Các cuộc tập trận của Trung Quốc gần đây gia tăng tình trạng căng thẳng tại eo biển, Nội các Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vừa đề xuất ngân sách hơn 19 tỷ USD cho chi tiêu quốc phòng trong năm 2023, tăng gần 14% so với năm trước.

Dài Loan tăng chi tiêu quân sự quân dội Dài Loan tăng mua máy bay 2025727169
Đài Loan tăng chi tiêu cho quốc phòng, mua thêm máy bay chiến đấu mới. (Ảnh: 2 máy bay chiến đấu F-16V của Đài Loan/ChenHao_Kuo/Shutterstock)

Trung Quốc gần đây đã thực hiện các cuộc tập trận quân sự lớn nhất từ trước đến nay xung quanh Đài Loan sau chuyến thăm đầu tháng 8 của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi. Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) mượn cớ này để gia tăng tình trạng căng thẳng tại eo biển.

Đáp lại, Đài Loan đã đề xuất tăng chi tiêu quốc phòng vào năm tới lên 19,4 tỷ USD, tăng gần 14% so với năm 2022. Con số đó bao gồm thêm 3,58 tỷ USD chi tiêu cho máy bay chiến đấu và các thiết bị khác, cũng như các ‘quỹ đặc biệt’ khác cho Bộ Quốc phòng.

Kế hoạch chi tiêu quốc phòng cao kỷ lục và phải được Quốc hội Đài Loan thông qua, đánh dấu năm tăng trưởng thứ 6 liên tiếp của hòn đảo trong chi tiêu quốc phòng kể từ năm 2017.

Mức tăng hai con số vào năm 2022 đánh dấu sự gia tăng mạnh mẽ so với tăng trưởng chi tiêu quốc phòng của hòn đảo trong những năm gần đây; tăng trưởng hàng năm đã dưới 4% kể từ năm 2017.

Bộ trưởng Bộ Thống kê Chu Tzer-ming cho biết việc tăng chi tiêu quốc phòng sẽ chủ yếu đi vào chi phí hoạt động.

“Chúng tôi luôn đặt an toàn và an ninh quốc gia lên hàng đầu… Đó là lý do tại sao (ngân sách cho) chi phí hoạt động tăng lên rất nhiều”, ông Chu nói, chỉ ra các chi phí như nhiên liệu và bảo trì cho máy bay và tàu được điều động để chống lại các hoạt động quân sự của Trung Quốc gần Đài Loan.

Chi tiêu được đề xuất đó chiếm 14,6% Tổng chi tiêu của Chính phủ cho năm tới và là khoản chi tiêu lớn thứ tư, sau phúc lợi xã hội và chi tiêu kết hợp cho giáo dục, khoa học – văn hóa, và phát triển kinh tế.

Hòn đảo năm ngoái đã công bố thêm ngân sách quốc phòng là 8,69 tỷ USD vào năm 2026, đứng ngoài chi tiêu quân sự hàng năm của nó, chủ yếu là cho vũ khí hải quân, bao gồm cả tên lửa và tàu chiến.

Vào tháng 3, Trung Quốc cho biết họ sẽ chi thêm 7,1% cho quốc phòng trong năm nay, đặt con số chi tiêu ở mức 1,45 nghìn tỷ nhân dân tệ (211,62 tỷ USD), mặc dù nhiều chuyên gia nghi ngờ đó không phải là con số thực sự.

Bà Thái Anh Văn đã coi việc hiện đại hóa các lực lượng vũ trang – được trang bị vũ khí tốt là ưu tiên hàng đầu.

Trung Quốc đang chi tiêu cho các thiết bị tiên tiến, bao gồm máy bay chiến đấu tàng hình và tàu sân bay, mà Đài Loan đang cố gắng chống lại bằng cách nỗ lực nhiều hơn vào các vũ khí như tên lửa có thể tấn công sâu vào lãnh thổ Đại lục.

Trung Quốc không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan vào tầm kiểm soát của mình.

Bên cạnh đó, Đài Loan bác bỏ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh, nói rằng ĐCSTQ chưa bao giờ cai trị hòn đảo này và chỉ có người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của họ.

Gặp gỡ các học giả Nhật Bản tại văn phòng của mình hôm thứ Năm, Tổng thống Đài Loan nhắc lại rằng quyết tâm bảo vệ chủ quyền, tự do và dân chủ của họ sẽ không thay đổi “do áp lực hoặc các mối đe dọa”.

“Đồng thời, với tư cách là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, Đài Loan sẽ không kích động các sự cố cũng như leo thang xung đột”, bà Thái Anh Văn nói trong các bình luận được đưa ra trực tiếp trên các trang mạng xã hội của mình.