New York Times của Mỹ đưa tin, một nhóm thân Ukraine có thể là thủ phạm của vụ nổ đường ống dẫn khí đốt “Dòng chảy phương Bắc” (Nord Stream). Đức cho biết đã khám xét con tàu nghi vận chuyển thiết bị nổ liên quan, Ukraine phủ nhận liên quan đến vụ việc, trong khi Nga chỉ trích báo cáo liên quan là “đánh lạc hướng” và kêu gọi điều tra kỹ lưỡng. Tờ The Times của Anh nói rằng phương Tây sớm đã biết thủ phạm nhưng im lặng để bảo vệ chính quyền Kyiv.

Screen Shot 2023 03 10 at 15.10.13
Bản đồ đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 1 và 2 (Ảnh: Berria, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons)

Ngày 8/3, ngày càng có nhiều báo cáo xung quanh sự kiện liên quan. Tờ The Times của Anh đưa tin, các cơ quan tình báo phương Tây đã lưu hành thông tin liên quan trong vài tháng, đó là một công ty tư nhân ở Ukraine đã tham dự vào vụ đánh bom, nhưng tên của công ty này vẫn được “bảo mật” cho đến nay để tránh các “xung đột công khai” có thể có giữa Ukraine và Đức.

Theo các báo cáo, một tuần sau vụ nổ đường ống Nord Stream, các cơ quan tình báo Bắc Âu được thông báo rằng vụ nổ không phải do Mỹ, Nga hay Ba Lan thực hiện mà do công ty tư nhân Ukraine này thực hiện. Đồng thời, phía Bắc Âu được yêu cầu “né” các câu hỏi về quá trình điều tra vụ việc và tại sao tiến độ điều tra lại “chậm như vậy”.

Ngày 8/3, The Times đưa tin, chỉ một tuần sau vụ nổ đường ống dẫn khí đốt Nord Stream, một nhân viên phái đoàn một nước Bắc Âu ở Brussels đã rời khỏi cuộc họp báo tình báo của đại sứ quán, và có ấn tượng sâu sắc về mức độ nhanh chóng có được các thông tin chi tiết liên quan đến sự kiện. Cơ quan tình báo của nước này rõ ràng đã thông báo rằng vụ nổ không được thực hiện bởi người Mỹ, người Nga hay người Ba Lan, mà bởi một công ty tư nhân có nguồn gốc từ Ukraine.

Theo báo cáo của The Times, những người này được thông báo rằng vụ việc này sẽ không được công khai, đồng thời cần làm chệch hướng bất kỳ câu hỏi nào về lý do tại sao cuộc điều tra chính thức về vụ phá hoại Nord Stream lại diễn ra quá chậm. Nhà tài trợ tư nhân liên quan đến vụ nổ được hiểu là một người Ukraine không thuộc chính phủ của ông Zelensky, danh tính của người này đã được lưu truyền trong giới tình báo trong nhiều tháng nhưng chưa được tiết lộ.

Theo các báo cáo, Đức đang do dự về việc có cung cấp viện trợ quân sự quan trọng hay không, và các quan chức NATO dường như muốn bảo vệ Ukraine khỏi tranh cãi công khai giữa Kyiv và Berlin trong vấn đề này. Họ có lẽ đã biết ai phải chịu trách nhiệm từ lâu, trước cả phủ tổng thống và bộ quốc phòng Ukraine, và sự đồng tình này báo trước sự ủng hộ tiếp tục của các chính phủ thuộc NATO dành cho chính quyền Kyiv.

Tuy nhiên, dân ý hay thay đổi hơn, và sự ủng hộ của Đức đối với việc trang bị vũ khí cho Ukraine đang rơi vào trạng thái đong đưa bất định. Báo cáo cho biết ý tưởng về việc người Ukraine điều khiển các phương tiện chở đầy chất nổ băng qua Ba Lan để tấn công các đường ống dẫn dầu của Đức từ đất Đức sẽ khiến người Đức đặc biệt tức giận. Những nghi ngờ về mối quan hệ giữa chính phủ của Zelensky và những kẻ phá hoại sẽ gây ra thêm sự nghi kỵ, khuyến khích những người ở Đức gây áp lực với Thủ tướng Scholtz để yêu cầu cắt viện trợ quân sự, và cuối cùng là gây tổn hại cho Ukraine.

“Danh tính của người này cuối cùng chắc chắn sẽ xuất hiện”

Đối với một nhân vật có ảnh hưởng, người được cho là đã tự bỏ tiền túi tài trợ cho một hoạt động phức tạp như vậy (vụ đánh bom), thì đó có lẽ không phải là ý đồ của ông ta. Hoạt động này được cho là có sự tham gia của du thuyền, thợ lặn ưu tú, hộ chiếu giả mạo và mua sắm chất nổ thành hình (shaped explosive charges), loại thuốc nổ cuối cùng không chỉ được cung cấp cho ngành công nghiệp khí đốt và dầu mỏ với giấy phép cụ thể mà còn phải bỏ ra một khoản chi phí lớn để mua được.

Báo cáo cho biết tên của người này cuối cùng chắc chắn sẽ xuất hiện, đặc biệt là vì ông ta dường như đã để lại một tấm thẻ điện thoại đặc biệt. Nếu người này hoàn toàn nói hết ra sự thật [mình trong sạch], mối quan hệ của Ukraine với các đồng minh sẽ tốt hơn.

Ngày 7/3, các tờ báo như Die Zeit của Đức tiết lộ rằng phía Đức đang điều tra một nhóm 5 người đàn ông và một phụ nữ đã sử dụng hộ chiếu giả và tìm thấy dấu vết của chất nổ trong một con tàu thuê.

Văn phòng Công tố Liên bang ở Karlsruhe, Tây Nam nước Đức, ngày 8/3 thông báo, các nhà điều tra đã khám xét một con tàu từ ngày 18 đến 20/1 năm nay, nghi ngờ con tàu này có thể đã được sử dụng để vận chuyển “thiết bị nổ” cho vụ nổ đường ống Nord Stream.

Công tố viên Đức cho biết trong một cuộc họp ngắn rằng các nhà điều tra vẫn đang cố gắng xác định danh tính và động cơ của nghi phạm, đồng thời chưa đưa ra kết luận chắc chắn, đặc biệt là liệu vụ đánh bom có ​​phải do một quốc gia nào đó ra lệnh hay không.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Yuriyovych Reznikov đã phủ nhận vào ngày 8/3 rằng Ukraine có liên quan đến vụ đánh bom. “Đó không phải là những gì chúng tôi đã làm,” ông nói với các phóng viên bên lề cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng EU.

Ông Mykhailo Podolyak, cố vấn Văn phòng Tổng thống Ukraine, đã trả lời trên mạng xã hội vào ngày 7/3 rằng phía Ukraine không liên quan gì đến vụ đánh bom và không có thông tin liên quan nào về “các tổ chức phá hoại thân Ukraine”.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh rằng Nga vẫn chưa được phép tham gia cuộc điều tra và “chỉ mới nhận được thông tin liên quan từ Đan Mạch và Thụy Điển vài ngày trước”. Ông kêu gọi các quốc gia tham gia dự án Nord Stream và Liên Hợp Quốc yêu cầu triển khai một cuộc điều tra “khẩn trương và minh bạch”“để tất cả những người có thể cung cấp manh mối đều tham gia vào”.

New York Times đưa tin, phía Mỹ không có bằng chứng cho thấy Tổng thống Ukraine Zelensky có liên quan đến vụ nổ đường ống Nord Stream, nhưng một số quan chức Mỹ tin rằng Ukraine có “động cơ tiềm tàng” để tiến hành một cuộc tấn công đường ống Nord Stream.

Ông Dmitry Peskov cho biết vào ngày 8/3 rằng các báo cáo của các phương tiện truyền thông Mỹ và Đức là “phối hợp tung tin sai sự thật”, nhằm chuyển hướng sự chú ý của công chúng khỏi thủ phạm thực sự của vụ tấn công.

Vụ án chưa được giải quyết lớn nhất của thế kỷ 21?

Nord Stream 1 và Nord Stream 2 của Nga, vận chuyển khí đốt tự nhiên đến châu Âu, đã xảy ra các vụ nổ và rò rỉ nghiêm trọng vào tháng 9 năm ngoái. Có rất nhiều ý kiến khác nhau về hung thủ gây ra vụ nổ này. Tờ The Times của Anh vào đầu tháng 2 năm nay đưa tin rằng Nga, Mỹ, và thậm chí cả Vương quốc Anh đều bị nghi ngờ về vụ án chưa được giải quyết toàn cầu này.

The Times đưa tin, cố vấn của Tổng thống Zelensky là ông Mykhailo Podolyak đã tuyên bố hai ngày sau vụ việc rằng đây là một hành động khủng bố do Moscow dày công dàn dựng.

Điện Kremlin giận dữ bác bỏ các cáo buộc về cuộc tấn công vào đường ống Nord Stream, công kích mọi cáo buộc là ngu ngốc và hoang đường. Nga cũng đổ vạ cho Hải quân Hoàng gia Anh tấn công đường ống Nord Stream, khiến Bộ Quốc phòng Anh tức giận, cáo buộc Moscow đưa ra những tuyên bố sai sự thật để đánh lạc hướng người dân nước này khỏi thất bại của quân đội nước này trên chiến trường Ukraine.

Mỹ cũng bị nghi ngờ là hung thủ, với các báo nói rằng những ngôn luận của ông Biden hai tuần trước khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu khiến Washington trở thành nghi phạm chính. Ông Biden từng nói rằng nếu Nga xâm lược, điều đó có nghĩa là xe tăng hoặc quân đội sẽ lại vượt qua biên giới Ukraine và sẽ không có Nord Stream 2. Khi ngoại giới hỏi ý của ông là gì, ông Biden trả lời: “Tôi đảm bảo với các bạn, chúng tôi có thể làm được.”

Vào ngày 8/2 năm nay, phóng viên điều tra nổi tiếng người Mỹ Seymour M. Hersh đã đăng bài viết nói rằng đường ống Nord Stream đã bị cơ quan tình báo Mỹ và quân đội Mỹ bí mật phá hoại. Chính phủ Mỹ phủ nhận điều này.

Vào tháng 9/2022, một vụ nổ đã xảy ra trên đường ống Nord Stream vận chuyển khí đốt tự nhiên từ Nga đến châu Âu qua Biển Baltic. Tất cả các bên đều xác nhận rằng đó là “sự phá hoại có chủ ý”. Đan Mạch, Thụy Điển và Đức lần lượt bắt đầu các cuộc điều tra độc lập. Cho đến nay, họ đã không tuyên bố công khai ai phải chịu trách nhiệm về việc này. Nga đã nhiều lần kêu gọi điều tra chung nhưng các nước phương Tây từ chối.

Do đó, ai đã ra lệnh tấn công đường ống Nord Stream, nghiễm nhiên đã trở thành một trong những vụ án lớn nhất chưa được giải quyết trong thế kỷ 21.