Một tòa Phúc thẩm liên bang Hoa Kỳ đã cho phép chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục chính sách trả hồi dân di cư trái phép tới Mỹ xin tị nạn phải quay về Mexico để chờ thủ tục pháp lý sau khi bị chặn bởi tòa án cấp dưới.

Embed from Getty Images

Hôm 12/4 ba quan tòa tại Tòa Phúc thẩm khu vực 9 đã tạm thời chặn phán quyết của tòa án cấp dưới và ấn định hạn chót vào ngày 16/4 để các tổ chức quyền dân chủ đệ trình tranh luận của mình rằng tại sao chính sách của ông Trump cần phải bị chặn. Đồng thời, tòa cũng cho chính quyền Trump hạn chót vào ngày 17/4 để đưa ra lý lẽ tại sao nên duy trì chính sách này.

Quy tắc bảo vệ Người Nhập Cư (MPP) được chính quyền ông Trump thi hành hôm 24/1 như một nỗ lực nhằm hạn chế đoàn hàng chục ngàn người nhập cư phi pháp tràn vào Hoa Kỳ thông qua biên giới phía Nam. Theo quy tắc cũ, được biết đến với tên “Bắt – Thả”, người nhập cư phi pháp tới Mỹ, bị bắt, tuyên bố là người xin tị nạn, được xếp hàng vào danh sách chờ dài hàng năm cần thủ lý rồi được thả vào nước Mỹ. Phần lớn trong số này không ra tòa khi đến ngày thụ lý, thường là vài năm sau khi bị bắt.

Chính sách MPP được thử nghiệm lần đầu tiên tại khu vực biên giới San Ysidro giữa San Diego và Tijuana của Mexico. Sau đó quy định này được mở rộng ra các điểm nhập cảnh tại Calexico California và El Paso Texas. Chính phủ Trump lên kế hoạch mở rộng ra các khu vực khác của biên giới Mexico.

Hôm 8/4 Thẩm phán Tòa án cấp quận Richard Seeborg tại San Francisco ra lệnh chặn quy định này kể từ ngày 12/4.

Ông Seeborg, một thẩm phán được cựu tổng thống Barack Obama chỉ định, giải thích về phán quyết của mình rằng quy định MPP đã vi phạm pháp luật Mỹ bởi không thể đánh giá được nguy hiểm mà di dân phải đối mặt khi bị đưa trở lại Mexico.

Luật sư đại diện cho các nhóm nhân quyền phản đối MPP cũng cho rằng quy định này đặt sinh mạng của người xin tị nạn vào nguy hiểm khi bắt họ phải đợi tại Mexico, một nơi đầy rẫy tội phạm và bạo lực.

di dan tt
Hàng trăm di dân trái phép bị bắt tại Texas. Hầu hết là các gia đình và trẻ nhỏ không có người lớn đi kèm từ các quốc gia Trung Mỹ (Ảnh: Biên phòng Mỹ)

Trong khi đó, chính quyền Trump gọi phán quyết của tòa là sai lầm và nó sẽ gây nguy hiểm cho công chúng trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhân đạo tại biên giới Mexico.Hôm 10/4, Tòa Bạch Ốc kháng cáo lên tòa phúc thẩm khu vực 9, nơi họ giành được chiến thắng tạm thời. Tổng thống Trump hoan nghênh kết quả này trên Twitter, ông viết: “Cuối cùng thì cũng có tin tốt tại Biên giới!”

Chính phủ Mexico nói rằng hơn 1.300 người nhập cư đã bị đưa trở lại Mexico sau khi chương trình MPP.

Cựu Bộ trưởng An ninh Nội địa Kirstjen Nielsen, người phụ trách quy định này, nói đây là một bước đi chưa từng có để giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo và an ninh tại biên giới phía nam.

“Phương pháp nhân đạo này sẽ giúp chấm dứt việc lợi dụng luật nhập cư hào phóng của chúng ta”, bà Kirstjen giải thích hồi tháng Một.

Bà nói rằng quy định sẽ cho phép Bộ hành động có hiệu quả hơn trong việc hỗ trợ những người xin tị nạn chính đáng, những cá nhân chạy trốn đàn áp và khiến những di dân giả vờ làm người tị nạn không còn động lực thực hiện chuyến đi.

Trẻ em không có người lớn đi kèm được miễn trừ trong quy định MPP. Trong tháng 10 và 11 năm 2018, hơn 10.000 trẻ em không có người lớn đi kèm đã bị Tuần tra Biên giới Mỹ bắt giữ khi xâm phạm lãnh thổ Mỹ trái phép.

Chính sách này cũng được cho là giúp giảm tải cho các cơ sở Tuần tra biên giới. Hồi tháng Ba vừa rồi, cảnh vệ Mỹ bắt được hơn 90.000 người nhập cư trái phép dọc biên giới Mexico, trong đó có 53.000 người đi cùng gia đình, 30.000 người lớn và 8.900 trẻ em không có người lớn đi kèm.

Ngoài ra, còn hơn 11.000 người tại các điểm nhập cảnh biên giới không có giấy tờ hợp lệ, và bị coi là “không thể thu nhận”.

“Tôi chưa bao giờ chứng kiến hoàn cảnh mà chúng ta phải đối mặt tại biên giới phía Nam. Đây không phải là một cuộc khủng hoảng giả tạo”, người đứng đầu lực lượng tuần tra biên giới khu vực Thung lũng Rio Grande, ông Rodolfo Karisch nói trước Thượng viện hôm 9/4.

“Trung bình, chúng tôi bắt 1.000 người vượt biên trái phép một ngày – lấp kín khoảng 17 chiếc xe bus thương mại”.

Trọng Đức

Xem thêm: