Bộ Lao động Mỹ hôm thứ Năm (26/3) đã công bố báo cáo số liệu lao động mới nhất, trong đó có khoảng 3,3 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp chỉ trong một tuần. Con số này vượt xa mức thất nghiệp kỷ lục 695.000 người trong một tuần vào năm 1982. 

Embed from Getty Images

Tại Ipswich Shellfish Co ở Ipswich, Massachusetts hôm 26/3, một khách hàng trả tiền hàng từ một máy thanh toán tiền cách nhân viên bán hàng nhiều mét để thực hiện “giữ khoảng cách xã hội” ứng phó với virus corona. (Ảnh: Joseph Prezioso / AFP) (Photo by JOSEPH PREZIOSO/AFP via Getty Images)

Ông Heidi Shierholz, chuyên gia chính sách tại Viện Chính sách Kinh tế viết trên Twitter: “Tôi là chuyên gia kinh tế lao động lâu năm và tôi chưa từng thấy bất kỳ con số thất nghiệp nào như thế này trước đây”.

Một số chuyên gia kinh tế cho rằng do các quy định về điều kiện được hưởng trợ cấp thất nghiệp, nên con số thất nghiệp thực tế tại Mỹ hiện nay còn cao hơn rất nhiều. Nhiều lao động bị mất việc làm nhưng vẫn không đủ điều kiện được hưởng trợ cấp thất nghiệp và có thể còn nhiều người chưa thể nộp đơn.

Các quy định về điều kiện được hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Mỹ là khác nhau theo các bang. Chính phủ liên bang và chính quyền các tiểu bang đồng thời quản lý các chương trình trợ cấp thất nghiệp.

Theo Washington Post, các lao động hợp đồng ngắn hạn, lao động tự do và sinh viên làm việc bán thời gian, cũng như lao động không hợp đồng thường không đủ kiều kiện được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Lao động có tiền hoa hồng khách hàng thưởng như phục vụ bàn, nhân viên khách sạn cũng thuộc vào nhóm gặp khó khăn khi chính sách hưởng trợ cấp thất nghiệp dành cho các đối tượng này khác nhau theo từng bang.

Số lượng lao động bị sa thải cũng đang gây quá tải cho các văn phòng giải quyết vấn đề thất nghiệp trên khắp nước Mỹ, theo New York Times đưa tin. Quá đông người nộp đơn trực tuyến cùng lúc đã khiến các trang web nhận hồ sơ trợ cấp thất nghiệp bị quá tải. Điều này cho thấy thực tế nhiều người vẫn chưa thể hoàn thành nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp và số này sẽ chưa được đưa vào báo cáo của Bộ Lao động.

Chính phủ và Quốc hội Mỹ cũng đang nỗ lực để giải quyết vấn đề một số lượng lớn lao động thất nghiệp nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp. Các nhà lập pháp Mỹ tuần qua đã thúc đẩy mở rộng điều kiện thất nghiệp để mang lại lợi ích nhiều hơn cho những người làm việc tự do và bán thời gian trong dự luật gói cứu trợ 2 nghìn tỷ USD đã được Thượng viện thông qua vào cuối ngày 25/3 (giờ Mỹ).

Gói cứu trợ nêu trên cũng sẽ cho phép chi thêm 600 USD/tuần vào khoản trợ cấp thất nghiệp của mỗi người hiện tại. Khoản bổ sung này sẽ được thực hiện trong 4 tháng.

Bộ Lao động cũng đã ban hành văn bản hướng dẫn để giúp chính quyền các bang có thể linh động hơn trong việc điều chỉnh các chương trình trợ cấp thất nghiệp trong các tháng tới và có thể mở rộng gói trợ cấp thất nghiệp nếu cần.

Bất chấp các nỗ lực của Chính phủ và Quốc hội, các chuyên gia kinh tế dự báo rằng làn sóng sa thải lao động tại Mỹ sẽ tiếp tục gia tăng khi đại dịch virus corona Vũ Hán khiến các doanh nghiệp phải đóng cửa và kìm kẹp nền kinh tế.

Ông Betsey Stevenson, giáo sư chính sách công tại Đại học Michigan viết trên Twitter: “196 triệu người Mỹ đã đang được yêu cầu phải ở nhà. Không phải tất cả số người này đều có thể được trả lương. Nhiều người không thất nghiệp lâu dài, nhưng bị xáo trộn công việc tạm thời. 3,28 triệu người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp chỉ là một phần nhỏ trong số 196 triệu người và tôi cho rằng chúng ta sẽ thấy nhiều người thất nghiệp hơn nữa trong tuần tới”.

Tổng thống Donald Trump hiểu rõ được tầm quan trọng của việc nối lại sản xuất. Trong buổi họp báo thường nhật hôm thứ Năm 26/3 (giờ địa phương) cập nhật về tình hình xử lý đại dịch virus Vũ Hán, ông Trump tiếp tục khẳng định nước Mỹ sớm hay muộn cũng “phải trở lại làm việc”.

Chúng ta sẽ phải trở lại làm việc. Đất nước chúng ta được lập nên dựa trên điều đó”, Tổng thống Trump nhấn mạnh và ông nói thêm rằng mọi người “sẽ thực hiện” giãn cách xã hội nhiều nhất có thể khi họ bắt đầu làm việc lại.

Tổng thống Trump hôm thứ Năm (26/3) cũng đã gửi thư tới các thống đốc bang nói rằng ông sẽ tìm cách phân loại các khu vực trên toàn quốc thành các vùng khác nhau dựa theo các mức độ rủi ro virus corona.

Căn cứ vào tiêu chí dựa trên các dữ liệu dịch bệnh, chúng tôi sẽ đề xuất các hướng dẫn phân chia các vùng trên cả nước thành khu vực rủi ro cao, khu vực rủi ro trung bình và khu vực rủi ro thấp”, ông Trump viết trong thư. Ông lưu ý thêm rằng ông sẽ họp kín với các chuyên gia y tế để soạn thảo các hướng dẫn mới này. Trong thư, ông Trump không nói rõ khi nào thì các hướng dẫn mới sẽ có hiệu lực.

Trong khi chúng ta tăng cường các biện pháp bảo vệ chống virus corona, người Mỹ trên khắp cả nước cũng đang hy vọng sớm đến ngày họ có thể nối lại cuộc sống kinh tế, xã hội và tôn giáo bình thường”, ông Trump viết.

Tính đến ngày 26/3, theo thống kê của Đại học Johns Hopkins, nước Mỹ đã có 83.507 ca nhiễm virus corona Vũ Hán (tăng gần 15.000 ca trong vòng 24 giờ) và 1.201 trường hợp tử vong. Số ca nhiễm bệnh tại Mỹ đã vượt con số tại Trung Quốc mà chế độ Bắc Kinh báo cáo.

Như Ngọc

Xem thêm: