Nhiều quốc gia đã lên án hành động phi pháp và ngang ngược của ông Putin sau tuyên bố sáp nhập 4 khu vực của Ukraine vào Nga.

Volodymyr Zelenskyy 25 3
Ảnh Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu hôm 25/3. (Nguồn: Văn phòng Tổng thống Ukraine)

Hôm thứ Sáu (30/9), ông Tổng thống Nga Putin đã ký một văn bản chính thức thông báo về việc chấp nhận trưng cầu dân ý tại 4 khu vực của Ukraine gồm Kherson, Donetsk, Luhansk và Zaporizhzhia. Động thái này đồng nghĩa với việc những vùng lãnh thổ của Ukraine bị quân Nga chiếm đóng một phần đã trở thành lãnh thổ của Nga. Nhưng Mỹ và Liên minh châu Âu không công nhận việc sáp nhập.

Tổng Thống Ukraine Zelensky nói trong video trên ứng dụng Telegram, đứng cùng Thủ tướng và người đứng đầu Quốc hội: “Chúng tôi đang thực hiện bước quyết định của mình bằng cách ký đơn xin gia nhập NATO cấp tốc”.

Reuters đưa tin, thông báo này có thể chạm vào “dây thần kinh nhạy cảm” ở Moscow vốn cực lực phản đối việc Kyiv gia nhập NATO, coi liên minh quân sự phương Tây là kẻ thù muốn xâm phạm vùng ảnh hưởng của họ.

Trong bài phát biểu qua video của mình, ông Zelensky cũng cáo buộc Nga viết lại lịch sử và vẽ lại biên giới bằng cách “sử dụng hành vi giết người, tống tiền, ngược đãi và dối trá”, điều mà ông nói rằng Kyiv sẽ không cho phép.

Tuy nhiên, ông Zelensky cho biết Kyiv vẫn cam kết thực hiện ý tưởng cùng tồn tại với Nga “dưới các điều kiện bình đẳng, trung thực, tôn trọng nhau, và công bằng”.

“Rõ ràng, đối với vị tổng thống Nga này, điều đó là không thể. Ông ta không biết tôn trọng phẩm giá và sự trung thực là gì. Vì vậy, chúng tôi sẵn sàng đối thoại với Nga, nhưng với một tổng thống Nga khác”, ông Zelensky cho hay.

Ông Zelensky nói rằng trong khi Ukraine chờ đợi sự đồng thuận giữa các quốc gia thành viên NATO, đất nước họ có thể được bảo vệ theo dự thảo đảm bảo an ninh do Kyiv đề xuất và được gọi là Hiệp ước An ninh Kyiv.

Sau khi thông tin ông Putin “thôn tính” 4 vùng của Ukraine được đưa ra, Mỹ và châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ.

Mỹ

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: “Mỹ lên án thủ đoạn lừa đảo của Nga nhằm sáp nhập lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine. Nga đang vi phạm luật pháp quốc tế, chà đạp lên Hiến chương Liên Hợp Quốc và cho thấy thái độ khinh thường tất cả các nước hòa bình”.

Theo một cuộc thăm dò vào tháng Hai của CNN với người Ukraine, trước khi bị Nga xâm lược không có khu vực nào của Ukraine có được hơn 1/5 người dân ủng hộ việc Ukraine thống nhất với Nga.

“Đừng hành động ngạo ngược: Hành động đó là vô pháp. Mỹ sẽ luôn tôn trọng lãnh thổ Ukraine được quốc tế công nhận”, Tổng thống Biden nói. “Chúng tôi sẽ đoàn kết cộng đồng quốc tế để lên án hành động đó và truy cứu trách nhiệm đối với Nga”.

Thụy Điển

Thủ tướng Magdalena Andersson nói: “Đây chẳng qua là một trò hề… Chúng tôi kịch liệt lên án thủ đoạn thôn tính bất hợp pháp này”.

Ba lan

Bộ Ngoại giao Ba Lan cho biết: “Bộ Ngoại giao kịch liệt lên án hành động ‘công nhận độc lập’ và ‘sáp nhập’ bất hợp pháp của Liên bang Nga đối với các vùng của Ukraine: Kherson, Donetsk, Luhansk và Zaporozhye”.

Bốn khu vực này cộng lại chiếm khoảng 18% lãnh thổ Ukraine.

Vương quốc Anh

Thủ tướng Anh Liz Truss cho biết trong một tuyên bố trước đó hôm thứ Sáu: “Không thể cho phép ông Putin dùng cách ngạo ngược để thay đổi biên giới quốc tế. Chúng tôi đảm bảo rằng ông ta sẽ thua trong cuộc chiến bất hợp pháp này”.

“Ông Putin đã một lần nữa vi phạm luật pháp quốc tế, cho thấy rõ coi thường mạng sống của người dân Ukraine mà ông ta tuyên bố là đại diện.”

“Nước Anh sẽ không bao giờ phớt lờ ý chí chủ quyền của của Ukraine, chúng tôi sẽ không bao giờ chấp nhận Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporozhye là những khu vực không phải lãnh thổ Ukraine.”

Hà Lan

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte nói: “Hà Lan sẽ không bao giờ công nhận việc sáp nhập này, cũng như chúng tôi đã không công nhận việc sáp nhập Crimea”.

Hy Lạp

“Quyết định này là bất hợp pháp vì vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, động thái đó là không có giá trị”, Bộ Ngoại giao Hy Lạp cho biết.

EU

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết: “Việc sáp nhập bất hợp pháp mà ông Putin tuyên bố sẽ không thay đổi bất cứ điều gì. Tất cả các vùng lãnh thổ bị quân xâm lược Nga chiếm đóng trái phép đều là vùng đất của Ukraine và sẽ luôn là một phần của quốc gia có chủ quyền này”.

Các thành viên Hội đồng châu Âu cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi kiên quyết phản đối và lên án dứt khoát việc Nga sáp nhập trái pháp luật các vùng Donetsk, Luhansk, Zaporozhye và Kherson của Ukraine”.

“Nga đã cố tình phá hoại trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đã công khai vi phạm các quyền cơ bản của Ukraine đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ – nguyên tắc cốt lõi được quy định trong Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, Nga đã đặt an ninh toàn cầu vào nguy cơ”.

“Chúng tôi không công nhận và sẽ không bao giờ công nhận cuộc ‘trưng cầu dân ý’ bất hợp pháp do Nga thúc đẩy xâm phạm độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, cũng không chấp nhận các kết quả bất hợp pháp bị làm sai lệch. Chúng tôi sẽ không bao giờ công nhận việc sáp nhập bất hợp pháp này”.

Ý

Lãnh đạo Đảng Anh em (Fratelli d’Italia) tại Ý là bà Giorgia Meloni cho biết Tổng thống Nga Putin “một lần nữa thể hiện tầm nhìn chủ nghĩa đế quốc mới kiểu Liên Xô cũ gây đe dọa an ninh của toàn lục địa châu Âu”.

Trong cuộc tổng tuyển cử ở Ý diễn ra vào Chủ nhật tuần trước (25/9), bà Meloni đã tuyên bố chiến thắng. Bà sẽ là nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Ý.

Mộc Vệ (t/h)