Thượng viện Mỹ hôm thứ Năm (14/3) đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết bác bỏ tuyên bố khẩn cấp quốc gia của Tổng thống. Ông Trump lập tức thề sẽ dùng quyền phủ quyết (VETO) để ngăn chặn nghị quyết này.

tuong-bien-gioi
Một đoạn tường biên giới Mỹ – Mexico được chụp ở phía tây Nogales, Ariz., ngày 23/5/2018. (Ảnh: Samira Bouaou/The Epoch Times)

Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát hôm 14/3 đã bỏ phiếu chuẩn thuận nghị quyết chấm dứt tuyên bố khẩn cấp quốc gia của Tổng thống Trump với số phiếu 59-41. 12 Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã ủng hộ toàn bộ 47 Thượng nghị sĩ Dân chủ chống lại ông Trump.

Ngay sau khi có kết quả bỏ phiếu tại Thượng viện, Tổng thống Trump đã tweet: “VETO!”

Ông Trump đã nói rằng ông “100%” sẽ phủ quyết nghị quyết của Quốc hội và sau đó lưỡng viện sẽ cần phải bỏ phiếu với đa số 2/3 tán thành mới có thể vượt qua được phủ quyết của tổng thống.

Trước khi Thượng viện bỏ phiếu, Tổng thống Trump nói: “Tôi sẽ phải phủ quyết. Đây là một cuộc bỏ phiếu về an ninh biên giới, và đó là một cuộc bỏ phiếu về ma túy, buôn lậu và tất cả những điều đó. Và tôi nghĩ phần lớn Thượng nghị sĩ Cộng hòa hoàn toàn hiểu điều đó.”

Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát đã thông qua nghị quyết bác bỏ tuyên bố khẩn cấp quốc gia của ông Trump từ ngày 26/2 với 245 phiếu thuận, 182 phiếu chống. Tất cả các Dân biểu Dân chủ cùng 13 Dân biểu Cộng hòa ủng hộ nghị quyết này.

Phát biểu với báo giới trước cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện, lãnh đạo Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cho hay: “Đảng Dân chủ và Cộng hòa biết sự thật buồn: “Tổng thống không ban hành tình trạng khẩn cấp vì có tình huống như vậy. Ông ta tuyên bố tình trạng khẩn cấp vì ông đã thua tại Quốc hội và muốn đi đường vòng.”

Trong khi đó, lãnh đạo đa số Thượng viện McConnell nói rằng ông Trump “đang làm việc trong khuôn khổ luật pháp hiện hành”. Thượng nghị sĩ Cộng hòa nói thêm rằng nếu các thượng nghị sĩ không thích trao quyền cho tổng thống theo Đạo luật Khẩn cấp Quốc gia, thì “họ nên sửa” đạo luật này.

Theo Epoch Times, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa gia nhập cùng đảng Dân chủ ủng hộ nghị quyết bác bỏ tuyên bố khẩn cấp của tổng thống vì họ lo lắng rằng các tổng thống – trong đó có thể có các tổng thống tương lai của đảng Dân chủ – có thể chiếm quyền Quốc hội để tài trợ tiền cho chính phủ và sử dụng chiến thuật này nhằm thông qua các chương trình ưu tiên đảng phái.

Một trợ lý của lãnh đạo Hạ viện nói với báo giới rằng Hạ viện sẽ tổ chức bỏ phiếu chống lại VETO của ông Trump vào ngày 26/3.

Ngoại giới đánh giá rằng lưỡng viện Mỹ gần như không thể vượt qua được phủ quyết của ông Trump và vấn đề liên quan tới tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia sẽ phải được giải quyết tại tòa án.

Ông Trump từng nói rằng có thể các tòa án cấp thấp sẽ chặn tuyên bố khẩn cấp quốc gia, nhưng cuối cùng Tòa án Tối cao với đa số thẩm phản bảo thủ sẽ bảo vệ tuyên bố của ông.

Được biết, quyền tuyên bố khẩn cấp quốc gia được trao cho các tổng thống Mỹ từ năm 1976 theo Đạo luật Khẩn cấp Quốc gia. Quyền này đã được các tổng thống Mỹ sử dụng 59 lần, phần nhiều thường dùng để áp đặt các chế tài với các đối thủ nước ngoài, nhưng cũng nhằm giải quyết các vấn đề sức khỏe công cộng (dịch H1N1), và các quan ngại về an ninh quốc gia (sau vụ khủng bố 11/9).

Xuân Thành