Ngày 27/7, ông Michael McCaul, Lãnh đạo Đảng Cộng hòa hàng đầu của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói với NBC News rằng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã mời một nhóm nhỏ các Nghị sĩ lưỡng đảng của Quốc hội, bao gồm cả ông, đến Đài Loan cùng bà, lần đầu công khai xác nhận về chuyến thăm của bà Pelosi đến Đài Loan.

SOHSA 2
Dân biểu Michael McCaul (Ảnh: https://mccaul.house.gov/)

Ông McCaul, một thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết ông và Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Gregory Meeks, một đảng viên Đảng Dân chủ, đã nhận được lời mời từ bà Pelosi. Trước đó, người phát ngôn của bà Pelosi đã từ chối xác nhận bất kỳ chuyến đi quốc tế nào với lý do lo ngại về an ninh, Nhà Trắng cũng chưa xác nhận về chuyến đi này.

McCaul cho biết ông đã từ chối lời mời của bà Pelosi vì lịch trình cá nhân chồng chéo với chuyến thăm này. Chuyến đi được lên kế hoạch trong thời gian nghỉ giải lao của Quốc hội vào tháng Tám, nhưng ông McCaul không cung cấp ngày chính xác.

Vị Nghị sĩ “phe diều hâu” cứng rắn với Trung Quốc trả lời phỏng vấn đài NBC tại Điện Capitol rằng: “Bất kỳ Nghị sĩ nào muốn đi đều nên đi. Điều đó thể hiện sự răn đe chính trị đối với ông Tập Cận Bình”, “Nhưng nếu việc này gây ra những phản ứng dữ dội và khiến tình hình leo thang, thì bà ấy cũng nên theo dõi phản ứng từ phía quân đội.”

Các báo cáo về kế hoạch đến thăm Đài Loan của bà Pelosi đã nhanh chóng trở thành tin tức quốc tế hàng đầu thế giới, khiến Bắc Kinh đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc, đe dọa sẽ đáp trả “mạnh mẽ” nếu bà đặt chân lên hòn đảo này.

Hôm 25/7, Trung Quốc cảnh báo về một “hậu quả nghiêm trọng” nếu bà Nancy Pelosi tiến hành chuyến thăm Đài Loan trong những tuần tới.

Hãng AP đưa tin, ngày 27/7, ông Mark Milley – Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, cho biết nếu bà Pelosi hoặc bất kỳ ai quyết định đi thăm và đưa ra yêu cầu hỗ trợ quân sự, quân đội sẽ cung cấp các biện pháp cần thiết, nhằm đảm bảo sự an toàn cho chuyến đi.

Chuyến thăm lần này cũng tạo ra sự rạn nứt nội bộ hiếm hoi giữa bà Pelosi và Tổng thống Biden. Tổng thống đã nói với các phóng viên vào cuối tuần rằng quân đội đã nói với ông chuyến đi của bà Pelosi tới Đài Loan “không phải là một ý kiến hay vào lúc này”, nhưng Nhà Trắng đã gọi những lời lẽ phản đối chuyến đi của Trung Quốc là “vô ích và không cần thiết”.

Thứ Năm (28/7), Tổng thống Biden sẽ có một cuộc điện đàm với ông Tập về căng thẳng Đài Loan và chiến tranh Nga-Ukraine.

Hôm thứ Tư (27/7), McCaul cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại Điện Capitol rằng ông đã nói chuyện với các quan chức Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao, họ đều bày tỏ lo ngại về chuyến đi của bà Pelosi tới Đài Loan.

CNN đưa tin rằng phía sau hậu trường, các quan chức trong chính quyền của ông Biden vẫn luôn giải thích những rủi ro tiềm ẩn đối với phái đoàn của bà Pelosi, nhưng cuối cùng bà Pelosi đã đưa ra quyết định.

Một quan chức Mỹ nói với CNN, các quan chức chính quyền Biden lo ngại Trung Quốc có thể tuyên bố không phận Đài Loan là vùng cấm bay trước chuyến thăm có thể sẽ diễn ra của bà Pelosi, khiến căng thẳng càng leo thang.

Một số Nghị sĩ của cả hai đảng đã thúc giục bà Pelosi khởi hành và nhấn mạnh sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Đài Loan.

Chủ tịch Hạ Viện Mỹ đã từ chối đưa ra thông tin chi tiết về chuyến đi, nhưng tuần trước bà nói rằng điều quan trọng là “chúng ta phải thể hiện sự ủng hộ đối với Đài Loan”.

Ông Bob Menendez, đảng viên Đảng Dân chủ, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, từng dẫn đầu một phái đoàn đến Đài Loan vào tháng Tư, nói: “Nếu chúng ta để Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc – ĐCSTQ) quyết định ai có thể đến thăm Đài Loan và ai không thể, thì chúng ta đã nhượng Đài Loan cho Trung Quốc (ĐCSTQ).”

Lãnh đạo Thượng viện Cộng hòa, ông Mitch McConnell, cũng nói rằng nếu bà Pelosi từ bỏ chuyến thăm Đài Loan, ĐCSTQ sẽ thắng.

Hoa Kỳ vẫn luôn tuân theo chính sách “mơ hồ chiến lược” đối với Đài Loan. Washington không công nhận hoặc ủng hộ sự độc lập của Đài Loan, nhưng họ bán vũ khí và thiết bị quân sự của Hoa Kỳ cho Đài Loan và hỗ trợ Đài Loan gửi các phái đoàn của mình tới các tổ chức thế giới.

Nhưng ông McCaul cho rằng đã đến lúc Hoa Kỳ phải phát triển các chính sách mạnh mẽ hơn. Ông nói: “Tôi nghĩ ĐCSTQ đã đe dọa Đài Loan đến mức này, chúng ta cần phải xem xét lại chính sách.”

“Không nên mơ hồ nữa”, ông nói. “Tôi nghĩ ĐCSTQ cần hiểu rằng chính sách của chúng ta là bảo vệ (Đài Loan), không được mơ hồ.”

NBC đưa tin rằng chuyến đi dự kiến ​​sẽ diễn ra trong thời gian nghỉ giải lao của Quốc hội vào tháng Tám, khi Hạ viện nghỉ từ ngày 1/8 – 5/9. Theo Kyodo News, bà Pelosi dự kiến ​​sẽ thăm Nhật Bản vào đầu tháng Tám.

Năm 1997, ông Newt Gingrich, đảng viên Đảng Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ, đã dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Đài Loan. Là người thứ hai trong danh sách kế nhiệm tổng thống, bà Pelosi sẽ là Chủ tịch Hạ viện thuộc Đảng Dân chủ đầu tiên đến thăm Đài Loan sau 25 năm.

Trong sự nghiệp quốc hội kéo dài hơn 35 năm, bà Pelosi là một người chỉ trích mạnh miệng đối với Trung Quốc.

Bà đã tố cáo các hồ sơ nhân quyền của Bắc Kinh, gặp gỡ các nhà bất đồng chính kiến ủng hộ dân chủ, và cũng đến thăm Quảng trường Thiên An Môn để tưởng nhớ các nạn nhân của vụ thảm sát năm 1989.

(Nội dung tweet: “28 năm trước, chúng tôi đã đến Quảng trường Thiên An Môn để tôn vinh lòng dũng cảm và sự hy sinh của các sinh viên, công nhân và công dân bình thường, những người đã đứng về nhân phẩm và quyền con người mà tất cả mọi người xứng đáng được hưởng. Đến nay, chúng tôi vẫn cam kết chia sẻ câu chuyện của họ với thế giới.”)

Kế hoạch ban đầu của bà Pelosi là đến thăm Đài Loan vào tháng 4/2022, nhưng đã bị hoãn lại sau khi bà có kết quả dương tính với virus viêm phổi Vũ Hán (Covid-19).