Theo thông tin từ những người ủng hộ phòng trào di cư, một số gia đình vượt biên trái phép vào Hoa Kỳ đang được các quan chức tuần tra biên giới tạm thả tự do tại Texas, điều này đảo ngược các chính sách nhằm đưa họ trở lại Mexico dưới thời Chính quyền Trump.

Embed from Getty Images

Hiện không rõ tình hình đã lan rộng đến đâu tại các khu vực dọc theo biên giới, nơi mà gần đây cơ quan chức năng thường phải trục xuất ngay lập tức những người di cư vì đại dịch virus Vũ Hán. Sự thay đổi trong chính sách di cư của Mexico cũng làm tăng thêm độ hỗn loạn sau khi các quan chức ở đó phản đối việc trao trả trẻ em, ít nhất là tại khu vực Thung lũng Rio Grande.

Tờ New York Times đưa tin hôm thứ Bảy (6/2), trong những ngày gần đây, ít nhất 1.000 người nhập cư đã được phép trú tại Texas và hàng trăm người khác tại California. Số liệu của Hoa Kỳ cho thấy nước này đã ghi nhận hơn 380.000 vụ trục xuất ở biên giới phía nam kể từ tháng 3, trong đó một người có thể bị trục xuất nhiều lần.

Andrea Leiner, điều phối viên chiến lược của nhóm hỗ trợ y tế Global Response Management, cho biết: “Chúng ta đang chứng kiến những người tiến vào thành phố biên giới Brownsville, phía bờ bên này của Hoa Kỳ.” Nhóm của bà đã thiết lập các phòng khám tại thành phố Matamoros, Mexico, bờ bên kia của Brownsville, nơi tập hợp các khu lều trại xiêu vẹo của những người di cư bị mắc kẹt tại đó.

Quan điểm của ông Biden

Hôm thứ Ba (2/2), ông Joe Biden đã ra lệnh xem xét lại và có thể bãi bỏ các chính sách ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico. Tuy nhiên, ông Biden đã không chính thức rút lại các quy định trục xuất. Giám đốc Trung tâm Quyền biên giới ACLU tại Texas, bà Astrid Dominguez nhận xét rằng sự thiếu rõ ràng của cả chính phủ Mexico và chính phủ Hoa Kỳ đã gây ra tình trạng hỗn độn này. 

Bộ trưởng Ngoại giao của Chính quyền Biden, ông Antony Blinken cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Bảy (6/2) rằng Hoa Kỳ đang chấm dứt các thỏa thuận chia cắt do cựu Tổng thống Trump đặt ra nhằm ngăn trở công dân El Salvador, Guatemala và Honduras xin tị nạn ở Mỹ.

Ông Blinken phát biểu: “Nói rõ hơn, những hành động này không có nghĩa là biên giới Hoa Kỳ đã mở.”

Tình trạng trẻ em nhập cư

Bà Dominguez cho hay: “Nếu có những thay đổi, họ vẫn chưa áp dụng chúng một cách thống nhất trên toàn bộ vùng biên giới.” Những người di cư tại Thung lũng Rio Grande đã nói với các bên ủng hộ rằng quan chức Mexico không còn nhận các gia đình bị Mỹ trục xuất nữa.

Tuy nhiên, chính phủ Mexico cho biết không có sự thay đổi lớn trong các chính sách và họ vẫn chấp nhận những người di cư Trung Mỹ được đưa trở về từ Hoa Kỳ.

Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố rằng họ đã thực hiện một số điều chỉnh trong những ngày gần đây, do những thay đổi pháp lý cho phép các quan chức có quyền đưa ra quyết định đối với trường hợp trẻ em nhập cư. Bộ cho biết: “Việc có những điều chỉnh ở cấp địa phương cũng là bình thường nhưng điều đó không có nghĩa là thực tế đã thay đổi hoặc ngừng lại”.

Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP) cho biết một số cơ sở lưu trú đã hoạt động hết công suất. CBP trả lời Bloomberg News: “Khi các biện pháp giữ chân lâu dài không thể thực hiện được, một số người nhập cư sẽ phải chuẩn bị dời đi, họ sẽ được nhận một tờ Thông báo Triệu tập và được tạm thả tự do tại Mỹ để chờ đợi phiên điều trần về nhập cư trong tương lai.”

Làn sóng mới

Trong khi đó, hàng loạt người di cư đang chờ đợi để được yêu cầu tị nạn có thể sớm bị nhập vào một làn sóng mới. Hai cơn bão có tính chất tàn phá vào năm 2020 đã làm sâu sắc thêm nỗi tuyệt vọng về bạo lực và nghèo đói ở Trung Mỹ. Vào tháng Giêng, một đoàn lữ hành di cư từ Honduras đã phải dừng lại tại Guatemala.

Bà Leiner cho biết tin tức về những người nhập cư được thả tự do tại Hoa Kỳ đã lan nhanh đến các khu lều trại ở Matamoros, Mexico. Vào tuần trước, trong bối cảnh có tin đồn rằng tất cả sẽ được thả tự do tại Hoa Kỳ khi ông Biden ban hành lệnh hành pháp về di cư, những khu này đã có đến 1.000 người.

Nhiều người trong các khu lều trại, vốn dựa vào sự hỗ trợ từ các tổ chức từ thiện tôn giáo và các tổ chức phi chính phủ, đã bị mắc kẹt ở đó kể từ năm 2019, khi Chính quyền cựu Tổng thống Trump bắt đầu đưa những người xin tị nạn về lại Mexico để chờ đợi các phiên điều trần.

Cindy Andrade Johnson, nữ trợ tế đồng thời là giáo viên đã nghỉ hưu tại Brownsville, người đang làm tình nguyện tại các khu lều trại cho biết: “Những người di cư được nghe rằng cách đó chưa đầy 1/4 dặm, mọi người đang lên xe buýt để gặp nhà các tài trợ của họ, và điều đó thật đau lòng.”

Các băng nhóm tội phạm

Ông Walter Melendez đến từ thủ đô Tegucigalpa của Honduras đã ở trong khu trại cùng vợ và con gái nhỏ từ tháng 10/2019. Người đàn ông 33 tuổi cho biết, những người sống trong các cơ sở tồi tàn đã thất vọng sau khi tin đồn họ sẽ được vào Mỹ đã không xảy ra. Những người khác không còn tin tưởng vào các luật sư đã hứa rằng họ sẽ được đối xử ưu đãi, và thay vì chờ đợi, họ đã quyết định thử vượt biên bất hợp pháp.

Ông Walter nói thêm, mốt số người di cư trước đó đã rời bỏ các khu lều trại để tránh trở thành mục tiêu của những băng nhóm tội phạm địa phương, nay đã quay trờ lại với hy vọng sớm được phép vượt biên.

Trước những dấu hiệu về bạo lực mà những người di cư phải đối mắt, Chính phủ Mexico mới đây đã bắt giữ hàng chục cảnh sát liên quan đến vụ sát hại 19 người ở bang Tamaulipas, nơi có thành phố Matamoros. Ít nhất 14 trong số những người thiệt mạng được xác định là người Guatemala.

Những người ủng hộ di cư nói rằng họ hy vọng sẽ có thể ưu tiên các trường hợp bị tống tiền, bắt cóc và hãm hiếp trong khi chờ đợi tại Mexico.

Vy An (Theo Newsmax)

Xem thêm: