Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Hai (2/7) đã cảnh báo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) rằng “chúng tôi sẽ làm điều gì đó” nếu Mỹ không được đối xử phù hợp. Phát biểu của ông Trump đến sau khi có đồn đoán cho rằng Mỹ chuẩn bị rút khỏi WTO.

Tong thong Trump tiep Thu tuong Ha Lan Mark Rutte
Tổng thống Trump tiếp Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tại Nhà Trắng hôm 2/7. (Ảnh qua Metro US)

Phát biểu với báo giới trong cuộc gặp Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tại Nhà Trắng hôm thứ Hai (2/7), Tổng thống Trump cho hay: “WTO đã đối xử với Mỹ rất, rất tồi tệ và tôi hy vọng họ thay đổi cách thức đó”.

Ông Trump nói thêm rằng “với WTO Mỹ đang gặp bất lợi lớn. Hiện nay, chúng tôi chưa có bất cứ kế hoạch gì, nhưng nếu họ không đối xử với chúng tôi phù hợp, chúng tôi sẽ làm điều gì đó”. Tổng thống Trump không tiết lộ cụ thể hành động của Mỹ.

Tuy nhiên, ngoại giới đánh giá bình luận nêu trên của ông Trump là để đáp lại việc hãng tin Axios đăng bài viết dẫn theo nguồn tin giấu tên tiết lộ chính phủ Trump đã soạn dự luật đề xuất cho phép ông Trump tăng thuế quan theo ý muốn và đàm phán thuế suất đặc biệt với các quốc gia đặc biệt – vi phạm hai nguyên tắc cơ bản của WTO.

Axios hôm thứ Hai (2/7) đưa tin họ đã có được một bản thảo về dự luật do chính phủ Mỹ soạn thảo theo lệnh của Tổng thống Trump, trong đó tuyên bố rằng nước Mỹ từ bỏ các nguyên tắc cơ bản của WTO.

Theo Axios, dự luật có tên gọi “Đạo luật Thuế Công bằng và Đối ứng Hoa Kỳ” sẽ cho phép ông Trump có quyền đơn phương bỏ qua hai nguyên tắc cơ bản nhất của WTO và đàm phán một-một với bất kỳ quốc gia nào:

  1. Nguyên tắc “Quốc gia được Ưu đãi nhất” quy định rằng các quốc gia không thể đặt thuế suất khác nhau với các quốc gia khác nhau vượt ngoài các thỏa thuận thương mại tự do.
  2. Nguyên tắc “Các Thuế suất ràng buộc” là các mức trần thuế quan mà mỗi thành viên WTO đã đồng ý trong các cuộc đàm phán trước.

Trước đó, vào hôm thứ Sáu (29/6), tờ Axios, dẫn theo nguồn tin giấu tên có liên quan tới các cuộc thảo luận của tổng thống, cho rằng ông Trump đã nói với các cố vấn của ông về ý định rút nước Mỹ khỏi WTO.

Lập tức Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steve Mnuchin lên tiếng cho rằng báo cáo của Axios về việc ông Trump muốn nước Mỹ rút khỏi WTO là không đúng sự thật.

Đó không phải là tin tức cập nhật… điều đó không đúng”, ông Mnuchin nói với Fox Business Network hôm thứ Sáu (29/6) và gọi báo cáo của Axios là “fake news”.

Hôm thứ Hai (2/7), phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói rằng ông Trump đang tập trung sửa chữa các vấn đề thương mại toàn cầu, không rời WTO – nền tảng của hệ thống thương mại thế giới thời hậu Thế chiến II.

Hiện tại ông ấy muốn nhìn thấy hệ thống này được sửa chữa, và đó là điều ông đang tập trung làm”, bà Sanders nói vậy và cho biết thêm: “Ông [Trump] đã làm rõ rằng ông có quan ngại về một số khía cạnh [của WTO] mà ông thấy là không công bằng. Trung Quốc và các nước khác đã sử dụng WTO để thu lợi cho họ. Chúng tôi đang tập trung sửa chữa hệ thống này”.

WTO là hệ thống thương mại quốc tế lớn nhất toàn cầu với 164 thành viên, thống nhất các quy tắc thương thương mại giữa các nước tham gia. WTO tuyên bố mục tiêu quan trọng của tổ chức là mở cửa thương mại vì lợi ích của tất cả các thành viên.

Tại Geneva, phát ngôn viên của WTO Keith Rockwell cho biết chưa có bất kỳ quan chức nào của chính phủ Mỹ thông tin chính thức với Ban thư ký WTO về việc họ có ý định rút lui khỏi tổ chức này.

Xuân Thành

Xem thêm: