Hôm Thứ Sáu, đạo luật mang tên “phi đế quốc hóa” đã được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phê duyệt, trong đó cấm dùng các địa danh hoặc đồ hình hay ký hiệu liên quan tới Nga, văn hóa Nga, và lịch sử Nga ở các nơi công cộng trên phạm vi toàn quốc, theo Ukraine Pravda đưa tin.

230422 norus 01
Tượng “hữu nghị Nga-Ukraine” ở Kyiv bị phá dỡ tháng 4/2022. (Ảnh cắt từ video)

Trong vòng 3 tháng kể từ ngày ký cho đến lúc luật bắt đầu có hiệu lực, các bộ ngành phải lên kế hoạch và triển khai.

Tờ báo liệt kê một số ví dụ sẽ rơi vào phạm vi bị cấm bởi luật: tượng đài liên quan đến danh nhân, quan chức, đảng phái của Nga, tượng đài tuyên truyền cho cá nhân hoặc chính sách ủng hộ Nga; tên đường phố, vật thể nơi công cộng liên quan đến Nga, lịch sử hay văn hóa Nga; cờ, các đồ hình hay dấu hiệu đặc thù của Nga.

Tượng nhà thơ Nga Pushkin (danh nhân đầu thế kỷ 19) bị phá dỡ tháng 12/2022 ở Chernivtsi, Ukraine.

Tượng nữ hoàng Nga Catherine bị phá dỡ tháng 12/2022 ở Odessa, thành phố do bà kiến lập vào thế kỷ 18.

Từ thời vụ Maidan ở Kyiv những năm 2013–2014, chủ nghĩa dân tộc phát triển mạnh ở Ukraine, có thể thấy các tượng đài như tượng đài Lê Nin ở các nơi bị phá dỡ. Sau khi Tổng thống Viktor Yanukovych được cho là thân Nga bị lật đổ trong Cách mạng Nhân phẩm ở Ukraine, năm 2015 chính quyền mới của Tổng thống Petro Poroshenko đã ban luật mang tên phi xô viết hóa khiến hàng vạn tên đường phố hay địa danh thay đổi.

Kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra tháng 2/2022, thì cả tượng của danh nhân Nga cũng bị phá dỡ. Tượng đài của nhà thơ Pushkin (danh nhân đầu thế kỷ 19) cũng bị phá dỡ. Tượng nữ hoàng Nga Catherine ở Odessa, thành phố do chính bà kiến lập vào thế kỷ 18, cũng bị phá dỡ.

Năm ngoái The Guardian từng có báo cáo vấn đề này, và đưa ra một số nhận xét của dân chúng Ukraine.

“Những ai ngu muội mới làm thế này với Lev Tolstoy, một đại danh hào của thế giới chứ không chỉ của Nga hay Ukraine,” theo Ihor Serhiivych, một công dân Kyiv.

“Còn rất nhiều người [dòng dõi] Nga đang sống ở Kyiv, và họ đang bảo vệ người Ukraine nhiều hơn những người tây Ukraine mà đang tự nhận là tinh hoa,” ông nói thêm. Đông Ukraine là nơi có đông người nói tiếng Nga hơn, còn phía tây Ukraine là nơi mà theo ông miêu tả là có nhiều người tự nhận là “tinh hoa” của Ukraine.

“Nếu [bị dỡ bỏ] là tượng Putin thì tôi hiểu được, nhưng mà, các vị phải phân biệt được giữa kẻ thù và danh nhân văn học chứ.”

230422 norus 02
Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko tại nơi phá dỡ tượng hữu nghị Nga-Ukraine 12/2022, đã nói “Đừng giết anh em của mình. Đừng hiếp chị em của mình. Đừng hủy quốc gia bè bạn của mình. Đó là lý do hôm nay chúng tôi dỡ bỏ bức tượng này.”

“Tôi cho rằng cần suy nghĩ thêm. Tôi không thấy điều này có liên quan đến [chiến tranh] đang diễn ra. Điều này là một phần của lịch sử chúng ta,” theo Valetyna Hryhoryvycha, một người làm việc ở nhà ga.

Do đặc điểm lịch sử, Nga và Ukraine là cùng tổ tiên. Hiện nay trên lãnh thổ Ukraine còn một lượng không nhỏ người Nga hoặc có quan hệ thân quyến với người Nga đang sinh sống.

Nhật Tân