Quan chức Mỹ giải thích lý do TT Trump đột ngột tăng thuế hàng TQ

Một số quan chức thương mại hàng đầu của Mỹ hôm thứ Hai (6/5) nói rằng việc Trung Quốc rút lại một số cam kết thực chất mà họ đã đồng ý trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ đã thúc đẩy Tổng thống Donald Trump quyết định tăng thuế lên hàng hóa Trung Quốc từ 10/5, Reuters đưa tin.

Embed from Getty Images

Tổng thống Trump hôm Chủ Nhật (5/5) đã tweet rằng ông sẽ tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc bắt đầu từ thứ Sáu (10/5) và sẽ “sớm” nhắm mục tiêu đánh thuế lên các hàng hóa còn lại của Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết: “Trong suốt tuần qua, chúng tôi đã thấy… một sự xói mòn trong các cam kết của Trung Quốc.” Ông Lighthizer nói thêm rằng việc Trung Quốc rút lại những cam kết đó sẽ dẫn tới những thay đổi thực chất trong nội dung của thỏa thuận. “Theo quan điểm của chúng tôi, đó là điều không thể chấp nhận được,” ông Lighthizer nhấn mạnh.

Đại diện Thương mại Mỹ cho biết ông Trump muốn thấy một thỏa thuận với những thay đổi cấu trúc thực chất trong các chính sách của Trung Quốc, nhưng đó không phải là điều hai bên gặp nhau vào thời điểm này.

Ông Lighthizer nói thêm rằng hai bên vẫn đang đàm phán. “Chúng tôi không hủy bỏ các cuộc đàm phán lúc này. Nhưng cho tới thứ Sáu, thuế suất vẫn sẽ có hiệu lực.”

Bộ trưởng Tài chính Steve Mnuchin cũng nói với phóng viên rằng cuối tuần qua, các nhà đàm phán Trung Quốc đã cố gắng “rút lại ngôn ngữ mà họ đã đàm phán trước đây, ngôn ngữ rất rõ rằng, điều có khả năng thay đổi đáng kể thỏa thuận.”

Cả ông Lighthizer và ông Mnuchin đều không tiết lộ chi tiết về những thay đổi của các nhà đàm phán Trung Quốc.

Reuters, dẫn một nguồn tin giấu tên, cho biết phía Trung Quốc đang tìm cách đối phó với bất kỳ thay đổi chính sách nào thông qua các hành động hành chính và quy định, không thông qua những thay đổi luật pháp Trung Quốc như hai bên đã thống nhất được trước đó.

“Điều đó làm suy yếu cấu trúc cốt lõi của thỏa thuận”, nguồn tin giấu tên nói và thêm rằng việc không mã hóa các cam kết của Trung Quốc thành luật sẽ gây khó khăn cho việc thực thi và xác minh sự tuân thủ của Trung Quốc.

Nguồn tin giấu tên của Reuters cho rằng với thể chế của Trung Quốc do Đảng Cộng sản kiểm soát tối thượng, những thay đổi về luật là cách duy nhất để có được thước đo dù nhỏ về sự chắc chắn trong quá trình thực thi cam kết.

Ngay trong thông báo tăng thuế hôm 5/5, ông Trump cũng ám chỉ nguyên nhân khiến ông đưa ra quyết định này là vì phía Trung Quốc đã muốn đàm phán lại những gì hai bên đã thống nhất. “Họ [Trung Quốc] cố gắng đàm phán lại,” ông Trump viết.

Mỹ hiện tại đang đánh thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng máy móc và công nghệ Trung Quốc và 10% lên 200 tỷ USD các mặt hàng khác từ modem và bộ định tuyến máy tính tới nội thất, thiết bị chiếu sáng và vật liệu xây dựng.

Theo Đại diện Thương mại Mỹ Lighthizer, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dự kiến vẫn cùng phái đoàn đàm phán Trung Quốc tới Washington vào thứ Năm (9/5) và thứ Sáu (10/5) để cố gắng đạt được thỏa thuận với Mỹ trước thời hạn tăng thuế mà ông Trump đã đặt ra.

Xuân Thành