Hôm 6/10, một thẩm phán tòa án quận đã ban hành Lệnh cấm tạm thời ngăn chặn luật phá thai số 8 của Texas, một động thái ủng hộ quan điểm của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ – cơ quan đã tìm cách lệnh ngăn luật có hiệu lực.

Embed from Getty Images

“Quyền của một người theo Hiến pháp trong việc lựa chọn phá thai trước khi bào thai còn sống được xác lập rõ ràng… Việc tước bỏ quyền này của công dân bằng hành động trực tiếp của bang là vi hiến,” Thẩm phán Tòa án Quận Tây Texas, Phân khu Austin là Robert Pittman đã viết trong một phán quyết dài 113 trang.

Luật do Thống đốc Đảng Cộng hòa Greg Abbott ký vào tháng 5 cấm phá thai khi có thể phát hiện hoạt động của tim thai, thường là khoảng sáu tuần. Thay vì để bang thực thi lệnh cấm, luật cho phép công dân khởi kiện riêng đối với những cá nhân thực hiện hoặc hỗ trợ và phá thai vi phạm luật, nhưng không chống lại người phụ nữ làm thủ thuật.

Các nguyên đơn đã kháng cáo lên Tòa án tối cao, nhưng Tòa án tối cao đã cho phép luật có hiệu lực. Trong một bản giải thích không có chữ ký, phe đa số của tòa án cho biết quyết định này “không dựa trên bất kỳ kết luận nào về tính hợp hiến của luật pháp Texas” và cho phép các thách thức pháp lý tiếp tục được tiến hành.

Bộ Tư pháp dưới thời Tổng thống Biden sau đó đã đệ đơn đề nghị ngăn chặn luật ngay lập tức và Thẩm phán Robert Pittman đã bác bỏ đề nghị này, cho phép kéo dài thời gian điều trần đến tháng 10 để nghe tranh luận các bên.

Tuy vậy, Thẩm phán Pittman sau đó đã ra phán quyết rằng Texas đã “cố tình phá vỡ quy trình truyền thống” theo Hiến pháp và đã “soạn thảo luật với ý định ngăn chặn việc xem xét của các tòa án liên bang có nghĩa vụ bảo vệ các quyền mà luật có thể vi phạm.”

Ông phán quyết rằng Texas đã vi phạm các tiền lệ theo án lệ Roe v Wade – phán quyết năm 1973 ủng hộ quyền phá thai và ra lệnh cho tiểu bang không thực thi luật cấm phá thai.

Ông Pitman viết: “Kể từ thời điểm SB 8 có hiệu lực, phụ nữ đã bị ngăn cản một cách bất hợp pháp trong việc kiểm soát cuộc sống của họ theo những cách được Hiến pháp bảo vệ.” Ông cũng cho biết thực tế là nhiều cơ sở phá thai trong tiểu bang đã ngừng hoạt động vì sợ bị kiện theo luật mới. 

Tuy nhiên, bất chấp phán quyết này, các nhà cung cấp dịch vụ phá thai vẫn lo sợ rằng họ có thể phải đối mặt với các vụ kiện cho đến khi có một giải pháp pháp lý đầy đủ về vụ việc.

Chính quyền Texas có khả năng sẽ đệ đơn kiện để đảo ngược phán quyết này tại Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực 5, nơi trước đây đã cho phép luật có hiệu lực.

Xuân Lan

Xem thêm: