Thêm gần 700 binh sĩ Ukraine đã đầu hàng tại nhà máy thép Azovstal tại Mariupol trong 24 giờ qua, chính phủ Nga cho biết hôm thứ Tư, nhưng các chỉ huy quân sự được cho là vẫn đang ẩn nấp bên trong nhà máy, trì hoãn sự kết thúc cuối cùng trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong nhiều thập kỷ của châu Âu.

Azovstal Mariupol Ukrainian Servicemen 800x520 1
Ảnh chụp màn hình video Bộ quốc phòng Nga

Bộ Quốc phòng Nga nói rằng, có thêm 694 binh sĩ Ukraine đầu hàng, nghĩa là hiện đã có tổng số 959 người đã rời khỏi khu tổ hợp nhà máy thép Azovstal rộng lớn – pháo đài cuối cùng của quân phòng thủ Ukraine tại Mariupol.

Nếu được xác nhận, tuyên bố của Nga sẽ giải quyết phần lớn bí ẩn xung quanh số phận của hàng trăm quân nhân bên trong nhà máy, vì Ukraine hôm thứ Ba tuyên bố đã ra lệnh ngừng hoạt động toàn bộ lực lượng đang cố thủ tại đây. Bộ Quốc phòng Ukraine, cho đến nay xác nhận chỉ có khoảng 260 binh sĩ đã sơ tán khỏi Azovstal, đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận bằng văn bản của Reuters.

Hãng tin DAN dẫn lời thủ lĩnh của lực lượng ly khai thân Nga kiểm soát khu vực, cho biết các chỉ huy chính bên trong nhà máy vẫn chưa đầu hàng: “Họ vẫn chưa rời đi”, hãng tin DAN dẫn lời ông Denis Pushilin cho biết.

Sự đầu hàng cuối cùng của Mariupol sẽ khép lại gần ba tháng cuộc vây hãm thành phố từng thịnh vượng với 400.000 dân ở miền đông nam Ukraine. Chính quyền Mariupol cho biết hàng chục nghìn dân thường đã chết dưới sự bao vây và bắn phá của Nga, nhiều người bị chôn vùi trong các ngôi mộ tập thể.

Cả Kyiv và Moscow đều cho biết hôm thứ Ba rằng khoảng 250 binh sĩ đã sơ tán khỏi nhà máy, nhưng tiết lộ rất ít manh mối về số phận của hàng trăm người khác được cho là vẫn còn ở bên trong. Ukraine nói rằng họ sẽ không tiết lộ có bao nhiêu người ở đó cho đến khi chiến dịch giải cứu tất cả được hoàn tất.

Các quan chức Ukraine đã nói về hy vọng thu xếp hoán đổi tù nhân cho những binh sĩ bảo vệ Mariupol mà họ mô tả là anh hùng dân tộc. Trong khi đó, Moscow nói rằng không có thỏa thuận nào như vậy được thực hiện cho các chiến binh Azov mà nước này gọi là Phát xít mới.

Moscow cho biết hơn 50 chiến binh bị thương đã được đưa đến bệnh viện điều trị, và những người khác đã được đưa đến một nhà tù mới mở, cả hai đều ở các thị trấn do phe ly khai thân Nga kiểm soát. Các nhà báo của Reuters đã quay được cảnh nhiều xe buýt đưa các binh sĩ Ukraine bị bắt đến cả hai địa điểm này.

Điện Kremlin nói rằng ông Putin đã đích thân đảm bảo việc đối xử nhân đạo với những người đầu hàng, nhưng các chính trị gia cấp cao của Nga đã công khai cho biết việc trao đổi tù binh sẽ không bao giờ được thực hiện, thậm chí là bị xử tử.

Hãng thông tấn TASS đưa tin, một ủy ban của Nga đã lên kế hoạch thẩm vấn các tù binh trong khuôn khổ cuộc điều tra về cái mà Moscow gọi là “tội ác của chế độ Ukraine”.

Việc nhà máy thép đầu hàng ở Mariupol cho phép Putin tuyên bố một chiến thắng hiếm hoi trong một chiến dịch đã bị chững lại ở nhiều mặt trận khác. Những tuần gần đây, các lực lượng Nga đã từ bỏ khu vực xung quanh thành phố Kharkiv lớn thứ hai của Ukraine.

Tuy nhiên, Moscow vẫn tiếp tục gây sức ép với cuộc tấn công chính của mình, cố gắng chiếm thêm lãnh thổ ở khu vực Donbass phía đông nam Ukraine, mà nước này tuyên bố đại diện cho phe ly khai mà họ ủng hộ kể từ năm 2014.

Mariupol, cảng chính của Donbass, là thành phố lớn nhất mà Nga chiếm được cho đến nay, đồng thời trao cho Moscow quyền kiểm soát toàn duyên hải Biển Azov và một vùng lãnh thổ liên tục ở phía đông và nam Ukraine có diện tích bằng Hy Lạp.

Cuộc bao vây Mariupol là trận chiến đẫm máu nhất ở châu Âu nhiều năm qua, ít nhất là kể từ sau các cuộc chiến ở Chechnya và Balkan những năm 1990.

Những tháng ngày kháng chiến của thành phố đã trở thành một biểu tượng toàn cầu về việc Ukraine không chịu khuất phục trước một đối thủ được trang bị vũ khí tốt hơn. Theo Reuters, Mariupol hiện đang nằm trong đống đổ nát gần như hoàn toàn, phản ánh chiến thuật của các lực lượng Nga là nã đạn pháo vào các trung tâm dân cư trong thành phố.

Phong Vân (dịch từ Reuters)