Trong bối cảnh căng thăng xuyên Eo biển Đài Loan đang leo thang dữ dội, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn hôm 5/10 đã lên tiếng cảnh báo rằng nếu Đài Loan dân chủ rơi vào tay chế độ Trung Quốc cộng sản, thì sẽ có những hậu quả “khủng khiếp” cho hòa bình và dân chủ trên toàn khu vực.

Embed from Getty Images

Trong bài bình luận viết cho Tạp chí Foreign Affairs đăng tải hôm 5/10, bà Thái nhận định: “Đài Loan là tiền tuyến của cuộc chiến toàn cầu giữa nền dân chủ tự do và chủ nghĩa độc tài toàn trị”.

Bình luận của bà Thái được đưa ra một ngày sau khi Trung Quốc điều động kỷ lục 56 máy bay quân sự xâm nhập vào vùng nhận diện phòng không (ADIZ) của Đài Loan.

Hôm 4/10, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã phát hiện 56 máy bay quân sự Trung Quốc xâm nhập ADIZ của quốc đảo dân chủ. Tổng cộng từ ngày 1/10, Không lực Trung Quốc đã điều động gần 150 máy bay xâm nhập vào ADIZ Đài Loan. Đây là chuỗi leo thang gây hấn quân sự gần Đài Loan lớn nhất của Trung Quốc trong vài năm qua.

>>Trung Quốc hôm 4/10 điều 56 máy bay quân sự xâm nhập ADIZ Đài Loan

Tính tổng cộng 9 tháng qua, Trung Quốc đã điều động hơn 600 máy bay quân sự xâm nhập Đài Loan, gần gấp đôi so với 380 máy bay xâm nhập quốc đảo trong năm 2020.

Chế độ cộng sản tuyên bố Đài Loan là một tỉnh ngoài khơi xa của họ và đã từng cam kết sẽ chiếm giữ Đài Loan bằng vũ lực nếu cần. Tuy nhiên, trên thực tế, Đài Loan dân chủ là một quốc gia độc lập với quân đội và hiến pháp riêng, cũng như có chính phủ được dân bầu theo hình thức dân chủ.

Bà Thái viết trong bài bình luận rằng nếu Đài Loan bị sụp đổ, thì “đó sẽ là dấu hiệu cho thấy rằng trong cuộc chiến về các giá trị toàn cầu, chủ nghĩa độc tài toàn trị đã thắng thế nền dân chủ”.

Bà Thái cho biết thêm rằng Đài Loan không theo đuổi xung đột vũ trang và mong muốn được “cùng chung sống hòa bình, ổn định, tiên liệu được, và cùng có lợi với các nước láng giềng”.

Nhưng nếu nền dân chủ và lối sống của mình bị đe dọa, thì Đài Loan sẽ làm bất cứ điều gì có thể để tự vệ”, bà Thái nhấn mạnh.

Trong khi đó, cũng trong ngày 5/10, Thủ tướng Đài Loan Tô Trinh Sương tuyên bố rằng Đài Loan cần phải “tự cường”.

Khi được các phóng viên hỏi về việc Trung Quốc đã đang gia tăng gây hấn quân sự gần Đài Loan, ông Tô đáp: “Chỉ khi [Đài Loan tự cường], thì các quốc gia vốn muốn sáp nhập Đài Loan sẽ không dễ dàng dám lựa chọn vũ lực. Chỉ khi chúng ta tự giúp được mình, thì các bên khác mới có thể giúp đỡ chúng ta”.

Hôm 4/10, chính quyền Mỹ của Tổng thống Joe Biden cũng đã bảy tỏ quan ngại về hành vi Trung Quốc gia tăng khiêu khích quân sự đối với Đài Loan trong liên tiếp 4 ngày.

Phát biểu trong buổi họp báo thường nhật hôm 4/10, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki đã thúc giục Trung Quốc hãy dừng ngay hành vi đe dọa tới hòa bình và ổn định xuyên Eo biển Đài Loan và có rủi ro dẫn tới một cuộc xung đột vũ trang toàn diện.

Chúng tôi tiếp tục quan ngại về việc Trung Quốc có hành vi khiêu khích quân sự gần Đài Loan. Động thái này đang gây ra rủi ro bất ổn, các tính toán sai và làm tổn hại đến hòa bình và ổn định khu vực”, bà Psaki nói với các phóng viên.

Chúng tôi thúc giục Bắc Kinh hãy dừng hành vi gây áp lực và bắt nạt quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với Đài Loan. Chúng tôi có lợi ích lâu dài đối với hòa bình và ổn định xuyên Eo biển Đài Loan. Đó là lý do tại sao chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan duy trì khả năng tự vệ đầy đủ”, bà Psaki nhấn mạnh.

Chúng tôi duy trì cam kết của mình như đã được vạch ra trong các văn kiện như Ba Tuyên bố [cùng với Trung Quốc], Đạo luật Quan hệ Đài Loan [1979] và Sáu Bảo đảm [đối với Đài Loan]”, thư ký báo chí Nhà Trắng nói thêm.

Bà Psaki cũng khẳng định cam kết của Mỹ đối với quốc đảo dân chủ là “vững chắc” và cam kết đó đã đang “góp phần duy trì hòa bình và ổn định xuyên Eo biển Đài Loan và trong toàn khu vực”.

Chúng tôi đã đang bày tỏ quan ngại rõ ràng cả công khai và riêng tư về hành vi gây áp lực và bắt nạt của Trung Quốc đối với Đài Loan. Chúng tôi sẽ tiếp tục quan sát chặt chẽ tình hình”, bà Psaki nói.

Cũng trong ngày 4/10, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio (Đảng Cộng hòa, bang Florida) đã phát đi tuyên bố nói rằng: “Hành vi gây hấn của Đảng Cộng sản Trung Quốc là nhằm mục đích bắt nạt Đài Loan, đồng thời gửi thông điệp tới phần còn lại của thế giới”.

Ông Rubio nhận định: “Nếu sự liều lĩnh của Bắc Kinh không gặp phải phản ứng của quốc tế, thì ông Tập Cận Bình sẽ nghĩ ông ta được bật đèn xanh cho việc gây hấn thêm nữa. Tổng thống Joe Biden phải làm việc với các đồng minh của chúng ta để đảm bảo rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tôn trọng nguyên trạng và chủ quyền lãnh thổ của Đài Loan và của các nước lân bang khác gần Trung Quốc”.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: