Sau nhiều giờ thảo luận, Thượng viện cuối cùng đã không thể tiến tới bỏ phiếu thông qua luật ngân sách liên bang trước hạn nửa đêm thứ Sáu 21/12 (giờ Mỹ), dẫn tới chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa một phần, ngay trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh và năm mới. Thượng viện dự kiến sẽ họp lại vào trưa thứ Bảy 22/12 (giờ Mỹ) để hai đảng tiếp tục đàm phán về ngân sách chi cho tường biên giới theo yêu cầu của Tổng thống Donald Trump.

Embed from Getty Images

Với việc chưa thể thông qua được ngân sách liên bang, 9 trong 15 bộ và hàng chục cơ quan của chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa toàn bộ chính phủ Mỹ bị ảnh hưởng: chỉ khoảng 1/4 cơ quan chính phủ liên bang thực sự tạm dừng hoạt động.

Theo một tiền lệ đặt ra từ thời chính quyền Reagan, nhân viên liên bang sẽ không phải nghỉ không lương nếu công việc của họ liên quan tới an ninh quốc gia hoặc nếu họ thực thị các công việc thiết yếu “bảo vệ cuộc sống và tài sản”.

Những bộ phải tạm dừng hoạt động khi chính phủ đóng cửa gồm: Nông nghiệp, Thương mại, An ninh Nội địa, Phát triển Nhà ở và Đô thị, Nội vụ, Tư pháp, Giao thông và Tài chính.

Tuy nhiên, những nhân viên chủ chốt của các bộ ngành này vẫn được yêu cầu làm việc không lương. Gần 90% nhân viên của Bộ An ninh Nội địa được coi là thiết yếu.

Bưu điện Mỹ (USPS) sẽ vẫn hoạt động bình thường trong thời gian chính phủ đóng cửa một phần vì đây là “cơ quan độc lập vận hành nhờ vào hoạt động tự doanh và không lấy tiền từ ngân sách”, theo một tuyên bố của người phát ngôn USPS nói với Fox News

Cục An toàn Giao thông (TSA), kiểm soát không lưu và lực lượng an ninh biên giới cũng sẽ được yêu cầu làm việc trong thời gian chính phủ đóng cửa cho dù họ có thể không nhận được tiền lương ngay thời điểm hiện tại.

Theo Fox News, Amtrak – dịch vụ đường sắt liên bang do Tập đoàn vận tải hành khách đường sắt quốc gia điều hành cũng sẽ hoạt động bình thường trong các ngày tới.

Theo Reuters, các công viên liên bang sẽ đóng cửa. Tổng cộng hơn 400.000 nhân viên “thiết yếu” của chính phủ liên bang sẽ làm việc không lương cho tới khi chính phủ chính thức hoạt động trở lại. 380.000 nhân viên khác sẽ “được nghỉ phép”.

Fox News cho biết Thượng viện có kế hoạch sẽ họp lại vào trưa thứ Bảy 22/12 (giờ Mỹ) để các bên tiếp tục thảo luận và hy vọng chính phủ có thể mở lại trước kỳ nghỉ Giáng sinh.

Trước khi Thượng viện họp để tiến tới bỏ phiếu ngân sách liên bang, Tổng thống Trump đã khẳng định: “Theo quan điểm của chúng tôi, đây là cơ hội duy nhất của chúng tôi, vì thế giới và cách nó bùng phát, để có được an ninh biên giới tuyệt vời”. Nếu không thông qua được ngân sách trong thời điểm này, ông Trump và Đảng Cộng hòa sẽ gặp khó khi Đảng Dân chủ sẽ chính thức kiểm soát Hạ viện từ ngày 3/1 tới và họ sẽ phản đối tiền chi cho xây tường biên giới ngay tại Hạ viện.

Hôm 21/12, Hạ viện vẫn đang do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua dự luật ngân sách liên bang, trong đó bổ sung 5,7 tỷ USD cho tường biên giới.

Tại Thượng viện, để dự luật này được đưa ra bỏ phiểu thì cần có quá bán ủng hộ, nhưng để thực sự dự luật được thông qua phải có 60 phiếu tán thành.

Sự xuất hiện của Phó Tổng thống Mike Pence tại Thượng viện hôm thứ Sáu cũng chưa thể giúp Đảng Cộng hòa có đủ số phiếu thông qua dự luật ngân sách. Cuối cùng, các Nghị sĩ đã phải rời Đồi Capitol vào giữa đêm mà không thể đạt được thỏa thuận, dẫn tới chính phủ phải đóng cửa một phần.

Tổng thống Trump đổ lỗi cho Đảng Dân chủ. Trong tweet đăng khoảng 2 giờ trước thời hạn nửa đêm thứ Sáu, ông Trump nói trong đoạn video: “Chúng tôi sẽ đóng cửa [chính phủ]. Chúng tôi không thể làm gì về điều đó vì chúng tôi cần Đảng Dân chủ cho chúng tôi phiếu bầu của họ”.

Ông Trump cũng tweet rằng “đó sẽ là Dân chủ Shutdown!” nếu họ không ủng hộ tường biên giới.

Trong khi đó, lãnh đạo thiểu số Thượng viện Schumer và lãnh đạo thiểu số Hạ viện Pelosi gắn nhãn “Trump shutdown”, đổ lỗi cho Tổng thống Trump là nguyên nhân dẫn tới đóng của chính phủ.

Xuân Thành

Xem thêm: