Vào thứ Sáu (ngày 25/2) theo giờ địa phương, Tổng thống Biden đã đề cử Thẩm phán liên bang Hoa Kỳ Kentanji Brown Jackson kế nhiệm Thẩm phán Tối cao Pháp viện Stephen Breyer. Nếu được Thượng viện Hoa Kỳ xác nhận, thì bà sẽ trở thành người phụ nữ da đen đầu tiên ngồi ghế Thẩm phán Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ.

p2908312a447515029
Thẩm phán Kentanji Brown Jackson của Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ cho Đặc khu Columbia, người được ông Biden đề cử làm Thẩm phán Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ. (Ảnh: H2rty / Wikipedia / CC BY-SA 4.0)

Sau 28 năm nhậm chức tại Tối cao Pháp viện, vào tháng trước ông Stephen Breyer đã tuyên bố sẽ nghỉ hưu, nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào mùa hè năm nay (2022). Điều này mở đường cho ông Biden thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình là đề cử người phụ nữ da đen đầu tiên vào Tối cao Pháp viện hồi năm 2020.

Mặc dù Chánh án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ John Roberts đôi khi đứng về phe tự do được tổ hợp thành từ Thẩm phán Elena Kagan và Thẩm phán Sonia Sotomayor, nhưng ngay cả việc bà Jackson thay thế ông Breyer cũng không thay đổi cấu trúc tư tưởng của Tối cao Pháp viện – phe bảo thủ chiếm ưu thế với đa số 6-3.

Đây là một trong những thành tựu chính mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump để lại.

Bà Jackson, 51 tuổi, là một trong những ứng cử viên được Nhà Trắng của ông Biden cân nhắc cho vị trí thẩm phán Tối cao Pháp viện, bà có một lý lịch đặc biệt.

Bà từng là thẩm phán Tòa án sơ thẩm liên bang Hoa Kỳ trong 8 năm, nhưng không có kinh nghiệm làm công tố viên hoặc luật sư công ty lớn. Trước khi trở thành thẩm phán, bà Jackson từng là người bảo vệ công khai đại diện cho các bị cáo nghèo khó phạm tội hình sự và từng là phó chủ tịch Ủy ban Kết án Hoa Kỳ.

Vào tháng 6/2021, chính quyền Biden đã chọn bà Jackson làm thẩm phán tại Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ cho Đặc khu Columbia, thay thế ông Merrick Garland, người được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ.

Lý lịch tư pháp của bà Jackson đáng lo ngại

Hồ sơ tư pháp của bà Jackson đã phải đối mặt với thẩm tra ngày càng nghiêm ngặt, bao gồm cả phán quyết của bà sau đó đã bị tòa án cấp cao hơn phủ quyết.

Bà Carrie Severino, chủ tịch của Mạng lưới Khủng hoảng Tư pháp Hoa Kỳ, nói với Fox News vào đầu tháng Hai: “Kỷ lục phán quyết của thẩm phán Jackson bị lật ngược bởi Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ cho Đặc khu Columbia thiên tả đang gây cho bất kỳ ai quan tâm đến pháp quyền cảm thấy bất an.”

“Ví dụ, trong vụ án ‘Con đường đến New York’ kiện Wolf (Make the Road New York v. Wolf), Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ cho Đặc khu Columbia, gồm đa số các ứng cử viên của đảng Dân chủ, đã kết luận rằng bà Jackson đã gác lại một quy tắc của chính quyền Trump trong khi không có cơ sở pháp lý.”

Bà Carrie Severino nói: “Những trường hợp như thế này cho thấy bà Jackson có thể sẵn sàng bất chấp luật pháp trong các vụ án liên quan đến chính trị để đưa ra một kết quả chính sách cụ thể, đó không phải là những gì chúng ta muốn thấy từ thẩm phán của Tối cao Pháp viện.”

Trong thời gian xác nhận cho chức vị thẩm phán hiện tại của bà Jackson vào năm 2021, những người phe bảo thủ đã chỉ ra kỷ lục về các phán quyết bị lật ngược của bà.

Trong thời gian xác nhận đề cử, các thành viên Đảng Cộng hòa tại Thượng viện có thể chỉ ra hàng loạt các phán quyết bị lật ngược của bà Jackson.

Tốc độ xác nhận thẩm phán của ông Biden lập kỷ lục

Trước khi ông Breyer tuyên bố nghỉ hưu, ông Biden đã dành nhiều tháng để xem xét tiểu sử của các ứng cử viên Tối cao Pháp viện. Mục tiêu của ông là xem xét xác nhận bà Jackson với tốc độ tương tự hoặc nhanh hơn so với tốc độ xem xét xác nhận bà Amy Coney Barrett. Bà Amy Coney Barrett đã được xác nhận làm thẩm phán Tối cao Pháp viện sau 35 ngày kể từ khi được Trump được đề cử vào năm 2020.

Tốc độ xác nhận tư pháp dưới thời ông Biden đã lập kỷ lục. Tính đến ngày 1/2, Thượng viện Hoa Kỳ đã phê chuẩn chức vụ thẩm phán cho 13 tòa phúc thẩm và 32 tòa án khu vực.

Ngoài việc đề cử người phụ nữ da đen đầu tiên vào Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, ông Biden đã lập kỷ lục về việc bổ nhiệm tư pháp cho nhiều phụ nữ da đen hơn các tổng thống trước. Cho đến nay, trong các trường hợp bổ nhiệm tư pháp của ông Biden có 26% là phụ nữ da đen.

Mặc dù các đảng viên Dân chủ hoan nghênh cam kết của ông Biden trong việc đề cử một phụ nữ da đen vào Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, nhưng một số đảng viên Cộng hòa đã phản đối.

Thượng nghị sĩ Ted Cruz, một đảng viên Đảng Cộng hòa trong Ủy ban Tư pháp Thượng viện, trước đó đã nói với “Fox News Sunday” rằng cam kết của ông Biden bằng như phân biệt chủng tộc.

“Điều mà tổng thống nói là, chỉ có phụ nữ Mỹ gốc Phi mới có tư cách có được chức vụ này, còn 94% người Mỹ không có tư cách.”