Sơ lược về 4 chính trị gia Hoa Kỳ bị Bắc Kinh trả đũa

Hôm 13/7 vừa qua, Bắc Kinh đã tuyên bố chế tài 4 chính trị gia Hoa Kỳ nhằm trả đũa việc Washington tuyên bố từ chối thị thực và đóng băng tài sản của 4 Đảng viên Cộng sản Trung Quốc vì vi phạm nhân quyền nghiêm trọng tại Tân Cương.

Trước đó vào ngày 9/7, chính phủ Hoa Kỳ đã áp đặt chế tài lên các quan chức cấp cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tại Tân Cương là: Bí thư khu ủy Khu tự trị Tân Cương, Ủy viên Bộ Chính trị ĐCSTQ Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo); cựu Phó Bí thư khu ủy Tân Cương, đương kim phó chủ tịch cơ quan lập pháp Tân Cương Chu Hải Luân (Zhu Hailun); Giám đốc kiêm Bí thư Cục Công an Tân Cương Vương Minh Sơn (Wang Mingshan); và cựu Bí thư Cục Công an Tân Cương Hoắc Lưu Quân (Huo Liujun).

Phản ứng lại, Bắc Kinh ngay lập tức tuyên bố sẽ áp dụng các “chế tài tương ứng” nhắm vào 4 chính trị gia Hoa Kỳ, bao gồm hai thượng nghị sĩ, một dân biểu và một đại sứ tôn giáo Hoa Kỳ. Các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh sẽ nhằm vào thượng nghị sĩ Ted Cruz, thượng nghị sĩ Marco Rubio, Dân biểu Chris Smith, và Đại sứ lưu động Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế Sam Brownback. Cả bốn đều là thành viên của Đảng Cộng hòa.

Thượng nghị sĩ Ted Cruz

Thượng nghị sĩ Ted Cruz là một người Mỹ gốc Cuba, là thượng nghị sĩ của Texas kể từ năm 2013. Ông là Tổng biện lý sự vụ có thời gian phục vụ dài nhất trong lịch sử Texas.

Chỉ riêng tháng 5/2020, Thượng nghị sĩ Cruz đã giới thiệu 3 dự luật riêng biệt liên quan đến Trung Quốc. Ông giới thiệu một dự luật kêu gọi trừng phạt các quan chức Trung Quốc vì đã tiếp tay kiểm duyệt các thông tin liên quan đến COVID-19. Ông Cruz cũng đồng tài trợ cho Đạo luật tự trị Hồng Kông.

Trước đó vào tháng 4/2020, Thượng nghị sĩ Cruz cũng lên kế hoạch đề xuất dự luật chặn tuyên truyền nước ngoài của ĐCSTQ. Dự luật này được cho là sẽ ngăn chặn Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lợi dụng truyền thông Hoa Kỳ để truyền bá giá trị quan của họ đến người dân Hoa Kỳ.

Thượng nghị sĩ Cruz gọi Trung Quốc là “mối đe dọa địa chính trị nguy hiểm nhất mà Hoa Kỳ phải đối mặt bây giờ và trong suốt thế kỷ tới.”

Ngày 26/9/2019, tại “Diễn đàn Trung Quốc” thường niên do Quỹ Tưởng niệm Nạn nhân Cộng sản tổ chức, Thượng nghị sĩ Cruz đã thẳng thắn cho rằng ĐCSTQ sẽ sụp đổ dưới “sức mạnh của sự thật”, giống như bức tường Berlin hay Cộng sản Liên Xô. Ông cho rằng ĐCSTQ vẫn luôn che giấu sự thật về vụ thảm sát Thiên An Môn, đàn áp tàn bạo người tập Pháp Luân Công, tín đồ Kitô giáo, người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ cùng các nhân sĩ bất đồng chính kiến. “Một câu hỏi rất đơn giản là tại sao ĐCSTQ lại làm điều này? Tại sao chính quyền lại sợ mọi người đàm luận về sự kiện đó? Bạo chính và độc tài sợ hãi sự thật. Bởi vì sự thật chính là sức mạnh.”

• Xem thêm: Giám đốc FBI: Trung Quốc là ‘mối đe dọa lớn nhất’ đối với Hoa Kỳ

Thượng nghị sĩ Marco Rubio

Thượng nghị sĩ Marco Rubio cũng là một người Mỹ gốc Cuba, là thượng nghị sĩ lâu năm của Florida. Ông còn được mệnh danh là “Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Latinh” của Hoa Kỳ vì đã tham gia vào hầu hết các chính sách của Hoa Kỳ đối với khu vực Mỹ Latinh.

Vào tháng 1/2019, Thượng nghị sĩ Rubio đã tài trợ cho Đạo luật Chính sách Nhân quyền của người Duy Ngô Nhĩ. Tiếp đó vào tháng 9/2019, ông đã lãnh đạo Đạo luật hỗ trợ và chính sách của Tây Tạng tại Thượng viện. Tháng 6/2019, ông đã giới thiệu Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông, mà Tổng thống Trump đã ký thành luật vào tháng 11.

Ngày 4/6/2019, trong dịp kỷ niệm 30 năm sự kiện thảm sát Thiên An Môn do Quốc hội Hoa Kỳ tổ chức, ông Rubio nhận xét rằng trong nhiều thập kỷ, các nghị sĩ Hoa Kỳ đã giả định sai rằng việc Trung Quốc tham gia tích cực vào thế giới văn minh sẽ khuyến khích chế độ này thực thi và chấp nhận tự do và tôn trọng nhân quyền. “Ngày nay chúng ta nhìn thấy chính quyền Trung Quốc ngày càng hung hăng, đàn áp hơn trong đối nội, trọng thương hơn trong chính sách thương mại và kinh tế, ngày các phủ nhận các chuẩn mực quốc tế, và ngày càng quyết đoán hơn trong việc xuất khẩu mô hình độc tài của họ ra toàn cầu.”

“Mục tiêu của ĐCSTQ vẫn chính xác giống như 30 năm trước: Duy trì quyền lực độc tôn của Đảng Cộng sản trong nước bằng giám sát đại chúng và dữ liệu, bằng bắt giữ tùy tiện, tra tấn và bạo lực. ĐCSTQ ngày nay đang sử dụng công nghệ để duy trì quyền lực… Công nghệ giám sát mà ĐCSTQ đã đang xuất khẩu tới các nước khác, nghe giống như khoa học viễn tưởng, nhưng nó đang xảy ra”, ông Rubio nói.

Ông Rubio đặc biệt nhấn mạnh hậu quả của đại dịch COVID-19 là do sự dối trá của ĐCSTQ. Ông cho rằng những quốc gia bùng phát COVID-19 nghiêm trọng nhất đều là do ban đầu tin theo ĐCSTQ, không cấm các chuyến bay từ Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Marco Rubio cũng là người đại diện cho Hoa Kỳ trong một liên minh liên nghị viện mới mang tên “Liên minh Liên Nghị viện về vấn đề Trung Quốc” (Inter-Parliamentary Alliance on China) nhằm chống lại mối đe dọa ngày càng tăng từ chế độ Trung Quốc đối với các lĩnh vực quan trọng như thương mại, nhân quyền và an ninh toàn cầu. Liên minh của các nhà lập pháp cao cấp từ 8 quốc gia vừa được thành lập ngày 5/6/2020, với các thành viên là Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Úc, Canada, Nhật Bản, Đức, Thụy Điển và Na Uy.

• Xem thêm: Liên minh quân sự Châu Á – Thái Bình Dương chống nguy cơ từ Trung Quốc

Dân biểu Chris Smith

Dân biểu Chris Smith là một chính trị gia lâu năm hoạt động trong lĩnh vực nhân quyền. Ông là người đứng đằng sau rất nhiều các hoạt động nhân quyền tại quốc hội Hoa Kỳ liên quan đến vấn đề Trung Quốc. Ông đã chủ trì hơn 60 phiên điều trần quốc hội về các hành vi vi phạm nhân quyền của chính quyền Trung Quốc, từ việc sử dụng “quyền lực mềm” của Viện Khổng Tử, cho đến việc cưỡng chế phá thai lan tràn, tra tấn, đàn áp tôn giáo, cải tạo lao động và thu hoạch nội tạng.

Nghị sĩ Smith là tác giả chính của dự luật HR.6524 được giới thiệu vào ngày 17/4/2020 nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc các nạn nhân của COVID-19 có thể bỏ qua Đạo luật Miễn trừ Nước ngoài và kiện chính quyền Trung Quốc về các thiệt hại tài sản do đại dịch. Ngoài ra, vào ngày 15/5/2020, ông Smith đã giới thiệu dự luật HR.6915 để thành lập một ủy ban sự thật, lập hồ sơ thực tế về nguồn gốc của COVID-19 và sự ứng phó của Trung Quốc và WHO về đại dịch này, nhằm đưa ra các khuyến nghị để cải thiện trong tương lai.

Nghị sĩ Chris Smith nói rằng trong hơn 30 năm qua, ông đã luôn nỗ lực “đẩy lùi ảo tưởng rằng Hoa Kỳ sẽ có thể cải thiện hành vi của Trung Quốc bằng cách giao thương với quốc gia này trong sản xuất, và chuyển giao tài sản trí tuệ.”

Nhiều năm trước, khi chính quyền Clinton bỏ qua các vấn đề nhân quyền để gia hạn vô điều kiện địa vị “Tối huệ quốc” cho Trung Quốc dưới sức ép từ các doanh nghiệp Hoa Kỳ, nghị sĩ Smith là người duy nhất chủ trì một phiên điều trần quốc hội để phản đối việc Trung Quốc tham gia Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Trong một sự kiện ngày 10/3/2020 tại Capitol Hill do Tổ chức Tưởng niệm Nạn nhân Cộng sản (Victims of Communism Memorial Foundation), Liên minh Quốc tế Chấm dứt Lạm dụng Cấy ghép Tạng tại Trung Quốc (International Coalition to End Transplant Abuse in China) và Dự án Nhân quyền Duy Ngô Nhĩ (Uyghur Human Rights Project) tổ chức tại Capitol Hill, ông Chris Smith đã so sánh hành vi khai thác nội tạng của chính quyền cộng sản với hành vi của Đức Quốc Xã trong Thế Chiến thứ hai. “Đôi khi họ giết người đó trước. Đôi khi lại giết người thông qua các cuộc phẫu thuật [để lấy nội tạng]. Thật kinh khủng, thật Phát xít, nhưng nó lại trở nên phổ biến, và đặc biệt nhắm đến những nhóm người bất đồng chính kiến như người tập Pháp Luân Công và người Duy Ngô Nhĩ”, ông Chris Smith bình luận.

Đại sứ lưu động Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế Sam Brownback

Ông Sam Brownback trở thành Đại sứ lưu động Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế từ tháng 2/2018. Trước đó, ông từng là dân biểu bang Kansas, thượng nghị sĩ bang Kansas, rồi trở thành Thống đốc bang Kansas trong 7 năm.

Ông Brownback đứng đầu Văn phòng Tự do Tôn giáo Quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, thường viết trên Twitter về các vấn đề tự do tôn giáo ở Tây Tạng và Tân Cương và lên tiếng chỉ trích hành động của Trung Quốc tại các khu vực đó.

Trong các Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế thường niên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Trung Quốc liên tục bị liệt vào “quốc gia đặc biệt đáng quan ngại” về tự do tôn giáo. Do đó không có gì đáng ngạc nhiên khi trả đũa của Bắc Kinh nhắm vào ông Brownback.

Ngay từ chuyến thăm Hồng Kông và Đài Loan đầu tiên kể từ khi nhậm chức, ông Sam Brownback đã hội kiến với các lãnh đạo tôn giáo, thành viên của các nhóm tín ngưỡng, sinh viên và giảng viên nghiên cứu về văn hóa và tôn giáo, cùng thảo luận về việc làm thế nào để ứng phó với sức ảnh hưởng chống lại tự do tôn giáo của Trung Quốc.

Cũng trong chuyến thăm này, khi họp báo tại Hồng Kông, ông Brownback đã đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến việc chính quyền Cộng sản Trung Quốc đàn áp những người có tín ngưỡng, và vì sao chính quyền Trung Quốc lại sợ người dân có tín ngưỡng. Ông cũng chỉ trích hành vi thu hoạch nội tạng từ tù nhân lương tâm do nhà nước hậu thuẫn đang diễn ra tại Trung Quốc là vô cùng đáng sợ.

Tại buổi hợp báo 21/6/2019 công bố Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế, ông Brownback một lần nữa nhấn mạnh: “ĐCSTQ thu hoạch tạng của tù nhân lương tâm là người tập Pháp Luân Công, người Duy Ngô Nhĩ, tín đồ Phật giáo Tây Tạng và Kitô giáo. Điều này gây chấn động với lương tâm mỗi người.”

Minh Nhật