Bản tin Thế giới 24h của Trí Thức VN tổng hợp những thông tin cập nhật mới nhất về các diễn biến đáng chú ý trên thế giới, với tiêu điểm là Trung Quốc, cuộc đối đầu Mỹ – Trung, bầu cử Mỹ 2020, và đại dịch COVID-19.

The gioi
(Ảnh minh hòa từ ShutterStock)

Đại dịch COVID-19

  • Tính đến 8 sáng 25/9 (giờ Việt Nam), theo trang worldometers, tổng số ca COVID-19 toàn cầu là 32.401.376 ca. Số ca tử vong là 987.132 ca, tỷ lệ trong trung bình ở mức 4,157%. 5 nước có số ca nhiễm nhiều nhất là Mỹ (7.185.164 ca), Ấn Độ (5.816.103 ca), Brazil (4.659.909 ca), Nga (1.128.836 ca) và Colombia (790.823 ca). 
  • Sáng kiến toàn cầu do Tổ chức Y tế Thế giới khởi xướng và lãnh đạo nhằm đảm bảo phân bố vắc-xin virus corona công bằng hiện có sự tham gia của hầu hết các quốc gia thế giới, nhưng không có Mỹ, Trung Quốc và Nga. 
  • Chính phủ Pháp có thể đang khuyến khích người dân nước này tải về điện thoại cá nhân ứng dụng theo dấu COVID-19, nhưng Thủ tướng Pháp Jean Castex hôm 24/9 khi được phóng viên hỏi liệu ông có tải ứng dụng này không, ông đã nói ông không tải bởi vì ông không đi tàu điện ngầm. 
  • Myanmar hôm 24/9 báo cáo hơn 1.000 ca COVID-19 mới – kỷ lục tăng trong ngày. Tổng số ca tử vong do COVID-19 tại Myanmar hiện cũng đã lên 150.
  • Chính phủ Ireland hôm 24/9 đã áp đặt các hạn chế COVID-19 chặt chẽ hơn, cấm ăn tại nhà hàng trong nhà và đi lại không thiết yếu trong vòng một tuần tại Donegal và Dublin. 
  • Ireland hôm 24/9 đã loại Đức, Ba Lan và Lithuania ra khỏi “danh sách xanh” về di trú, có nghĩa là du khách đến Ireland từ ba nước này cũng sẽ bị cách ly 14 ngày. 
  • Anh Quốc hôm 24/9 báo cáo số ca COVID-19 tăng mới kỷ lục trong ngày với 6.634 ca mới. 
  • Anh Quốc sẽ thêm Đan Mạch, Slovakia và Iceland vào danh sách cách ly, có nghĩa là các hành khách đến Anh từ ba nước trên sẽ phải tự cách ly 14 ngày. 
  • Tổng số ca COVID-19 tại Tây Ban Nha đã vượt mốc 700.000 ca vào ngày 24/9. 
  • Bồ Đào Nha đã gia hạn các biện pháp ngăn chặn đại dịch virus corona đến giữa tháng Mười. 
  • Cộng hòa Czech hôm 23/9 xác nhận có 19 người chết do nhiễm COVID-19 – mức tử vong cao nhất trong ngày tại quốc gia Đông Âu này kể từ khi đại dịch virus toàn cầu lan đến Séc hồi tháng Ba. 
  • Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 24/9 kêu gọi người dân hãy tuân thủ các quy định giãn cách xã hội và nói rằng ông muốn trách một đợt phong tỏa khắc nghiệt khác. Cùng ngày, giới chức Nga báo cáo số ca nhiễm COVID-19 trong ngày tại nước này đạt mức cao nhất trong hơn hai tháng qua. 

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2020

  • Tổng thống Trump hôm 23/9 từ chối trả lời câu hỏi liệu ông có chuyển giao quyền lực hòa bình nếu thất cử ngày 3/11. Thay vào đó, ông Trump nói: “Chúng tôi sẽ phải xem điều gì xảy ra”.
  • Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Kayleigh McEnany hôm 24/9 cho biết Tổng thống Trump sẽ “chấp nhận kết quả bầu cử tự do và công bằng”, nhưng bà không nêu rõ liệu ông Trump có thực hiện chuyển giao quyền lực hòa bình hay không nếu ông thất bại trước ông Joe Biden. 
  • Tổng thống Trump hôm 23/9 nói rằng một phần của việc ông thúc giục nhanh chóng thông qua vị trí thay thế cố Thẩm phán Tối cao Pháp viện Ruth Bader Ginsburg là ông tin tòa án này có thể phải quyết định kết quả bầu cử 2020. 
  • Đảng Dân chủ tại Hạ viện vào tuần tới sẽ giới thiệu một dự luật giới hạn nhiệm kỳ của các thẩm phán Tối cao Pháp viện xuống 18 năm thay vì trọn đời. 
  • Một thẩm phán liên bang hôm 23/9 đã lệnh cho ông Eric Trump (con trai thứ hai của Tổng thống Donald Trump) phải ra tòa điều trần trước bầu cử về một cuộc điều tra tại New York nhắm vào doanh nghiệp của gia đình Trump. 
  • Thượng nghị sĩ Bernie Sanders hôm 24/9 nói Tổng thống Trump là “mối đe dọa duy nhất cho nền dân chủ”. Ông Sanders cũng trình bày chi tiết kế hoạch đảm bảo kết quả bầu cử sẽ được tôn trọng và cử tri có thể bỏ phiếu an toàn. 
  • Đảng Dân chủ đã sử dụng những tháng đầu đại dịch virus corona càn quét nước Mỹ để thúc giục cử tri ủng hộ họ bỏ phiếu vắng mặt. Nhưng gần đây Đảng Dân chủ nhận thấy tỷ lệ phản đối bỏ phiếu qua thư trong nhóm cử tri ủng hộ đảng này là cao, nên nhiều chính trị gia trong đảng đang xoay trục khuyến khích bỏ phiếu trực tiếp. 

Quan hệ Mỹ – Trung

  • Trong bài phát biểu tại quốc hội bang Wisconsin hôm 23/9, ông Pompeo đã kêu gọi các chính trị gia Mỹ từ cấp độ bang tới cấp đô thị phải cảnh giác với “các hoạt động gây ảnh hưởng và gián điệp” của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
  • Chỉ huy Căn cứ Không quân Andersen của Mỹ trên đảo Guam hôm 25/9 nói rằng đoạn video của không lực Trung Quốc mà dường như cho thấy một cuộc tấn công mô phỏng vào căn cứ Andersen  là “tuyên truyền” nhằm mục tiêu đe dọa và sẽ phản tác dụng. 

Đài Loan

  • Ngày 23/9, tạp chí Time của Mỹ đã công bố bình chọn 100 người có ảnh hưởng nhất năm 2020 (100 most influential people 2020), trong danh sách có Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn. Cùng ngày, bà Thái đã trả lời trên Facebook rằng đây không chỉ là niềm vinh dự của cá nhân bà mà còn là niềm vinh dự của cả đất nước.

Hồng Kông

  • Nhà hoạt động Hồng Kông Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) đã bị bắt vào 1h chiều (giờ Hồng Kông) ngày 24/9 khi tới trình báo tại Sở Cảnh sát Trung tâm. Hoàng Chi Phong đã được tại ngoại sau đó vài giờ.  

Quan hệ giữa Trung Quốc và các quốc gia khác

  • Trung Quốc – Đài Loan: Nhiều cơ quan ngôn luận của nhà nước Trung Quốc đổ lỗi cho truyền thông Đài Loan vì làm sai lệch thông tin đoạn video các binh sĩ PLA khóc lóc khi được cho là đang trên đường ra khu vực biên giới tranh chấp với Ấn Độ.
  • Trung Quốc – Úc: Theo Thời báo Hoàn Cầu, Clive Hamilton – giáo sư người Úc và là tác giả của nhiều cuốn sách về các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc ở nước khác và Alex Joske – một chuyên gia nghiên cứu về ảnh hưởng của Đảng Cộng sản, người làm việc với tư cách là nhà phân tích tại Viện Chính sách Chiến lược Úc, đã bị cấm nhập cảnh vào Trung Quốc. Bài báo không nêu bất kỳ lý do nào dẫn đến quyết định này.
  • Trung Quốc – các quốc gia lân bang phía bắc: Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đã nhấn mạnh sự cấp thiết của việc tăng cường hợp tác với Nga, Mông Cổ và các nước Trung Á khi Bắc Kinh đang phải đối mặt với các mối đe dọa và thách thức do một khối an ninh đa phương mới nổi do Mỹ dẫn đầu ở Ấn Độ – Thái Bình Dương.
  • Trong một cuộc thảo luận trực tuyến về Hồng Kông do Viện nghiên cứu Macdonald-Laurier của Canada tổ chức hôm 23/9, ông Miles Yu – cố vấn chính sách gốc Hoa cho Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, nói rằng Trung Quốc không có nước nào mà họ có thể tin cậy được”như một đồng minh thực sự. “Bắc Triều Tiên phần lớn là vô dụng [đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc]. Nga đang chơi trò chơi khó đoán với Bắc Kinh.”

Các tin tức khác

  • Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư (23/9) đã ra lệnh cấm công dân Mỹ mang rượu rum, cigar từ Cuba về nhà và cũng không được lưu trú trong các khách sạn nhà nước tại Cuba. 
  • Lãnh đạo cơ quan an ninh mạng Israel hôm 24/9 nói rằng UAE và Israel chia sẻ các mối đe dọa về các mạng trực tuyến quốc gia của họ. 
  • Mỹ hôm 24/9 đã gia hạn thêm 60 ngày quyền miễn trừ cho Iraq để nước này tiếp tục nhập khẩu điện của Iran.
  • Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 23/9 nói rằng Washington không còn công nhận ông Aleksandr Lukashenko là tổng thống hợp pháp của Belarus. 
  • Thông báo của Mỹ đến sau những tuyên bố tương tự của các quan chức Liên minh châu Âu (EU), trong đó có Ngoại trưởng EU Josep Borrell. “Tình hình là rõ ràng cho chúng tôi. Chúng tôi coi cuộc bầu cử 9/8 là gian lận. Chúng tôi không công nhận ông Lukashenko là tổng thống hợp pháp của Belarus”, ông Josep Borrell nói tại Nghị viện châu Âu tuần trước. 
  • Một phát ngôn viên của chính phủ Đức hôm 24/9 cũng tái khẳng định rằng Đức không xem ông Lukashenko là tổng thống hợp pháp. 
  • Ông Lukashenko vẫn đang nắm chắc quyền lực tại Belarus với sự ủng hộ của Nga và sự trung thành của lực lượng cảnh sát bất chấp các cuộc biểu tình yêu cầu ông từ chức diễn ra trong liên tiếp 7 tuần qua. Tối 23/9, người dân Belarus đã xuống đường biểu tình khi ông Lukashenko bất ngờ tổ chức lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ tiếp theo. 
  • Mỹ, Anh và Canada có kế hoạch áp đặt chế tài lên các cá nhân người Belarus liên quan tới gian lận bầu cử và đàn áp người biểu tình ôn hòa. 
  • Gần đây, một blogger nổi tiếng của Đảng Cộng sản Trung Quốc thuộc thế hệ 8X đã công bố một kế hoạch giật gân “hủy diệt loài người”. Bài đăng song ngữ cả tiếng Trung và tiếng Anh này bị đông đảo cư dân mạng cho là “chống lại loài người”, còn blogger nổi tiếng tự xưng “quốc sư hoang dã” đã thực sự trở thành “quốc sư hủy diệt”.
  • Các chính sách đối đãi với người Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương của Đảng Cộng sản Trung Quốc bị quốc tế phổ biến nghi ngờ là vi phạm nhân quyền, những năm gần đây vấn đề này đã gây nhiều tranh cãi. Một đoạn video nữ đại diện của Trung Quốc trong cuộc họp của Liên Hiệp Quốc đã liên tục đập bàn nhằm ngăn cản người khác phát biểu về vấn đề Tân Cương, đã thu hút được nhiều sự chú ý. Được biết sự việc xảy ra vào tháng  3/2019.
  • Một báo cáo do Liên minh Nghị viện xuyên quốc gia IPAC công bố ngày 22/9 cho biết Tây Tạng từ lâu đã tồn tại một “hệ thống lao động cưỡng bức”, với hơn 500.000 công nhân bị cưỡng bức giam giữ, xâm nhập giám sát và quân sự hóa thực thi pháp luật, cũng như các hình phạt nghiêm khắc đối với những người không đáp ứng hạn ngạch chuyển đổi lao động. Nhiều nghị viên kêu gọi chính phủ các nước khởi xướng các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức có liên quan của Đảng Cộng sản Trung Quốc theo Đạo luật Magnitsky.
  • Chính phủ Mỹ hôm 24/9 đã liệt vào danh sách đen nhiều quan chức và thực thể Iran vì những cá nhân/ tổ chức này vi phạm thô bạo nhân quyền, trong đó có chế tài một thẩm phán liên quan tới vụ án xử tử một võ sĩ nổi tiếng Iran gần đây. 
  • Chính trị gia đối lập người Nga Alexei Navalny hôm 23/9 đã lần đầu xuất hiện trước công chúng sau khi được một bệnh viện tại Berlin, Đức cho xuất viện. 
  • Phát ngôn viên của ông Navalny hôm 24/9 nói rằng các tài khoản ngân hàng của chính trị gia đối lập này đã bị phong tỏa và căn hộ của ông tại thủ đô Moscow đã bị tịch biên.
  • 5 thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mỹ đã kêu gọi Netflix hãy xem xét lại kế hoạch chuyển thể bộ ba chuyện khoa học viễn tưởng Trung Quốc thành seri phim truyền hình, bởi vì các nghị sĩ cho rằng tác giả của bộ sách Trung Quốc đã bảo vệ hành vi của chính phủ Trung Quốc đàn áp người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ. 
  • Một luật sư và tổ chức Liên đoàn Quốc tế vì Nhân quyền có trụ sở tại Paris hôm 24/9 cho biết các công tố viên Paris, Pháp đã mở một cuộc điều tra nhằm vào tập đoàn BNP Paribas về các cáo buộc dính líu vào tội ác chống lại nhân loại tại Sudan.

Nam Sơn

Xem thêm: