Hôm 8/7, cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã qua đời sau một vụ nổ súng ám sát, cái chết của ông đã khiến cộng đồng quốc tế bàng hoàng và thương tiếc, đặc biệt là người Đài Loan vốn mang nhiều ân nghĩa đối với ông Abe.

p3179641a507096271 ss
Tòa tháp 101 của Đài Bắc – Đài Loan thắp sáng hàng chữ bày tỏ thương tiếc cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. (Nguồn: CNA Đài Loan)

Ông Shinzo Abe (67 tuổi) bị bắn lén khi đang phát biểu tại thành phố Nara vào ngày 8/7, sau khi được đưa đi cấp cứu ông vẫn không qua khỏi và qua đời vào lúc 5:03 chiều cùng ngày. Thi thể của ông đã rời bệnh viện ở tỉnh Nara vào sáng ngày 9/7 và đến buổi chiều hôm đó được đưa tới căn hộ của ông ở Tokyo. Dự kiến, gia đình ông Abe sẽ tổ chức lễ canh thức suốt đêm vào ngày 11 và lễ tang vào ngày 12.

Để chia buồn trước sự ra đi đột ngột của ông Shinzo Abe, phía Chính phủ Đài Loan gồm Tổng thống Thái Anh Văn, Ngoại trưởng Joseph Wu và Chủ tịch Hiệp hội Quan hệ Đài Loan – Nhật Bản Su Jia-chyuan đã gửi điện chia buồn tới Chính phủ Nhật Bản, bày tỏ lòng chia buồn sâu sắc nhất.

Hôm 9/7, bà Thái Anh Văn cho biết trên Facebook rằng cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe là bạn cũ của bà, thật khó tin được chuyện ông qua đời, đồng thời cảm tạ ông vì sự hỗ trợ trong việc quyên góp vắc-xin COVID-19 (viêm phổi Vũ Hán) cho Đài Loan và cùng với Đài Loan chống lại dịch bệnh này.

Bà Thái Anh Văn cũng cảm ơn ông Shinzo Abe vì những đóng góp suốt đời của ông cho Đài Loan. Không chỉ Đài Loan, mà các đối tác dân chủ quốc tế bao gồm Mỹ và Ấn Độ cũng biết ơn ông Abe vì những cống hiến của ông cho các giá trị dân chủ toàn cầu. Bà tin tưởng rằng trong tương lai, Đài Loan và Nhật Bản sẽ tiếp tục sát cánh cùng nhau, hợp tác sâu rộng và bảo vệ vững chắc các giá trị của dân chủ và tự do.

Bà Thái Anh Văn cũng thông báo rằng Bộ Giáo dục Đài Loan đã gửi thư cho 2594 trường cấp I công lập, 722 trường cấp II công lập, 303 trường cấp III công lập, và 49 trường cao đẳng và đại học công lập để treo cờ nửa cột 1 ngày bày tỏ chia buồn và lòng biết ơn sâu sắc nhất.

Từ ngày 9 – 11/7, tòa tháp 101 Đài Bắc tiếp tục thắp sáng đèn dòng chữ viếng ông Abe Shinzo, cảm ơn ông đã ủng hộ mạnh mẽ khi Đài Loan cần sự giúp đỡ nhất. Nội dung thắp sáng gồm cờ của hai nước Nhật Bản và Đài Loan cùng những dòng chữ cảm ơn gồm: “Kính viếng  Thủ tướng Abe”, “Mãi mãi là người bạn của Đài Loan”, “Cảm ơn Thủ tướng Abe”, “Sự ủng hộ và hữu nghị đối với Đài Loan”…

Thủ tướng Nhật Bản thân thiết với Đài Loan

Cựu thủ tướng Nhật Bản và Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do Shinzo Abe là người nổi tiếng thân Đài Loan. Vào năm 2010, ông từng đến thăm Đài Loan và gặp gỡ những người tiêu biểu trong chính giới Đài Loan như cựu Tổng thống Lý Đăng Huy cùng Tổng thống đương nhiệm khi đó là ông Mã Anh Cửu và Chủ tịch DPP Thái Anh Văn…

Về vấn đề eo biển Đài Loan, cựu Thủ tướng Abe từng cho biết “Vấn đề đối với Đài Loan cũng chính là vấn đề của Nhật Bản, và cũng cũng chính là vấn đề với liên minh Nhật-Mỹ”. Về cuộc chiến Ukraine-Nga gần đây, ông Abe cũng đăng một bài trên báo Mỹ, so sánh tình hình ở Đài Loan và Ukraine, cho rằng Mỹ nên cam kết rõ ràng là sẽ bảo vệ Đài Loan, đồng thời kêu gọi Mỹ thay đổi quan điểm ban đầu để “từ mơ hồ chiến lược đến rõ ràng chiến lược đối với Đài Loan”.

Vào tháng Ba năm nay, ban tổ chức hội nghị thường niên được tổ chức tại Tokyo Nhật Bản cũng đã mời bà Thái Anh Văn và ông Shinzo Abe trò chuyện qua video. Hai bên nói về vấn đề Đài Loan gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tình hình Ukraine và tình hình khu vực, chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở, cũng nhắc lại tầm quan trọng của quan hệ hữu nghị Đài Loan-Nhật Bản.