Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba (16/6) đã ký lệnh hành pháp cải cách lực lượng cảnh sát, trong đó cho phép cấp tiền liên bang cho các cơ quan cảnh sát để cải cách các quy định về sử dụng vũ lực và chuyển dữ liệu về hành vi sử dụng vũ lực sai tới cơ sở dữ liệu quốc gia. 

Tổng thống Trump ký lệnh cải cách cảnh sát hôm 16/6.
Tổng thống Trump ký lệnh cải cách cảnh sát hôm 16/6. (Ảnh: Youtube)

Lệnh hành pháp này cũng điều chuyển tiền liên bang cho hoạt động huấn luyện cảnh sát về cách thức ứng phó các vụ liên quan tới sức khỏe tâm thần, sốc ma túy và vô gia cư, cũng như xây dựng các tiêu chuẩn cho việc điều động nhân viên xã hội hỗ trợ cùng cảnh sát trong các sự vụ như vậy.

Lệnh hành pháp sẽ khuyến khích cảnh sát áp dụng “các tiêu chuẩn chuyên nghiệp cao nhất trong việc phục vụ cộng đồng”, ông Trump nói tại Vườn Hồng, Tòa Bạch Ốc trước khi chính thức ký lệnh.

Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng người dân Mỹ muốn cảnh sát đảm bảo an toàn cho họ, nhưng cũng muốn cảnh sát phải chịu trách nhiệm.

Giảm thiểu tội phạm và gia tăng các tiêu chuẩn không phải là các mục tiêu đối lập. Chúng không loại trừ lẫn nhau, mà chúng hỗ trợ cho nhau”, ông Trump nói.

Người Mỹ biết sự thật rằng: không có cảnh sát, sẽ có hỗn loạn; không có luật pháp, sẽ có tình trạng vô chính phủ; và không có an toàn, sẽ có thảm họa”, Tổng thống Trump nhấn mạnh.

Lệnh hành pháp này sẽ yêu cầu các cơ quan cảnh sát tiến hành chứng nhận độc lập những tiêu chuẩn mà họ có thể đáp ứng được, bao gồm sử dụng vũ lực và huấn luyện giảm leo thang xung đột, cũng như “các hệ thống cảnh báo sớm giúp nhận diện những cảnh sát nào có thể cần can thiệp” và “những thực hành tốt nhất liên quan tới can dự vào cộng đồng”.

Chỉ những cơ quan áp dụng các chứng nhận này mới có đủ điều kiện sử dụng tùy ý tiền trợ cấp từ liên bang.

Các cơ quan cảnh sát sẽ phải cấm nhân viên sử dụng biện pháp kẹp, ghì cổ đối tượng cần trấn áp “ngoại trừ những tình huống mà việc sử dụng các hành động vũ lực gây chết người được luật pháp cho phép”.

Tổng chưởng lý sẽ chịu trách nhiệm đặt ra các tiêu chuẩn mà dựa vào đó các tổ chức cảnh sát có thể ban hành các chứng nhận.

Lệnh hành pháp này cũng yêu cầu thiết lập một cơ sở dữ liệu quốc gia “liên quan tới các trường hợp sử dụng vũ lực quá mức liên quan tới các vấn đề thực thi pháp luật”.

Cơ sở dữ liệu này sẽ truy dấu những sĩ quan cảnh sát bị sa thải, bị tước chứng nhận hoặc bị kết án vì hành vi công vụ hoặc bị gửi đơn khiếu nại dân sự vì “sử dụng vũ lực không phù hợp”. Cơ sở dữ liệu cũng bao gồm những người đã từ chức hoặc nghỉ hưu “trong thời điểm đang tiến hành các cuộc điều tra liên quan tới sử dụng vũ lực”.

Lệnh hành pháp cũng chỉ đạo Bộ Y tế và Dân sinh phải “khảo sát các mô hình hỗ trợ cộng đồng giải quyết các vấn đề về sức khỏe tâm thần, vô gia cư và nghiện hút” và viết báo cáo về cuộc khảo sát này trong vòng 90 ngày.

Sau khi có báo cáo từ Bộ Y tế và Dân sinh, các nguồn lực liên bang sẽ được ưu tiên “hỗ trợ áp dụng rộng rãi các mô hình thành công”.

Lệnh mà Tổng thống Trump vừa ký đã nhận được sự ủng hộ của các tổ chức cảnh sát lớn trên toàn quốc, trong đó có Hiệp hội Cảnh sát Mỹ (Fraternal Order of Police), nghiệp đoàn cảnh sát lớn nhất nước Mỹ.

Lệnh hành pháp này được ban hành trong thời điểm tiếp diễn các cuộc biểu tình khắp cả nước sau khi công dân da màu George Floyd bị chết trong lúc cảnh sát Minneapolis chấp pháp. Bốn cảnh sát liên quan tới vụ việc này đã bị sa thải, và người trực tiếp gây ra cái chết của Floyd đang phải đối mặt với tội danh sát nhân cấp độ hai.

Nhiều cuộc biểu tình đã biến thành bạo động, bao gồm đốt phá, cướp của và tấn công cảnh sát. Chính phủ Mỹ cáo buộc các nhóm theo chủ nghĩa vô chính phủ, Antifa và các tổ chức cực đoan khác đã xúi giục và thực hiện các hành vi bạo loạn này.

Nhiều người biểu tình và một số chính trị gia Đảng Dân chủ đã lên tiếng yêu cầu cắt tiền chi cho các cơ quan cảnh sát, thậm chí đề xuất giải tán lực lượng này để thay bằng các tổ chức xã hội.

Tổng thống Trump và đa số chính trị gia Đảng Cộng hòa phản đối các yêu cầu trên.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc nói với giới truyền thông rằng lệnh hành pháp Tổng thống Trump ký hôm 16/6 chỉ là “bước đầu” và khẳng định “đây là hành động mạnh nhất mà nhánh Hành Pháp có thể làm được”.

Tổng Thống Trump hôm 16/6 khẳng định rằng: “Tôi sẵn sàng hợp tác với Quốc Hội để có thêm các biện pháp khác. Hy vọng họ sẽ cùng nhau đưa ra một giải pháp còn lớn hơn những gì tôi ký ban hành hôm nay”.

Đảng Dân chủ tại Quốc Hội Mỹ hồi đầu tháng này đưa ra một dự luật theo đó sẽ cấm cảnh sát dùng cách ghì cổ; cũng như không được dùng các trát đặc biệt để xông vào nhà dân mà không gõ cửa trước.

Tuần qua, giới lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng Viện nói rằng họ dự trù các luật đề xuất phải đợi tới sau kỳ nghỉ Lễ Độc Lập 4/7 mới có thể được xét tới.

Xuân Thành (Theo The Epoch Times, Reuters, NBC)

Xem thêm: