Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết cựu Tổng thống Donald Trump đã “thất bại” trong việc xử lý vấn đề Triều Tiên vì ông chỉ “khua loanh quanh bụi cây” (ý nói vòng vo, không đi thẳng vào vấn đề). Nhận xét phi ngoại giao một cách công khai nói trên được ông Moon đưa ra trong cuộc phỏng vấn được đăng trên New York Times vào thứ Tư (21/4).

Embed from Getty Images

Ông Moon cho biết việc phi hạt nhân hóa Triều Tiên là “vấn đề sống còn” đối với Hàn Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng Mỹ phải tìm cách hợp tác với Trung Quốc và Triều Tiên trong các vấn đề toàn cầu khác nhau, chẳng hạn như biến đổi khí hậu. Ông cũng cảnh báo sự đổ vỡ trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể là một thảm họa đối với đất nước của ông.

“Nếu căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gia tăng, Triều Tiên có thể tận dụng lợi thế và lợi dụng nó”, ông Moon nói và cho biết thêm, khi ông Trump rời nhiệm sở, Triều Tiên vẫn chưa loại bỏ một đầu đạn hạt nhân nào. Ông cho hay chế độ này gần đây cũng đã khởi động lại các cuộc thử nghiệm vũ khí của mình.

“Ông ấy chỉ khua loanh quanh bụi cây và không xử lý được vấn đề,” ông Moon nhận xét về chiến lược của ông Trump về vấn đề Triều Tiên. 

Ông Moon nói thêm rằng, trong khi “rõ ràng Tổng thống Trump đã đạt được thành tích khi ông ấy tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa Triều Tiên và Hoa Kỳ”, nhưng cựu Tổng thống Mỹ đã không thực hiện được tuyên bố năm 2018 của mình rằng sẽ đảm bảo “không còn mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên.”

Ông cũng lưu ý rằng yêu cầu của ông Trump đối với Hàn Quốc trong các cuộc đàm phán về chia sẻ chi phí quốc phòng là “thiếu tính toán hợp lý”, đồng thời nói rằng Hàn Quốc và Chính quyền Biden có thể đạt được thỏa thuận trong vòng 46 ngày kể từ khi đảng Dân chủ nhậm chức. 

Ông Moon cũng chê trách ông Trump khi nói thêm rằng các cuộc đàm phán nhanh chóng [với chính quyền Biden] là một “minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của Tổng thống Biden đối với “mối quan hệ hai nước.”

Moon nói ông đã cố gắng ủng hộ chính sách ngoại giao “từ trên xuống” của ông Trump, tập trung vào việc cá nhân ông tiếp cận với nhà độc tài Triều Tiên Kim Jung Un vào thời điểm mà nhiều nhà phân tích lo ngại chiến tranh là không thể tránh khỏi. Tuy vậy, ông lưu ý rằng Biden đã trở lại cách tiếp cận ngoại giao truyền thống được ưa chuộng là “từ dưới lên”.

“Tôi hy vọng rằng Biden sẽ trở thành một tổng thống lịch sử, đạt được những tiến bộ thực chất và không thể đảo ngược cho việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn và giải quyết hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên”, ông Moon nói.

Nhưng sau đó, ông nói rằng, trong khi Biden đã bắt đầu đảo ngược nhiều quyết định chính sách đối ngoại của Trump, ông không nên hủy bỏ thỏa thuận mà Trump và Kim đã đạt được vào năm 2018 tại hội nghị thượng đỉnh ở Singapore.

“Tôi tin rằng nếu chúng ta xây dựng dựa trên những gì Tổng thống Trump đã để lại, chúng ta sẽ thấy nỗ lực này có kết quả dưới sự lãnh đạo của Biden”, Moon nói.

Ông nói thêm rằng Mỹ và Triều Tiên nên tiến tới phi hạt nhân hóa với các bước “dần dần và theo từng giai đoạn”, đồng thời có nhượng bộ và khuyến khích thích hợp.

“Đối thoại và ngoại giao [của chính quyền Biden] có thể dẫn đến phi hạt nhân hóa”, ông Moon nói. “Nếu cả hai bên rút kinh nghiệm từ thất bại ở Hà Nội và cùng nhau tìm ra những ý tưởng thực tế hơn, tôi tin rằng họ có thể tìm ra giải pháp.”

Bình luận của ông Moon được đưa ra khi Tổng thống Hàn Quốc được cho là đang cố gắng cứu vãn các nỗ lực ngoại giao của ông, được gọi là “Tiến trình Hòa bình Bán đảo Triều Tiên”. Các cuộc đàm phán gần đây đã sụp đổ, đồng thời, ông Moon và chính phủ của mình đang có tỷ lệ ủng hộ giảm kỷ lục sau một vụ bê bối bất động sản.

Đến nay, các nỗ lực đối thoại giữa chính quyền Biden và Triều Tiên đều không có kết quả. Bình Nhưỡng tỏ thái độ khinh thường ra mặt đối với Biden khi từng gọi ông là “chó dại”. Mới đây, hồi cuối tháng 3, Triều Tiên đã bắn nhiều tên lửa tầm ngắn để thách thức chính quyền Biden.

Vụ thử tên lửa của Bắc Hàn xảy ra chỉ vài ngày sau khi các quan chức cấp cao của chính quyền Biden là Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Ngoại trưởng Antony Blinken tới Hàn Quốc, hội đàm cùng với các quan chức đồng cấp tại đây, Bộ trưởng Quốc phòng Suh Wook và Ngoại trưởng Chung Eui-yong. Hai phái đoàn Mỹ – Hàn Quốc được cho là đã bàn thảo về tăng cường làm việc chặt chẽ cùng nhau và ưu tiên giải quyết các vấn đề tên lửa và hạt nhân Bắc Hàn.

Động thái của Bình Nhưỡng cũng đến vào thời điểm Mỹ và Hàn Quốc đang tiến hành cuộc tập trận chung mùa xuân 9 ngày, dự kiến kết thúc vào thứ Năm (25/3).

Bà Kim Yo-jong, em gái của lãnh đạo tối cao Bắc Hàn Kim Jong-un, đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ cuộc tập trận chung Mỹ – Hàn Quốc. Bà Kim cảnh báo chính quyền Biden rằng nếu họ “muốn ngủ ngon trong 4 năm tới, thì họ nên kiềm chế gây phiền toái”.

Ông Joe Biden cho đến nay vẫn chưa loan báo chiến lược với Triều Tiên. Tổng thống Barack Obama trước đây đã từ chối đối thoại với các nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng cho đến khi họ thay đổi cách hành xử, trong khi Tổng thống Donald Trump đã thực hiện cách tiếp cận khác biệt hơn và đã ba lần họp thượng đỉnh với lãnh đạo tối cao Bắc Hàn Kim Jong-un.

Kể từ sau hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần đầu tại Singapore vào mùa hè năm 2018, Bắc Hàn cho đến nay chưa tiến hành thêm các vụ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa sau vụ thử gần nhất của họ vào năm 2017. Đây được coi là một thành công của chính quyền Trump trong việc giữ ổn định bước đầu tại bán đảo Triều Tiên.

Xuân Lan (t/h)

Xem thêm: