đang làm việc để xác nhận bà Bridget Brink, Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine do ông Biden đề cử.

Cuối tuần trước, Chủ tịch Hạ viện, bà Nancy Pelosi, đã nói về gói viện trợ mới này: “Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ nhanh chóng làm được điều này, về việc ủng hộ của chúng ta đối với cuộc đấu tranh vì dân chủ của người dân Ukraine, chúng ta có sự hợp tác rất tốt từ lưỡng đảng.”

Một trong những người ủng hộ dự luật chính của Đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ John Cornyn của bang Texas, cho biết trong một tuyên bố rằng dự luật này sẽ mang lại cho Ukraine “thế thượng phong trong cuộc đối đầu với Nga. Tôi rất vui khi Hoa Kỳ có thể đóng vai trò là kho vũ khí dân chủ cho đối tác quan trọng này.”

Về phương diện khác, như nỗ lực cắt giảm nhập khẩu dầu của Nga sang Hoa Kỳ và kêu gọi điều tra tội ác chiến tranh của ông Putin, cũng nhận được sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng.

Thư ký báo chí Nhà Trắng, cô Jen Psaki, cho biết: “Hôm nay, khi Tổng thống Putin và người dân Nga kỷ niệm Ngày Chiến thắng, chúng tôi thấy quân đội Nga đã phạm tội ác chiến tranh và có hành động tàn bạo ở Ukraine. Vì họ đã tham gia vào một cuộc chiến tranh tàn khốc, gây ra quá nhiều đau khổ sự phá hoại không cần thiết.”

Cô Psaki nói rằng ông Putin đã “bóp méo” lịch sử và cố gắng “biện minh cho cuộc chiến vô cớ và phi lý của mình.”

Bình Minh (t/h)