Trung Quốc, Iran và Nga đã tiến hành cuộc tập trận hải quân chung trong ba ngày ở Vịnh Oman. Đây là cuộc tập trận chung thứ hai kể từ năm 2019.

“Trung Quốc đã cử tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường Urumqi, tàu tiếp liệu toàn diện Taihu, trực thăng đóng trên tàu và 40 thành viên của Lực lượng Thủy quân Lục chiến thuộc Hải quân PLA tham gia cuộc tập trận”, Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo hôm thứ Năm.

Cuộc tập trận đã được tổ chức từ thứ Ba đến thứ Năm, nhằm chứng minh khả năng của ba quốc gia trong việc “cùng bảo vệ an ninh hàng hải” và thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực, Bộ cho biết trong một tuyên bố trên trang web của mình.

Cuộc tập trận ba bên đầu tiên đã diễn ra vào tháng 12 năm 2019 và cũng được tiến hành ở Vịnh Oman, nơi kết nối Ấn Độ Dương với Vịnh Ba Tư qua eo biển Hormuz – điểm trung chuyển dầu quan trọng nhất thế giới.

Các cuộc tập trận mới nhất diễn ra vào thời điểm cả ba quốc gia đều có mâu thuẫn với Mỹ về các vấn đề khác nhau.

Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đang đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế do Mỹ đứng đầu nếu đất nước của ông tấn công Ukraine, đã gặp Tổng thống Iran Ebrahim Raisi tại Moscow hôm thứ Tư.

Cuộc gặp giữa hai bên diễn ra trong bối cảnh việc Nga tiếp tục tăng cường quân gần biên giới Ukraine, làm dấy lên lo ngại về một cuộc tấn công sắp xảy ra, trong khi Iran cũng đang đối mặt với thời điểm quyết định cho việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran.

Nga và Trung Quốc nằm trong số các cường quốc thế giới đã đồng ý thỏa thuận với Iran vào tháng 7 năm 2015, cùng với Mỹ, Anh, Pháp và Đức. Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã từ bỏ hiệp ước và khôi phục các lệnh trừng phạt vào năm 2018.

Trong cuộc hội đàm, ông Putin đã ca ngợi “sự hợp tác chặt chẽ” giữa Nga và Iran trên trường quốc tế, trong khi ông Raisi nói “những hoàn cảnh đặc biệt ngày nay đòi hỏi sức mạnh tổng hợp đáng kể giữa hai nước chúng ta chống lại chủ nghĩa đơn phương của Mỹ”.

Bắc Kinh cũng tái khẳng định phản đối các biện pháp trừng phạt đơn phương của Mỹ đối với Iran khi Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp người đồng cấp Iran Hossein Amirabdollahian vào tuần trước tại Vô Tích, nơi hai người chính thức đưa ra thỏa thuận 25 năm về hợp tác năng lượng, kinh tế và an ninh được ký kết hồi năm ngoái.

Theo Yang Jin, nhà nghiên cứu các vấn đề Nga tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc ở Bắc Kinh, cuộc tập trận chung có ý nghĩa chiến lược và thể hiện thiện chí của ba nước trong việc tăng cường hợp tác trong các vấn đề quốc tế và duy trì ổn định khu vực.

Ông Yang nói: “Tất cả [ba quốc gia] đều phải đối mặt với áp lực địa chính trị to lớn và các mối đe dọa từ các cường quốc nước ngoài. “Quan hệ giữa Iran và Mỹ đặc biệt căng thẳng vì vấn đề hạt nhân Iran”.

Zhou Chenming, một nhà nghiên cứu tại viện khoa học và công nghệ quân sự Yuan Wang ở Bắc Kinh, nói cuộc tập trận chung cho thấy Trung Quốc coi trọng an ninh ở Vịnh Oman và các vùng biển lân cận như thế nào vì lo ngại về ảnh hưởng kinh tế.

Một phần năm lượng dầu của thế giới đi qua eo biển Hormuz, trong khi Trung Quốc có lợi ích chiến lược đối với cảng Chabahar của Iran trên Vịnh Oman.

Đối với Nga, các cuộc tập trận cho thấy ý định của Moscow trong việc mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình trong khu vực sau khi sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Trung Đông và Afghanistan suy giảm, ông Zhou nói.

Ông giải thích: “Sự ổn định của Vịnh Ba Tư là rất quan trọng đối với Trung Quốc vì hàng hóa Trung Quốc được vận chuyển đến châu Âu qua tuyến đường thủy này và các tàu cũng mang dầu trở lại, vì vậy Trung Quốc có những lo ngại riêng ở đây”.

“Iran cũng muốn tăng cường tầm nhìn quốc tế và củng cố sức mạnh của mình bằng cách tăng cường hợp tác với Nga và Trung Quốc khi nước này đang đấu tranh để khôi phục thỏa thuận hạt nhân”.

Tiến Minh (theo SCMP)

Xem thêm: