Khi Tổng thống Mỹ Biden bắt đầu chuyến thăm châu Á, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã công bố cuộc tập trận ở Biển Đông trùng với thời điểm ông Biden thăm Hàn Quốc và Nhật Bản. Vào thứ Sáu (20/5) vừa qua, tàu sân bay USS Ronald Reagan của Mỹ cũng bắt đầu “hải trình định kỳ” thường niên tại khu vực biển châu Á – Thái Bình Dương.

USS Ronald Reagan 600x400 1
Hình ảnh ngày 25/9/2020 tàu sân bay USS Ronald Reagan cùng các tàu chiến và máy bay quân sự khác đã tập trận Lá chắn Valiant (Valiant Shield) ở Biển Philippines. Tập trận này theo kỳ 2 năm một lần. (Nguồn: Jason Tarleton / Hải quân Mỹ).

Đây là chuyến công du đầu tiên của Tổng thống Mỹ Biden tới châu Á, ông sẽ thăm Nhật Bản và Hàn Quốc trong 5 ngày, trong đó ông sẽ tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Đối thoại An ninh 4 bên (QUAD) với các nhà lãnh đạo của Úc, Ấn Độ và Nhật Bản, đồng thời cũng sẽ thông báo tại Nhật Bản rằng Mỹ sẽ dẫn đầu Tổ chức kinh tế “Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ – Thái Bình Dương” (IPEF). Động thái được cho là tăng cường cô lập và gây áp lực đối với Trung Quốc.

Những động thái này của Mỹ ở châu Á – Thái Bình Dương đã khiến giới chức ĐCSTQ lo ngại. Thời báo Hoàn cầu thuộc Nhật báo Nhân dân Trung Quốc đã đăng một bài xã luận nói rằng ông Biden đang thực hiện “hành trình khiêu khích”. Các quan chức đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc như Dương Khiết Trì và Vương Nghị cũng cùng nhau lên tiếng cảnh báo Mỹ.

ĐCSTQ phát động tập trận trên Biển Đông

Theo Cục An toàn Hàng hải Hải Nam, cuộc tập trận của quân đội ĐCSTQ bắt đầu từ thứ Năm (19/5) và kéo dài đến hết thứ Hai tuần sau (23/5). Theo thông báo, từ ngày 19/5 – 23/5, ĐCSTQ đã thiết lập cái gọi là “vùng cấm bay” tại một khu vực gọi là nối liền 4 điểm trên Biển Đông, theo đó cấm các máy bay và tàu bè khác ra vào.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, không quân ĐCSTQ ngày 18/5 thông báo rằng nhiều máy bay ném bom H-6K mới nhất của họ đã “thực hiện thành công lần hạ cánh đầu tiên” tại một tiền đồn ở Biển Đông [của Việt Nam].

Các video được đăng tải bởi tài khoản Weibo của Không quân Trung Quốc và tài khoản Twitter chính thức của Nhân dân Nhật báo cho thấy, máy bay ném bom tầm xa cất cánh và hạ cánh trên căn cứ lớn nhất ở quần đảo Hoàng Sa [của Việt Nam] là đảo Phú Lâm mà ĐCSTQ gọi là “đảo Vĩnh Hưng”.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 18/5 thông báo, ngày hôm đó có 2 máy bay ném bom H-6 của ĐCSTQ bay từ biển Hoa Đông giữa đảo Okinawa và đảo Miyako bay đến Thái Bình Dương rồi quay đầu một lần nữa, bay qua lại giữa đảo Okinawa và đảo Miyako, sau đó bay về theo cùng một tuyến đường. Ngay lập tức, 2 máy bay chở vật thể nghi là tên lửa chống hạm và máy bay chiến đấu Nhật Bản lao lên không trung để giám sát.

Từ đầu tháng này, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc là chiếc Liêu Ninh đã “thực hiện nhiệm vụ” ở Biển Nhật Bản. Bộ Quốc phòng ĐCSTQ tuyên bố đây là “hoạt động huấn luyện định kỳ phù hợp luật pháp quốc tế liên quan và thông lệ quốc tế, và không nhằm vào bất kỳ bên nào”.

ĐCSTQ tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông của Việt Nam, trong khi các nước Brunei, Malaysia, Philippines và Đài Loan cũng đưa ra chủ trương tương tự.

Tuần tra thường kỳ của USS Ronald Reagan

Hôm thứ Sáu (20/5), Hạm đội 7 của Mỹ cho biết tàu sân bay USS Ronald Reagan và nhóm tàu tấn công phụ thuộc đã rời cảng nhà của họ ở Yokosuka Nhật Bản để thực hiện chuyến đi biển thường lệ.

“Khi ra khơi, chúng tôi mong muốn tiếp tục làm việc với các đồng minh và đối tác để thực hiện cam kết của chúng tôi trong việc đảm bảo hòa bình trong toàn khu vực”, thuyền trưởng Fred Goldhammer chỉ huy tàu USS Ronald Reagan cho biết tại một cuộc họp báo.

Nhóm tấn công tàu sân bay Ronald Reagan và Lực lượng Phòng không của họ thường triển khai trong 6 tháng và huấn luyện với các đồng minh Ấn Độ – Thái Bình Dương. Chia sẻ với các phóng viên tại bến tàu, Chuẩn đô đốc Michael Donnelly, cựu chỉ huy tàu USS Ronald Reagan và hiện là chỉ huy Nhóm tấn công tàu sân bay số 5, cho hay rằng “hoạt động tuần tra định kỳ” thể hiện quyết tâm của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Do Triều Tiên liên tục phóng tên lửa và việc ĐCSTQ tăng cường ý định thôn tính Đài Loan bằng quân sự khiến tình hình Đông Á ngày càng căng thẳng và phức tạp. Ông Donnelly nói: “Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương là khu vực quan trọng nhất đối với an ninh và chính sách đối ngoại của Mỹ, Hải quân Mỹ đóng vai trò quan trọng trong cung cấp khả năng quân sự nhằm duy trì sự ổn định và an ninh khu vực.”

Với lý do lo ngại về an toàn nên Tướng Donnelly không nêu chi tiết về các bước tiếp theo của tàu sân bay Reagan, chỉ cho biết dự kiến trước khi kết thúc chuyến tuần tra thì tàu ​​sẽ quay trở lại cập cảng Yokosuka của Nhật Bản.