AP đưa tin, Quân đội Trung Quốc hôm Thứ Hai tuyên bố họ “sẵn sàng chiến đấu” sau khi hoàn thành 3 ngày tập trận xung quanh Đài Loan. Đây là lần tập trận quy mô lớn mang tên ‘Joint Sword’, mô phỏng phong tỏa quốc đảo này. Cũng là để đáp trả chuyến đi của tổng thống Đài Loan tới Mỹ vào tuần trước.

230419 pla 01
Hàng không mẫu hạm Sơn Đông trong đợt tập trận của Trung Quốc. (Ảnh cắt từ video)

Tập trận của quân đội PLC quanh Đài Loan hôm 10/4:

“Quân đội luôn sẵn sàng chiến đấu và có thể chiến đấu bất cứ lúc nào, để kiên quyết đập tan mọi hình thức ‘độc lập của Đài Loan’ và các nỗ lực can thiệp của nước ngoài,” Quân đội Trung Quốc tuyên bố hôm 10/4.

Các cuộc tập trận lần này cũng tương tự các cuộc tập trận mà Trung Quốc tiến hành vào tháng 8 năm ngoái, khi họ tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào các mục tiêu ở vùng biển xung quanh Đài Loan để trả đũa chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi, nhưng lần này quy mô nhỏ hơn và ít gây rối hơn.

Các chuyên gia quân sự cho rằng cuộc tập trận vừa là sự đe dọa vừa là cơ hội để quân đội Trung Quốc thực hành phong tỏa Đài Loan bằng cách phong tỏa giao thông đường biển và đường không, một lựa chọn chiến lược quan trọng mà quân đội Trung Quốc có thể theo đuổi trong trường hợp viện đến vũ lực để chiếm Đài Loan.

Các hành động của Trung Quốc diễn ra sau sứ mệnh tế nhị của Tổng thống Thái Anh Văn, nhằm củng cố các liên minh ngoại giao đang suy giảm của Đài Loan ở Trung Mỹ và tăng cường hỗ trợ của Hoa Kỳ, một chuyến đi được kết thúc bằng cuộc gặp nhạy cảm với Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy ở California. Một phái đoàn quốc hội Hoa Kỳ cũng đã gặp bà Thái Anh Văn vào cuối tuần qua tại Đài Loan sau khi bà trở về.

Trung Quốc đã phản ứng ngay lập tức với cuộc họp với ông McCarthy bằng cách áp đặt lệnh cấm đi lại và trừng phạt tài chính đối với những người liên quan đến chuyến đi Mỹ của bà Thái Anh Văn và với hoạt động quân sự gia tăng cho đến cuối tuần.

Kuo Yu-jen, chuyên gia nghiên cứu quốc phòng và giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia tại Đài Loan, đã bình luận, “Trung Quốc muốn dùng bất kỳ gia tăng tương tác ngoại giao nào giữa Mỹ và Đài Loan như một cái cớ để huấn luyện quân đội của mình.”

Bắc Kinh nói rằng sự tiếp xúc giữa các quan chức nước ngoài và chính phủ dân chủ của quốc đảo sẽ khuyến khích người Đài Loan muốn độc lập chính thức, một bước mà Đảng Cộng sản cầm quyền của Trung Quốc nói sẽ dẫn đến chiến tranh. Các bên chia rẽ vào năm 1949 sau một cuộc nội chiến, và Đảng Cộng sản nói rằng hòn đảo này có nghĩa vụ phải tái nhập vào đất liền, bằng vũ lực nếu cần thiết.

Sau khi bà Pelosi đến thăm Đài Loan hồi năm ngoái, Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tấn công tên lửa vào các mục tiêu ở vùng biển xung quanh Đài Loan, đồng thời đưa tàu chiến và máy bay chiến đấu qua đường trung tuyến của eo biển Đài Loan. Trung Quốc cũng bắn tên lửa vượt qua chính hòn đảo đã hạ cánh trong vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản, trong một sự leo thang đáng kể.

Các cuộc tập trận bắn đạn thật đã làm gián đoạn các chuyến bay và vận chuyển tại một trong những tuyến đường vận chuyển nhộn nhịp nhất đối với thương mại toàn cầu. Ông Kuo nói rằng lần này, hoạt động vận chuyển và giao thông hàng hải phần lớn vẫn diễn ra như bình thường.

Cuộc tập trận lần này tập trung nhiều hơn vào sức mạnh không quân. Đài Loan báo cáo đã chứng kiến hơn 200 chuyến bay của máy bay chiến đấu Trung Quốc trong 3 ngày qua. Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV, trích dẫn Quân đội Giải phóng Nhân dân, cho biết các cuộc tập trận là “mô phỏng việc phong tỏa chung” Đài Loan cũng như “làn sóng tấn công mô phỏng” vào các mục tiêu quan trọng trên đảo.

Hôm thứ Hai, Quân đội Trung Quốc PLA tuyên bố tàu sân bay Sơn Đông của họ lần đầu tiên tham gia cuộc tập trận bao vây Đài Loan. PLA đưa ra một đoạn video về một máy bay chiến đấu cất cánh từ boong tàu trong một bài đăng trên Weibo, nền tảng truyền thông xã hội.

Han Gan-ming, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu An ninh và Quốc phòng do chính phủ hậu thuẫn, nhận định rằng sự xuất hiện của tàu sân bay Sơn Đông ở Thái Bình Dương cho thấy, nó có thể được sử dụng để ngăn chặn quân đội nước ngoài đến giúp đỡ Đài Loan.

“Trong tương lai nếu có một hoạt động quân sự tương tự, thì Đài Loan sẽ phải đối mặt với nó một mình,” ông Han nói.

Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, từ 6h sáng Chủ Nhật đến 6h sáng Thứ Hai, tổng cộng 70 máy bay đã được phát hiện và một nửa đã vượt qua trung tuyến của eo biển Đài Loan, ranh giới không chính thức từng được cả hai bên ngầm chấp nhận. Trong số các máy bay vượt qua dải phân cách có 8 máy bay chiến đấu J-16, 4 máy bay chiến đấu J-1, 8 máy bay chiến đấu Su-30 và máy bay trinh sát. Đài Loan cũng theo dõi các máy bay chiến đấu J-15, cặp với hàng không mẫu hạm Sơn Đông.

Đến tối Thứ Hai, Bộ Quốc phòng Đài Loan báo cáo có thêm 91 chuyến bay của máy bay ném bom, cũng như nhiều máy bay chiến đấu, máy bay cảnh báo sớm và máy bay vận tải quân sự.

Theo Bộ Quốc phòng của quốc đảo, cả ngày Thứ Sáu và Thứ Bảy, trong đó 8 tàu chiến và 71 máy bay được phát hiện gần Đài Loan. Bộ nói trong một tuyên bố rằng bộ đang tiếp cận tình hình từ quan điểm “không leo thang xung đột và không gây ra tranh chấp”.

Đài Loan nói họ đã theo dõi các động thái của Trung Quốc thông qua các hệ thống tên lửa trên đất liền, cũng như từ các tàu hải quân của chính họ.

Quấy rối quân sự của Trung Quốc đối với Đài Loan đã gia tăng trong những năm gần đây với các máy bay hoặc tàu được gửi tới hòn đảo gần như hàng ngày, với số lượng tăng lên do các hoạt động nhạy cảm. Hoạt động quân sự đã tăng lên một bậc kể từ chuyến thăm của bà Pelosi, với các máy bay chiến đấu của PLA Trung Quốc thường xuyên bay qua đường ranh giới ở giữa. Các chuyên gia nói các tàu hải quân của PLA thường xuyên di chuyển trong vùng biển ngoài khơi bờ biển phía đông bắc của Đài Loan.

Trong khi đó, ở phía nam Biển Đông (Biển Nam Trung Quốc), Hạm đội 7 của Hoa Kỳ cho biết tàu khu trục tên lửa USS Milius của họ đã đi qua Đá Vành Khăn trong một hoạt động tự do hàng hải. Trung Quốc đã xây dựng một hòn đảo nhân tạo trên thực thể biển để tuyên bố chủ quyền đối với vùng lãnh thổ đang tranh chấp.

Trung Quốc nói rằng Hoa Kỳ “xâm phạm bất hợp pháp” vào vùng biển gần rạn san hô mà không có sự cho phép của chính phủ Trung Quốc, theo một tuyên bố từ bộ chỉ huy phía nam của quân đội Trung Quốc.

Ngoài các cuộc diễn tập quân sự, ông Kuo cho hay ông lo lắng về các thông báo từ Cục An toàn Hàng hải Phúc Kiến từ tuần trước, khi họ nói rằng họ sẽ tiến hành “kiểm tra tại chỗ” các tàu chở hàng và tàu làm việc ở eo biển Đài Loan như một phần của cuộc thực tập tuần tra.

“Đầu tiên họ sẽ nhắm mục tiêu vào các tàu đi lại giữa eo biển, sau đó họ sẽ nhắm mục tiêu vào bất kỳ tàu quốc tế nào,” ông nói. “Dần dần điều này sẽ trở thành hiện trạng mới trên thực tế.”

Một trong những đại diện của Hoa Kỳ đã tham dự cuộc họp với bà Thái Anh Văn vào tuần trước cho hay vào hôm Thứ Bảy, rằng Hoa Kỳ phải xem xét nghiêm túc mối đe dọa mà Trung Quốc đặt ra cho Đài Loan. Chủ tịch Ủy ban Lựa chọn Hạ viện Hoa Kỳ về Trung Quốc Mike Gallagher, thuộc đảng Cộng hòa, nói với AP rằng ông dự định lãnh đạo ủy ban của mình làm việc để củng cố khả năng phòng thủ của chính quyền đảo, khuyến khích Quốc hội xúc tiến viện trợ quân sự cho Đài Loan.

Nhật Tân