Ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ Joe Biden và người đồng hành tranh cử của ông, Thượng nghị sĩ Kamala Harris của California, đã luôn lờ đi câu hỏi về việc liệu họ có ủng hộ việc “đóng gói tòa án” hay không. Nhưng vào năm 1983, ông Biden đã thẳng thắn hơn nhiều về vấn đề này, gọi đó là “ý tưởng ngu ngốc”.

Đóng gói tòa án, Joe Biden
Ông Biden từng nói “đóng gói tòa án” là một ý tưởng ‘ngu ngốc’ từ năm 1983 (Ảnh: Shutterstock)

Năm 1983, ông Biden còn là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ của bang Delaware. Lúc đó, cố TT Ronald Reagan đã gây ra không ít tranh cãi vì cố gắng thay thế ba thành viên của Ủy ban Dân quyền Thượng viện. Trong phiên điều trần của Ủy ban Tư pháp diễn ra vào tháng 7/1983 về các đề cử vào Ủy ban Dân quyền, ông Biden đã lập luận rằng, mặc dù việc làm đó thuộc quyền của tổng thống, nhưng có nguy cơ gây tổn hại đến uy tín của Ủy ban. Ông so sánh điều đó với những nỗ lực không thành công của cố TT Franklin D. Roosevelt vào năm 1937 trong việc mở rộng Tòa án Tối cao thêm sáu thẩm phán – nói cách khác, chính là “đóng gói tòa án” (pack the court – chỉ Dự luật Cải cách Thủ tục Tư pháp của cố TT Franklin Roosevelt trong đó trao cho tổng thống quyền chỉ định tối đa thêm 6 thẩm phán bổ sung cho Tòa án Tối cao, như vậy sẽ có tổng cộng 15 thẩm phán Toà án Tối cao).

“TT Roosevelt rõ ràng có quyền gửi đề xuất ‘đóng gói tòa án’ tới Thượng viện Hoa Kỳ và Quốc hội Hoa Kỳ. Ông ấy toàn toàn có thẩm quyền làm điều đó. Ông ấy không vi phạm điều luật nào. Về mặt pháp lý, ông ấy hoàn toàn chính xác,” ông Biden, thời điểm đó chỉ mới 40 tuổi, đã nói với Ủy ban. “Nhưng đó là một ý tưởng ngu ngốc. Đó là một sai lầm khủng khiếp, thật sự khủng khiếp nếu mắc phải. Và nó đặt ra câu hỏi về sự độc lập của cơ quan quan trọng nhất… ở đất nước này, Tòa án Tối cao của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ trong suốt một thập kỷ.”

Thời gian gần đây, câu hỏi về việc “đóng gói tòa án” đã được dấy khởi lên trong bối cảnh TT Donald Trump đề cử Thẩm phán Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao. Đảng Dân chủ đã lập luận rằng Thẩm phán Tòa án Tối cao tiếp theo phải được quyết định bởi người chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11, và rằng việc xác nhận bà Barrett vào thời điểm sát với cuộc bầu cử này là không công bằng, cũng như sẽ củng cố cho đa số bảo thủ 6-3 trong tòa án.

Chỉ còn 3 tuần nữa là đến cuộc bầu cử, hiện các đảng viên Cộng hòa đã tận dụng vấn đề “đóng gói tòa án” như một lập luận vào phút cuối với cử tri rằng, chính quyền Biden sẽ đảo ngược các chuẩn mực và đưa những người theo phái tự do vào Tòa án Tối cao mở rộng.

Đối mặt với áp lực phải đưa ra lập trường trong chiến dịch tranh cử, tại Phoenix bang Arizona hôm thứ Năm (8/10), ông Biden đã trả lời bằng cách nói rằng đất nước này sẽ “biết quan điểm của tôi về việc ‘packing’ tòa án khi cuộc bầu cử kết thúc.”

Hôm thứ Sáu (9/10), trong một cuộc phỏng vấn ở Las Vegas, bang Nevada, khi trả lời câu hỏi của phóng viên Ross DiMattei của KTNV về việc có ủng hộ “đóng gói tòa án” hay không, ông Biden nói: “Đây luôn là câu hỏi đầu tiên mà tôi được hỏi trong vài ngày qua.” Ông nói tiếp: “Anh hẳn đã được những khán giả – có lẽ là thành viên của Đảng Cộng hòa – nhờ cậy, mà những người đó không muốn tôi tiếp tục nói về những gì họ đang làm với tòa án hiện nay.” 

Khi Ross DiMattei nhấn mạnh rằng: “Thưa Ngài, chẳng lẽ cử tri không xứng đáng được biết…?” Ông Biden đã đáp lại: “Không, họ không xứng.” “Tôi sẽ không chơi trò chơi của ông ta (ông Trump), ông ta muốn tôi nói về điều đó, và tôi đã nói về việc ‘packing’ tòa án.”

Ông Biden một lần nữa đánh lạc hướng câu hỏi về ‘packing tòa án’ trong sự kiện tranh cử ở Erie, bang Pennsylvania vào hôm thứ Bảy (10/10), khi nói với các phóng viên rằng nên tập trung vào nỗ lực của Đảng Cộng hòa trong việc lấp đầy ghế trống tại Tòa án Tối cao trước Ngày Bầu cử. “Hãy nhìn xem, hành động ‘packing tòa án’ duy nhất đang diễn ra ngay bây giờ. Phía Cộng hòa hiện đang ‘packing tòa án’,” Biden lập luận rằng “những gì họ đang làm không hợp hiến”.

Cả ông Biden và bà Harris đều nói Thượng viện nên đợi đến sau cuộc bầu cử mới tiến hành lấp đầy ghế trống. Ông Biden từng cam kết sẽ chọn nữ Thẩm phán Da đen đầu tiên nếu có cơ hội. Nhưng mặt khác, ông và bà Harris vẫn đang cố né tránh nói về định hướng của họ đối với tương lai của Tòa án Tối cao.

Trong cuộc tranh biện phó tổng thống tuần trước, bà Harris cũng né tránh trả lời khi  Phó Tổng thống Mike Pence hỏi về quan điểm “đóng gói tòa án”, bà đã nói: “Người dân Mỹ xứng đáng đưa ra quyết định về việc ai sẽ là tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ, và sau đó người thắng cử có thể chọn người phục vụ cho tòa án cao nhất của đất nước.’”

“Joe và tôi rất rõ ràng rằng người dân Mỹ hiện đang bỏ phiếu, và họ nên có quyền quyết định ai sẽ là người phục vụ trọn đời cho cơ quan quan trọng nhất này,” bà nói.

Các đảng viên Dân chủ vẫn luôn phản đối việc xác nhận bổ nhiệm Barrett vào vị trí thẩm phán Tòa án Tối cao sát ngày bầu cử, với lý do Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell từ chối xem xét đề cử ông Merrick Garland của cựu TT Barack Obama vào năm 2016. Tuy nhiên, ông McConnell khẳng định đó là một tình huống khác vì bây giờ Nhà Trắng và Thượng viện không do các đảng đối lập nắm giữ.

Đảng Cộng hòa có đủ số phiếu để thúc đẩy và xác nhận bà Barrett khi đang nắm thế đa số tại Thượng viện, với tỷ lệ 53-47. Hiện các lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện bác bỏ yêu cầu của đảng Dân chủ phải trì hoãn điều trần về đề cử bà Barret. Dự kiến cuộc điều trần của Ủy ban Tư pháp Thượng viện nhằm xem xét xác nhận đề cử bà Barret vào vị trí thẩm phán Tòa án tối cao sẽ diễn ra trong tuần này. Cuộc điều trần dự kiến sẽ kéo dài bốn ngày, bắt đầu từ ngày 12-10 (giờ Mỹ).

Minh Ngọc (T/h từ Fox News)

Xem thêm: