Hai chiến đấu cơ Trung Quốc hôm 31/3 đã cố tình bay qua biên giới trên biển giữa Đại Lục và Đài Loan. Đây được cho là hành động gây hấn quân sự chưa từng có tiền lệ của Bắc Kinh đối với hòn đảo dân chủ bên kia bờ Eo biển.

Embed from Getty Images

Hình ảnh chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc tại một triển lãm quân sự năm 2013. (Ảnh: MARK RALSTON/AFP/Getty Images)

Theo Thông tấn Xã Đài Loan (CNA), hành động xâm nhập lãnh hải nêu trên xảy ra vào khoảng 11 giờ sáng ngày 31/3 khi hai chiến đấu cơ J-11 của không lực Trung Quốc bay qua đường trung tâm của Eo biển Đài Loan.

Đáp trả hành động của Trung Quốc, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã điều các chiến đấu cơ của họ thực hiện ngăn chặn hai phi cơ của Bắc Kinh. Căng thẳng trên không đã diễn ra khoảng 10 phút trước khi các chiến đấu cơ Trung Quốc đã bay trở về không phận của họ.

Bộ Ngoại giao Đài Loan hôm 31/3 phát đi tuyên bố trên tài khoản Twitter của Bộ này cho hay: “Đó là hành động cố tình, liều lĩnh và khiêu khích. Chúng tôi đã thông tin cho các đối tác khu vực và lên án Trung Quốc về hành vi như vậy.”

CNA dẫn tuyên bố của phát ngôn viên của Văn phòng tổng thống Đài Loan, ông Alex Huang cho biết hành động của Trung Quốc là dấu hiệu của “sự thiếu trách nhiệm quốc tế,” đồng thời “đang ngang nhiên cố gắng phá hủy hiện trạng” giữa hai nước.

Ông Huang kêu gọi Bắc Kinh “không nên trở thành kể gây rắc rối quốc tế” bằng việc thực hiện “các hành động tương tự gây nguy hiểm cho hòa bình khu vực.”

Phát ngôn viên Viện Mỹ tại Đài Loan (có vai trò tương đương Đại sứ Quán Mỹ) trong lá thư gửi chi nhánh Châu Á – Thái Bình Dương của Đài Truyền hình NTD trụ sở New York, đã kêu gọi Trung Quốc “chấm dứt các nỗ lực bắt nạt” vì những hành động này “gây tổn hại và không đóng góp cho sự ổn định khu vực.”

Ông Mansour viết: “Phù hợp với Đạo luật Quan hệ Đài Loan, Mỹ coi bất kỳ nỗ lực nào xác định tương lai của Đài Loan bằng các biện pháp không phải hòa bình như tẩy chay hoặc cấm vận là gây quan ngại nghiêm trọng cho nước Mỹ.”

Trả lời phỏng vấn tờ The Epoch Times, ông Kuo Yu-jen – giáo sư tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc và Châu Á Thái Bình Dương của Đại học Quốc gia Đài Loan Tôn Dật Tiên đã nhận định rằng hành động xâm nhập Đài Loan có chủ ý vừa qua của Trung Quốc chính là thông điệp mà Bắc Kinh muốn gửi tới Washington và Đài Bắc.

Giáo sư Kuo cho rằng Bắc Kinh đang phản ứng lại quyết tâm bảo vệ Đài Loan ngày càng tăng lên của Mỹ khi Hải quân Mỹ đã điều động tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan 6 lần trong 8 tháng qua. Lần gần nhất Mỹ điều tàu chiến tới Đài Loan là vào ngày 24/3 khi một tàu khu trục và một tàu Cảnh sát Biển Mỹ đã đi qua Eo biển Đài Loan. Quân đội Mỹ lấy lý do rằng chuyến hành trình này là cần thiết để đảm bảo khu vực “Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.”

Ông Kuo nói thêm rằng Trung Quốc cũng muốn khẳng định năng lực của mình khi có các báo cáo của truyền thông Đại Lục hồi đầu tháng Ba loan tin Đài Loan có ý định mua thêm xe tăng M1 và chiến đấu cơ F-16V của Mỹ. Ông Kuo giải thích rằng chiến đấu cơ F-16V là lựa chọn quân sự tốt để đối phó với không lực Trung Quốc.

Theo truyền thông Đài Loan, lần gần nhất chiến đấu cơ Trung Quốc cố ý bay qua đường trung tâm Eo biển là vào tháng 7/2011. Vào thời điểm đó, Đài Loan đang cố gắng đảm bảo mua các chiến đấu cơ F-16C/D của Mỹ. Chính phủ Mỹ sau đó đã quyết định không bán các chiến đấu cơ này cho Đài Loan.

Trong một diễn biến liên quan, các thượng nghị sĩ Cộng hòa và Dân chủ Mỹ hôm 26/3 đã giới thiệu ra Thượng viện dự luật “Đạo luật Đảm bảo Đài Loan”. Dự luật này nhằm tìm cách làm sâu sắc thêm mối quan hệ an ninh, kinh tế và văn hóa giữa Wasington và Đài Bắc.

Theo The Epoch Times, một trong những quyền hạn của dự luật sẽ yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ nỗ lực đưa Đài Loan tham gia vào các cuộc tập trận chung với quân đội Mỹ và đồng minh.

Xuân Thành