Ngày 1/2, quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là ông Dương Khiết Trì đã có bài phát biểu về quan hệ Mỹ  -Trung, ngầm chỉ trích cựu Tổng thống Trump và khuyên ông Biden không nên đối đầu, điều này được chuyên gia cho rằng không có gì bất ngờ. Ngoài ra vào ngày 2/1, các thành viên Cộng hòa tại Hạ viện đã thúc giục Nhà Trắng phải làm rõ chiến lược ứng phó nguy cơ từ ĐCSTQ.

Dương Khiet Tri Joe Biden
Ông Dương Khiết Trì (phải) và ông Joe Biden tháng 9/2017 (Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc)

Gây áp lực với chính quyền Biden, ngầm chỉ trích ông Trump

Đài VOA Mỹ cho hay, đây là lần đầu tiên một quan chức ở cấp cao nhất của ĐCSTQ nói về quan hệ Mỹ – Trung sau khi ông Biden nhậm chức Tổng thống. Trong một bài phát biểu tại Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Mỹ – Trung, ông Ủy viên Bộ Chính trị của ĐCSTQ Dương Khiết Trì, là Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Đối ngoại Trung ương, cho biết Trung Quốc sẵn sàng làm việc cùng Mỹ để “xây dựng một mô hình chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi giữa các nước lớn”.

Trong 4 năm qua, quan hệ Mỹ – Trung ở mức thấp nhất kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, mâu thuẫn giữa hai bên diễn ra trong các lĩnh vực kinh tế thương mại, khoa học công nghệ, và các vấn Hồng Kông, Tân Cương, Đài Loan và Biển Đông.

Ông Dương Khiết Trì đổ lỗi cho sự xấu đi của quan hệ Mỹ – Trung là do chính quyền ông Trump xem ĐCSTQ là đối thủ chiến lược, qua đó nhấn mạnh rằng chính sách cứng rắn với Trung Quốc “phạm phải những sai lầm mang tính lịch sử, tính định hướng và tính chiến lược.”

Quan chức cấp cao này còn cao giọng “nhắn nhủ” ông Biden khi bày tỏ “hy vọng rằng Mỹ sẽ vượt qua tư duy cũ về trò chơi tổng bằng không của các cường quốc”, hối thúc chính quyền Biden không chính trị hóa các vấn đề kinh tế và thương mại, không lạm dụng khái niệm an ninh quốc gia; hai nước có thể hợp tác về biến đổi khí hậu, phục hồi kinh tế và ứng phó với dịch bệnh để tìm cách cải thiện hệ thống y tế công cộng toàn cầu.

Ông Dương Khiết Trì còn nhấn mạnh rằng các vấn đề Hồng Kông, Tây Tạng và Tân Cương là việc nội bộ của Trung Quốc, “Mỹ nên chấm dứt can dự”, cảnh báo rằng đó là những vấn đề “không thể chạm”.

Robert Daly, giám đốc Viện Kissinger về Trung Quốc và Mỹ (Kissinger Institute on China and the United States) tại Trung tâm Wilson, nhận định rằng bài phát biểu của ông Dương Khiết Trì vẫn còn mắc kẹt trong mô hình tư duy “không xung đột, không đối đầu” và “quan hệ nước lớn kiểu mới” phổ biến từ 7 năm trước; đổ lỗi cho Mỹ trong các vấn đề xung đột, không biết tự nhìn lại những vấn đề của chính họ. Do đó rất khó để có một cơ chế đối thoại mang tính xây dựng trong cách tư duy như của ĐCSTQ.

Perry Link, một nhà Hán học tại phân hiệu Riverside – Đại học California, cũng cho rằng các bài phát biểu của Dương Khiết Trì đều là “sáo ngữ”, cái gọi là mối quan hệ Mỹ – Trung Quốc mà ông Dương Khiết Trì phát biểu chỉ là “quan hệ giữa Mỹ và ĐCSTQ”, cũng có nghĩa là mối quan hệ giữa ĐCSTQ và chính quyền ông Biden, những người Mỹ bình thường sẽ “không ăn bả ĐCSTQ”.

Kể từ khi ông Biden nhận chức vụ Tổng thống, gần đây giới quan chức cấp cao ĐCSTQ đã phát nhiều tín hiệu hy vọng mối quan hệ Mỹ – Trung sẽ “khởi động lại”. Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông ĐCSTQ, ông Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ là Thôi Thiên Khải kêu gọi Mỹ thực hiện một chính sách tích cực và xây dựng đối với Trung Quốc, nói rằng Mỹ sai lầm nghiêm trọng khi coi Trung Quốc là đối thủ chiến lược.

Chính quyền ông Biden tuyên bố sẽ áp dụng “chiến lược kiên nhẫn” để tìm kiếm “cách thức mới” đối phó với Bắc Kinh, hiện đang đánh giá giữa các bộ phận về các chính sách liên quan của Trung Quốc và tham vấn cùng các đồng minh cũng như đối tác.

Ngoại trưởng mới Antony Blinken nói với MSNBC vào ngày 1/2 rằng ĐCSTQ đặt ra một thách thức lớn đối với Mỹ, nhưng cũng nói rằng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc vừa là thù địch, vừa có tính cạnh tranh, cũng vừa là hợp tác.

Đảng Cộng hòa hối thúc Nhà Trắng làm rõ chiến lược ứng phó ĐCSTQ

Vào ngày 2/2, các đảng viên Cộng hòa từ Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện đã thúc giục Nhà Trắng “làm rõ” chiến lược ứng phó với mối đe dọa từ ĐCSTQ.

Fox News đưa tin các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã viết thư cho Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, “Chúng tôi vẫn đặc biệt lo ngại về việc ĐCSTQ vũ khí hóa các công ty tư nhân phục vụ cho mục đích tình báo và quân sự, lợi dụng dữ liệu từ người dân và công ty Mỹ, và thao túng các thị trường toàn cầu trong công nghệ mới nổi và quan trọng.”

Mặc dù các nhà lập pháp thừa nhận một số người được ông Biden đề cử đã thẳng thắn bày tỏ thái độ cứng rắn của họ đối với ĐCSTQ, nhưng vẫn tin rằng ông Sullivan không thể hiện rõ chính quyền mới sẽ tiếp tục chính sách ứng phó ĐCSTQ hiệu quả của chính quyền Trump trước đây như thế nào để bảo vệ an ninh quốc gia của Mỹ.

Chính quyền thời ông Trump xem ĐCSTQ là kẻ thù, thể hiện ở thuế quan thương mại, quyền riêng tư điện tử và vi phạm nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ, đối với Hồng Kông và Tân Cương. Mặc dù chính quyền ông Biden hiện nay cũng xác định ĐCSTQ là mối đe dọa, nhưng công luận vẫn dự đoán thái độ của họ đối với ĐCSTQ không thể cứng rắn bằng chính quyền trước đó.

Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị của ĐCSTQ cũng đã tuyên bố tin rằng chính quyền ông Biden đại diện cho “cửa sổ hy vọng mới” trong quan hệ Mỹ – Trung. Chính quyền Biden “sẽ có cách tiếp cận khôn ngoan, nối lại đối thoại với Trung Quốc, khôi phục trạng thái bình thường của quan hệ song phương và tái khởi động hợp tác.

Nhưng thực tế cho thấy trong phiên điều trần xác nhận tại Thượng viện, Ngoại trưởng Blinken đã tuyên bố rằng ông Trump “đúng đắn” khi có thái độ cứng rắn hơn đối với ĐCSTQ. “Mặc dù về nhiều mặt tôi không đồng ý trong cách ông ấy làm, nhưng  nguyên tắc cơ bản là đúng đắn, tôi nghĩ sẽ giúp ích cho chính sách đối ngoại của chúng tôi”, ông Blinken nói.

Đồng thời, ứng viên được đề cử đại diện của Mỹ tại Liên Hiệp Quốc là bà Linda Thomas-Greenfield cũng nói với các thượng nghị sĩ trong phiên điều trần rằng bà sẽ phản đối “chương trình nghị sự độc tài” của ĐCSTQ tại Liên Hiệp Quốc. Tuy nhiên các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện chỉ ra rằng ứng viên Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo không cho biết liệu Huawei có tiếp tục nằm trong danh sách các thực thể bị cấm của Bộ Thương mại hay không.

Trong bức thư, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa nhấn mạnh “điều cấp bách nhất là chúng ta phải ngăn chặn ĐCSTQ độc tài đã thực hiện tội ác diệt chủng, không chia sẻ lợi ích với Mỹ, ngăn chặn ĐCSTQ xâm nhập và sử dụng hệ thống công nghệ và truyền thông quan trọng của Mỹ…. Các hệ thống này bao gồm mạng 5G, là hệ thống sẽ ngày càng củng cố cách sống và bảo vệ an ninh của Mỹ trong những thập kỷ tới.”

Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa cũng cho biết hy vọng về thiết lập “quan hệ đối tác mang tính xây dựng” với chính quyền Sullivan và Biden, đồng thời yêu cầu làm rõ về kế hoạch chống lại ĐCSTQ. “Bất kỳ từ ngữ và giọng điệu nào mà không thực hiện bằng hành động đều quá nguy hiểm,” trong thư viết.

Tiêu Nhiên, Vision Times

Xem thêm: