Ngày 11/7, Phó Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan), ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), đã đến Nhật Bản với tư cách là đặc phái viên của Tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) để chia buồn cùng gia đình cố Thủ tướng Shinzo Abe và nhân dân Nhật Bản.

p3136621a72190348 ss
Ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), Phó Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan). (Ảnh: Thông tấn xã Trung ương – CNA)

Theo Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA), ông Quách Quốc Văn (Kuo Kuo-wen), Chủ tịch Hiệp hội Hữu nghị Nghị sĩ Quốc hội Á Đông thuộc Viện lập pháp, kiêm thành viên của cơ quan lập pháp Đảng Dân tiến Đài Loan, cho biết Phó Tổng thống Lại Thanh Đức đã tạm thời hủy bỏ tất cả các chuyến đi trong ngày hôm qua và đến Tokyo để chia buồn về sự ra đi của cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe theo chỉ thị của Tổng thống Thái Anh Văn.

Ông Quách Quốc Văn cho rằng Tổng thống Thái Anh Văn đã đưa ra quyết định rất sáng suốt và có tầm nhìn xa, đồng thời tạo ra một bước đột phá trong ngoại giao.

Vào buổi chiều, phát ngôn viên của Phủ Tổng thống Đài Loan, ông Trương Đôn Hàm, cho biết Phủ Tổng thống không có bình luận hay giải thích nào về hành trình của ông Lại Thanh Đức.

Ông nhấn mạnh Phó Tổng thống Lại Thanh Đức và cựu Thủ tướng Abe, cùng những người thân của cựu Thủ tướng đã là bạn bè tốt trong nhiều năm. Phó Tổng thống vô cùng thương tiếc trước sự ra đi đáng tiếc của ông Abe, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn về những đóng góp to lớn của cựu Thủ tướng Abe đối với quan hệ Đài Loan – Nhật Bản.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao, bà Âu Giang An cho biết, Đài Loan đã gửi lời chia buồn sâu sắc tới Nhật Bản thông qua các kênh thích hợp. Sáng ngày 11/7, Tổng thống Thái Anh Văn, ông Tô Trinh Xương (Su Tseng-chang) – Viện trưởng Hành chính viện, ông Ngô Chiêu Nhiếp (Joseph Wu) – Bộ trưởng Ngoại giao đã đến Văn phòng Đài Bắc của Hiệp hội Giao lưu Nhật Bản-Đài Loan, biểu đạt sự chia buồn của Đài Loan.

Về hành trình cá nhân của Phó Tổng thống Lại Thanh Đức, Bộ Ngoại giao không có thông tin gì khác và không bình luận gì thêm.

Theo báo cáo, dự kiến ông Lại Thanh Đức ​​sẽ tham dự lễ tang của cựu Thủ tướng Shinzo Abe tại Tokyo vào hôm nay. Đây cũng là người đứng đầu cấp cao nhất của Chính phủ Đài Loan tới Nhật Bản kể từ khi Đài Loan và Nhật Bản cắt đứt quan hệ ngoại giao vào năm 1972.

Gần đây, ông Lại Thanh Đức đã đăng trên Facebook, bày tỏ thương tiếc cựu Thủ tướng Shinzo Abe. Ông nói, vô cùng đau lòng khi nghĩ đến tình hữu nghị giữa người bạn tốt của ông, cựu Thủ tướng Abe và Đài Loan trước kia. Những gì chúng ta mất đi không chỉ là một nhà lãnh đạo quốc tế đã bảo vệ sự ổn định của khu vực suốt một thời gian dài, mà còn là một người bạn tốt yêu mến và ủng hộ Đài Loan.

Ông Lại Thanh Đức cho rằng việc “không ngừng làm sâu sắc hơn mối quan hệ hữu nghị giữa Đài Loan và Nhật Bản” đã trở thành sự đồng thuận lớn nhất giữa giới chức và nhân dân hai nước, và niềm tin của cựu Thủ tướng Abe cũng sẽ trở thành sứ mệnh của người Đài Loan. Người Đài Loan sẽ luôn tưởng nhớ sự ấm áp của ông ấy, nhớ đến câu “Đài Loan cố lên!” mà ông ấy đã viết cho họ, và tiếp tục nỗ lực vì mối quan hệ Đài Loan-Nhật Bản.

Ngày 1/12 năm ngoái, tại Viện Chính sách Quốc gia Đài Loan, ông Abe đã có bài phát biểu trực tuyến có tựa đề “Quan hệ Đài Loan-Nhật Bản trong kỷ nguyên mới”, đề cập đến việc máy bay quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) quấy rối quy mô lớn đối với Đài Loan.

Về vấn đề này, ông Abe nói rằng: “Nhật Bản không thể dung thứ nếu Đài Loan bị xâm lược quân sự”, “Vấn đề của Đài Loan cũng là vấn đề của Nhật Bản và cũng có thể nói là vấn đề của liên minh Nhật-Mỹ”, “Nhận thức chung này là vấn đề giới lãnh đạo Bắc Kinh, đặc biệt là Tập Cận Bình, không thể đánh giá sai”.

Sau khi từ chức thủ tướng, ông Abe ngày càng nhận rõ đe dọa từ ĐCSTQ đối với Nhật Bản nếu ĐCSTQ tấn công Đài Loan, vì vậy ông đã trở thành người mạnh mẽ ủng hộ Đài Loan, dĩ nhiên điều đó cũng ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Nhật Bản.

Theo một báo cáo khác của Agence France-Presse (AFP), ngoài việc Đài Loan cử Phó Tổng thống Lại Thanh Đức đến Nhật Bản để chia buồn, ngày 11/7, Ngoại trưởng Mỹ Blinken cũng điều chỉnh lại hành trình dự kiến ​​và đến Nhật Bản đích thân đưa tang ông Abe.

Ông Blinken nói: “Hoa Kỳ và Nhật Bản là bạn, khi một người bạn bị thương, chúng tôi sẽ đến.” Ông ca ngợi cựu Thủ tướng Abe vì đã làm được nhiều hơn bất kỳ ai khác trong việc cải thiện mối quan hệ Mỹ-Nhật và ca ngợi ông Abe là một “người có tầm nhìn xa”.

Theo báo cáo, di thể của ông Abe đã được chuyển đến chùa Zojoji ở Tokyo, với sự đồng hành của vợ ông, bà Akie Abe trong toàn bộ quá trình. Gia đình tổ chức lễ động quan vào tối ngày 11/7 và tang lễ vào ngày 12/7, chỉ mở cửa cho họ hàng, bạn bè, sau đó lễ tế công cộng sẽ được tổ chức vào một ngày khác.

Bình Minh (t/h)