Tờ Newsweek đưa tin, cuộc trưng cầu dân ý tại các vùng lãnh thổ Ukraine do Nga chiếm đóng đang được tiến hành. Trước động thái này, các quan chức phương Tây và Ukraine chỉ trích Điện Kremlin đang chơi “chiêu trò” nhằm hợp pháp hóa việc Nga sáp nhập lãnh thổ Ukraine, và giúp Tổng thống Nga Vladimir Putin có cớ biện minh cho các cuộc tấn công hạt nhân.

Embed from Getty Images

Các cuộc trưng cầu dân ý đã bắt đầu vào ngày 23/9 tại 4 khu vực của Ukraine bao gồm Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson. Đáng lưu ý là Nga không hoàn toàn kiểm soát hết các khu vực này.

Các quan chức Ukraine cho hay, người dân đã bị cấm rời khỏi một số khu vực bị chiếm đóng cho đến khi cuộc bỏ phiếu kéo dài 4 ngày kết thúc, các nhóm vũ trang sẽ gõ cửa từng nhà và các nhân viên cũng bị đe dọa nếu không tham gia.

Thông qua việc sáp nhập 4 khu vực này, Moscow sẽ coi các cuộc phản công nhằm giành lại lãnh thổ của Ukraine như một cuộc tấn công vào Nga, và có khả năng lợi dụng điều đó để biện minh cho phản ứng hạt nhân của mình.

Ngày 22/9, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev, cũng là cựu tổng thống Nga thông báo trên Telegram: “Các nước cộng hòa vùng Donbass và các vùng lãnh thổ khác sẽ được sáp nhập vào Nga. Các lực lượng Nga có thể sử dụng mọi vũ khí, bao gồm vũ khí hạt nhân chiến lược để bảo vệ những vùng lãnh thổ này.”

Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba đã lên án các kế hoạch tổ chức trưng cầu, gọi động thái này là “trò giả tạo”. Ông nêu rõ: “Ukraine có quyền giải phóng các vùng lãnh thổ của mình và sẽ tiếp tục làm điều đó bất chấp những gì Nga tuyên bố.”

Trước đó, ngày 20/9, ông Putin đã mở rộng nỗ lực chiến tranh của mình ở Ukraine, thông báo kêu gọi khoảng 300.000 quân nhân dự bị, đồng thời đe dọa phương Tây về sự ủng hộ của họ với Ukraine.

“Nếu sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng tôi bị đe dọa, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng tất cả các phương tiện theo ý muốn của mình để bảo vệ nước Nga và người dân chúng tôi,” ông Putin nhấn mạnh trong một bài phát biểu hiếm hoi trước quốc gia. “Đây không phải là một trò lừa bịp.”

Các nhà phân tích nhìn nhận, cuộc trưng cầu ý dân tại vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát nhiều khả năng sẽ nhận được sự ủng hộ nhưng kết quả chắc chắn sẽ không được chính phủ phương Tây công nhận. Hiện Mỹ và châu Âu đang tăng cường viện trợ quân sự và kinh tế, giúp Ukraine có thêm lợi thế trên các chiến trường ở miền Đông và miền Nam.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết trong một cuộc họp báo: “Chính quyền Biden sẵn sàng áp đặt các chế tài về kinh tế nhanh chóng và nghiêm khắc với Nga” cùng với các đồng minh và đối tác của mình nhằm đáp trả việc họ đẩy mạnh sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine.

“Chúng tôi đã gửi một thông điệp lớn về cuộc bỏ phiếu bất hợp pháp này, và các đồng minh của chúng tôi cũng làm vậy.” Bà khẳng định, Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ không bao giờ công nhận lãnh thổ mà Nga sáp nhập từ Ukraine.

Một loạt lãnh đạo phương Tây, các tổ chức như NATO, Liên minh châu Âu và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cũng lên án cuộc trưng cầu dân ý và nói rằng hành động này vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế.

Minh Ngọc (T/h)